Ο Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ γεννήθηκε στο Μπιέλσκο-Μπιάλα κοντά στην Κρακοβία στη νότια Πολωνία στις 20 Μαΐου το 1955. Σπούδασε Ιστορία και Φιλοσοφία στο πανεπιστήμιο της Κρακοβίας. Μουσική δε διδάχτηκε ποτέ.

 

 

Αφετηρία για τη διεθνή φήμη του αποτέλεσε η δουλειά του πάνω στην ταινία του Κισλόφσκι η «Διπλή ζωή της Βερόνικα» κι ας χρησιμοποιούσε τότε το ψευδώνυμο Βαν ντε Μπαντεμάγερ. Δεν άργησε να γίνει γνωστό πως αυτός που είχε δημιουργήσει την μουσική της ταινίας δεν ήταν άλλος από τον Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ.

 

 

Ο Κισλόσκι με τον Πράισνερ ήταν πνευματικοί αδελφοί και συνέθεταν ένα δυναμικό κινηματογραφικό δίδυμο για καιρό. Λένε πως είχαν αγοράσει το ίδιο ρολόι για να συγχρονιστούν μεταξύ τους με ακρίβεια δευτερολέπτου. Ο θάνατος του Κισλόφσκι το 1996 γέννησε το αριστουργηματικό έργο «Ρέκβιεμ για το φίλο μου» το οποίο έκανε πρεμιέρα στις 9 Μαρτίου 1999 στο Royal Festival Hall του Λονδίνου μέσα σε ένα αποθεωτικό κλίμα ενθουσιασμού και οδύνης:

 

 

«Όχι πολύ καιρό πριν, διαβάζαμε κάτω από το φως της λάμπας πετρελαίου. Τώρα, μοιράζουμε την προσοχή μας μεταξύ της τηλεόρασης, της οθόνης του υπολογιστή και των κινητών τηλεφώνων. Το τεράστιο άλμα της τεχνολογίας, όμως, δεν στηρίχθηκε σε κάποιο φιλοσοφικό ή ψυχολογικό υπόβαθρο, ούτε στην τέχνη. Οι άνθρωποι έχουν λησμονήσει την ψυχή τους – δεν έχουν ούτε χρόνο ούτε χώρο να της αφιερώσουν […] Αυτό που συμβαίνει στην παγκόσμια ιστορία αυτήν τη στιγμή είναι πρωτοφανές: η τεχνολογία προηγείται της φιλοσοφικής σκέψης».

Ζ. Π.

 

 

Παρά τις πολυάριθμες προτάσεις, ο νεορομαντικός συνθέτης δεν έχει ενδώσει στα δελεαστικά καλέσματα του Χόλιγουντ δηλώνοντας πως: «σε καμία γαμημένη περίπτωση δεν θα πάω να δουλέψω στην Αμερική. Υπάρχει ένα χάσμα αισθητικής και νοοτροπίας».

 

 

Ακολουθεί ένα μεγάλο απόσπασμα από το 13ο κεφάλαιο της Α’ Επιστολής προς Κορινθίους του Απόστολου Παύλου, γνωστό ως Ύμνο της Αγάπης. Στην επιστολή αυτή βασίζεται η Μπλε Ταινία και τα λόγια αυτά ακούγονται στη σύνθεση «Τραγούδι για την ενοποίηση της Ευρώπης». Στις δύο αθηναϊκές συναυλίες θα ερμηνευτεί από την Μαρία Φαραντούρη:

.

«Αν ξέρω να μιλώ όλες τις γλώσσες των ανθρώπων και των αγγέλων, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε έγινα σαν ένας άψυχος χαλκός που βουίζει ή σαν κύμβαλο που ξεκουφαίνει με τους κρότους του. Και αν έχω το χάρισμα να προφητεύω και γνωρίζω όλα τα μυστήρια και όλη τη γνώση, και αν έχω όλη την πίστη, ώστε να μετακινώ με τη δύναμη της ακόμη και τα βουνά, αλλά δεν έχω αγάπη, τότε δεν είμαι τίποτε απολύτως.

Και αν πουλήσω όλη την περιουσία μου για να χορτάσω με ψωμί όλους τους φτωχούς, και αv παραδώσω το σώμα μου για να καεί, αλλά αγάπη δεν έχω, τότε σε τίποτε δεν ωφελούμαι.

Η αγάπη είναι μακρόθυμη, είναι ευεργετική και ωφέλιμη, η αγάπη δε ζηλεύει, η αγάπη δεν καυχιέται, δεν είναι περήφανη, δεν κάνει ασχήμιες, δε ζητεί το συμφέρον της, δεν ερεθίζεται, δε σκέφτεται το κακό για τους άλλους, δε χαίρει, όταν βλέπει την αδικία, αλλά συγχαίρει, όταν επικρατεί η αλήθεια. Όλα τα ανέχεται, όλα τα πιστεύει, όλα τα ελπίζει, όλα τα υπομένει. Η αγάπη ουδέποτε εκπίπτει […]»

 

.

«Είμαι κατά της Εκκλησίας. Πιστεύω στο Θεό, αλλά δεν χρειάζομαι κάποιον μεταξύ μας. Το πρόβλημα με την Εκκλησία, που συνδέεται και με τρομακτικά σκάνδαλα παιδοφιλίας, είναι η τεράστια ισχύ που έχει πάνω στους φτωχούς, τους οποίους χειραγωγεί να ψηφίζει ακραίους. Και καταλήξαμε τα τελευταία δύο χρόνια να μην υπάρχει ανεξάρτητη τέχνη στην Πολωνία. Δεν υπάρχει πια πολιτισμός στην Πολωνία!»

(Από συνέντευξη στην Ιωάννα Κλεφτόγιαννη)

.

 

Για καιρό προσπαθούσε να μελοποιήσει το «Περιμένοντας τους Βαρβάρους» του Καβάφη ώσπου το πήρε απόφαση πως είναι παντελώς αδύνατο. Κατάφερε πάντως να μελοποιήσει εκπληκτικά μερικούς στίχους του Παλαμά για το φιλμ «Quartets in 4 Movements» της Λουκίας Ρικάκη:

 

 

To valley of shadows, το νέο έργο του, που θα ακουστεί μεταξύ άλλων στο Μέγαρο, έχει ήδη προταθεί για το 2018 World soundtrack Public Choice Awards.

 

 


Οι συναυλίες με μουσικές του Ζμπίγκνιεφ Πράισνερ στο Μέγαρο Μουσικής Αθηνών, θα δοθούν στις 3 και 4 Νοεμβρίου. Συμμετέχουν οι: Lisa Gerrard, η Μαρία Φαραντούρη και η Νέα Συμφωνική Ορχήστρα Θεσσαλονίκης μαζί με την Μικτή Χορωδία «Νίκος Αστρινίδης». Στο πόντιουμ θα είναι ο ίδιος ο συνθέτης.