Από το 1886 η Αθήνα, χάρη στον ευεργέτη Ιωάννη Βαρβάκη, διαθέτει μια οργανωμένη κεντρική αγορά η οποία αντικατέστησε τις παράγκες μιας παλιάς αγοράς που είχε τις ρίζες της στην τουρκοκρατία. Αποτελεί μοναδικό κτίσμα οργανωμένης συνοικιακής αγοράς στο οποίο συστεγάζονται πολλοί έμποροι προϊόντων διατροφής. Εγκαινιάστηκε το 1886 και από τότε, λειτουργεί αδιάκοπα στην οδό Αθηνάς 42. Ρεπόρτερ του ΑΣΣΟΔΥΟ «επισκέφθηκε» την νεοϊδρυθείσα αγορά τις μέρες των Χριστουγέννων του 1887 και μας δίνει μια ιδέα από το φασαριόζικο κλίμα των ημερών.
ΧΡΙΣΤΟΥΓΕΝΝΙΑΤΙΚΗ ΚΙΝΗΣΙΣ
Εδώ και αρκετές μέρες η Νέα Αγορά έχει μπει σε κλίμα εορταστικό και ήδη υποδέχεται τους πενεστέρους οικογενειάρχας που καταφθάνουν για τις αναγκαίες προμήθειες. Επικρατεί ταραχή και θόρυβος, η κίνηση αθρόα, τα αγαθά ξεχειλίζουν: ωραία κρέατα, εύχυμοι οπώραι, δροσερά λαχανικά, πτηνά παντός είδους, σφαγμένα έτοιμα κρέμανται, προκλητικά, μετά πολλής φιλοκαλίας τοποθετημένα πλησίον αλλήλων. Εφέτος εις πολλά οπωροπολεία υπήρχον τοποθετημένα ή κρεμασμένα και δένδρα των Χριστουγέννων, διακοσμημένα με κόκκινους και μπλε φιόγκους. Δεν γνωρίζουμε αν πρόκειται να αγοραστούν. Άλλωστε τα έθιμα αυτά είναι ξένα και ουδέποτε θα γενικευθώσιν εν Αθήναις. Αν και ομολογώ πως το έθιμον είναι πλήρες χάριτος και γοητείας.
Τα κρεοπωλεία είχον εκτάκτως διακοσμηθή, τα δε σφαγία ήσαν αφθονώτατα· βόες και αμνοί και χοίροι εκρέμαντο με κεχρυσωμένα μέλη και με πορτοκάλια εις τα στόματα των χοίρων. Πίσω τους σημαίες ελληνικές ή γαλλικές μαρτυρούσαν την καταγωγή τους. Στην είσοδο της Αγοράς οι πτηνοπώλες είχαν κρεμάσει έναν βαλσαμωμένο αετό όστις εκράτει εις τους όνυχάς του μεγάλον πετεινόν μαδημένον και παχύτατον. Μπαίνοντας μέσα έβλεπες κατά εκατοντάδες τους ινδιάνους (γαλοπούλες) και άλλα είδη του πτητικού κόσμου, ενώ συνεχώς παίδες κρατούντες όρνιθας ζώσας και κακαριζούσας περιτριγύριζαν την αγορά αναζητώντας με τις φωνές τους αγοραστές.
Τις μέρες αυτές κάνουν χρυσές δουλειές οι πτηνοπώλες. Ιδίως οι κούρκοι, που εφέτος ήταν παχύτατοι, κάνουν θραύση στην αγορά. Εκτός από τα κατοικίδια πτηνά υπήρχε και αφθονία κυνηγιού. Φαίνεται αι πεσούσαι χιόνες και τα ψύχη, ως λέγουσιν εν τη κυνηγετική γλώσση, εκατέβασαν θηράματα. Μπεκάτσες και λαγοί υπήρχαν σε αφθονία στην αγορά.
Τα οπωροπωλεία πάντως είχαν την ωραιότερη θέα διότι οι οπώραι αποτελούν εξαιρετικόν κόσμημα δι’ αυτά. Τα μήλα ωραιότατα, ερυθρά, σαν μάγουλα δεσποινίδων, που μέσα στην παραζάλη της κίνησης ώρες ώρες νόμιζες ότι εκινούντο.
Έξω από την αγορά είχαν στηθεί προσωρινοί πάγκοι και επ’ αυτών κατεστρώνοντο τα αφράτα και πολύσχημα χριστόψωμα, που φέτος έλαβαν παράξενη όψη. Πάνω τους σχηματιζόταν ένας δικέφαλος αετός και στο κέντρο ένας μικρός στρογγυλός καθρέφτης. Το παράδοξον αυτό είδος των χριστοψώμων εκίνησε την περιέργειαν πολλών, οίτινες εσταμάτων και ητένιζον αυτά, αλλά ουδείς ετόλμα να αγοράση τους δικεφάλους καθρεπτοφόρους αετούς.
Η κίνηση προς το απόγευμα αυξάνεται ενώ πολλές είναι και οι γυναίκες που έρχονται για να επιλέξουν ιδίοις όμμασιν τα κατάλληλα τρόφιμα για το νοικοκυριό τους. Το γεγονός αυτό είναι ευχάριστο και με αυτή την εντύπωση κλείομεν τας εν γένει επί της διακοσμήσεως της αγοράς ολίγας ημών γραμμάς.
Βασισμένο σε ρεπορτάζ της εφημερίδας «Ακρόπολις», Παρασκευή 25 Δεκεμβρίου 1887
