© MOHAMMED ZAANOUN/ACTIVE STILLS/AL JAZEERA

Υρώ Καζάρα
Είπες δεν θα σε φτάσουν τα σκαλιά. Σου είπα ανέβαινε καλέ μου.

Εδώ δεν μας φτάνει ο αέρας. Εκατό οι λέξεις που μου δόθηκαν, 100 και οι πεθαμένοι. Κατακαλόκαιρο ήταν που μας άνοιξαν τα στόματα και γέμισαν τα πνευμόνια μας στάχτη καμένης σάρκας. Το φλόγιστρο στο μάτι.
Με καμένα μάτια βαδίσαμε σ’ ένα Φθινόπωρο μπλαβί δίχως ώχρες, και απομείναμε άδειοι να κοιτάμε ένα ορφανό παπούτσι.
Ανέβαινε καλέ μου. Ψυχή να πάρεις! Θα σου στείλω ένα γιλέκο κίτρινο. Στη φόδρα του θα ‘χω το γέλιο μια Ελένης.
Ανέβαινε, κι όταν μπορέσεις πες μου πώς γίνεται η ρίζα να ‘ναι από τη μια μεριά κι από την άλλη το άνθος;


© ALEXANDRA R. HOWLAND / Wall Street Journal

Νάνσυ Αγγελή
Ιούνιος 2018. Εν μέσω στοχασμού. Πρώην όμηρος του Ισλαμικού Κράτους στο καταφύγιο γυναικών Γιαζίντι της πόλης Ντουχόκ στο Ιράκ. Σύμφωνα με τις δοξασίες της θρησκευτικής κοινότητας των Γιαζίντι ο Θεός δεν ανακατεύεται στις υποθέσεις των ανθρώπων.

‘Tis not that Dying hurts us so—
‘Tis Living—hurts us more—

Δεν είν’ ο θάνατος που μας πονάει τόσο—
Είν’ η ζωή- που μας πονάει πιο πολύ—

Έμιλυ Ντίκινσον


© Μαριαλένα Καζαντζή

Μαριαλένα Καζαντζή
* αυτό που βλέπεις δεν είναι ο αττικός ουρανός του μποτιλιαρίσματος των 8:44 μμ.
δεν είναι το αμοντάριστο πλάνο της σκοτωμένης σου μέρας, της σιωπής των ηλεκτρικών καλωδίων πάνω από την Βασ. Σοφίας στις ώρες αιχμής, της μαζικής μοναξιάς πίσω από τη ζώνη ασφαλείας. 
είναι αυτή η μελανιά στο αριστερό σου γόνατο ακριβώς τη στιγμή 
που η ναπάλμ
προσγειώνεται 
στο κεφάλι σου.

** υπάρχουν χρονιές σε γέμιση και χρονιές σε χάση. υπάρχουν χρονιές πανσελήνων. αυτή η χρονιά ήταν πίσσα σκοτάδι.


© Eurokinissi

Χαρίλαος Τρουβάς
Ο Μίκης στο Σύνταγμα για τη Μακεδονία του 
Μισός αιώνας μάς χωρίζει. Όταν γεννιόμουν, ήταν μεγαλύτερος κι απ` όσο είμαι τώρα. Κι όμως, τον είχα ίνδαλμα. Εφηβικό είδωλο. Στη γελοία κόντρα Θεοδωράκης – Χατζιδάκις, έπαιρνα το μέρος του. Γενικότερα έπαιρνα το μέρος του. Πάντα προσπαθούσα να τον δικαιολογήσω. Μα εκείνη τη μέρα, στο Σύνταγμα, δε μπήκα καν στον κόπο. Προσπαθούσα να φανταστώ ποιοι θα μπορούσαν να είναι εκεί εκείνη τη μέρα, μα τους προστάτεψε ο θάνατος. Ο Ιωάννου; Δυστυχώς, θα μπορούσε να παρασυρθεί – τον έπιαναν μερικές φορές τα μακεδονικά του. Ο Ασλάνογλου; Μπα, δε θα είχε πάρει καν χαμπάρι. Τους αριστερούς τούς φοβάμαι. Μόνο για τον Κατσαρό είμαι σίγουρος – θα τους έφτυνε και θα τους μούντζωνε. Και για τον Αναγνωστάκη – πολύ αξιοπρεπής. Κάτι Παλαμάδες, σίγουρα θα έτρεχαν πρώτοι – πρώτοι. Ο Σικελιανός μάλλον δε θα έδινε το παρών. Ο καημένος ο Περικλής Γιαννόπουλος, σίγουρα, θα έφτανε έφιππος και θα `παιρνε και το λόγο. Τραγικές υποθέσεις. Δοκίμασα να σκεφτώ κάτι εύθυμο. Τη Φλέρυ να τραγουδά «Μακεδονία ξακουστή» υπό τη διεύθυνση του Χατζιδάκι. Και γέλασε λίγο το χειλάκι μου.


© Ράνια Καταβούτα

Ράνια Καταβούτα
«Ω, σκοτεινό ανατρίχιασμα στη ρίζα και τα φύλλα!»
Αγιουτάγια, λοιπόν. Γιατί οι αρχαίοι κόσμοι μιλάνε ακόμα και στέλνουν τη γλώσσα τους κατευθείαν στις πέντε σου αισθήσεις, στα κύτταρά σου, στους προγόνους που κουβαλάς μέσα σου. Σκοτεινό ανατρίχιασμα οι φωνές όσων έζησαν, όσων κάηκαν, όσων αποκεφαλίστηκαν, όταν ο αρχαίος αυτός κόσμος έλαβε τέλος. Σκοτεινό ανατρίχιασμα στους θεούς που πέρασαν από δω, στα τιτιβίσματα των πουλιών και τις μυρωδιές των δέντρων. Σκοτεινό ανατρίχιασμα στα σκυλιά που φρουρούν τα μυστικά στις πέτρες και δεν σ’ αφήνουν να πλησιάσεις. Προστάτες των νεκρών. Σκύψε το κεφάλι σου και άκου. Γονάτισε και πιάσε το χώμα. Κάνε σπονδή στο παρελθόν να μην ξεχνάς την αγριότητα του ανθρώπου.

*Ο τίτλος είναι από: απόσπασμα Γ΄, Ερωτικός λόγος, Γιώργος Σεφέρης, εκδ. Ίκαρος, 1989.


© Balazs Gardi

Νέφη Συννεφίου
Το ηλικίας 600 χρόνων Buzkashi μοιάζει με έφιππο πόλο, μόνο που η μπάλα είναι το ακέφαλο σφάγιο γίδας ή μοσχαριού. Στο Αφγανιστάν το παιχνίδι καθορίζει τις θέσεις εξουσίας των πολεμάρχων. Απαγορεύτηκε από τους Ταλιμπάν ως ανήθικο κι επανήλθε μετά την εκδίωξή τους από τους Αμερικανούς στον πιο μακροχρόνιο και ξεχασμένο πόλεμο του 21ου αιώνα. Για τους νεκρούς του εν λόγω πολέμου μαθαίνουμε όταν καταρριφθεί προηγούμενο ρεκόρ, με το 1/3 των θυμάτων παιδιά. Η αξία της ζωής κατέρχεται την κλίμακα: δυτικός νεκρός, νεκρός Ασιάτης, Αφρικανός. Αντίστοιχα αξιολογούνται και τα ζώα. Ενίοτε, η κακοποίησή τους καταγράφεται σε φωτογραφίες που θυμίζουν Guernica.


© dpa/David Young

Ναταλί Φύτρου
Τα τελευταία χρόνια, οι περιβαλλοντικοί αγώνες συμπυκνώνουν τόσες πολλές αντιθέσεις και πέρα από την υλική, έχουν μια φοβερή συμβολική δύναμη. Πριν κάποια χρόνια. Απάτσι διεκδικούσαν να μη δοθεί η γη τους σε εταιρεία με ορυχεία. Ακολούθησαν οι Ινδιάνοι του Standing Rock ενάντια στον αγωγό DAPL. Όπως τότε, οι Ινδιάνοι με τα τόξα τους, τα φτερά τους, τα πανό τους που έγραφαν “Υπερασπιστείτε το ιερό” βρίσκονταν αντιμέτωποι με πάνοπλους αστυνομικούς, έτσι και οι ακτιβιστές που παλεύουν ενάντια στην μετατροπή του Δάσους του Χάμπαχ σε ορυχείο λιγνίτη, βρέθηκαν με τα δεντρόσπιτά τους ενάντια στις μπουλντόζες και τις αστυνομικές δυνάμεις. Αλλά διάολε, κάποιοι τρελοί που κάνουν κατάληψη σε ένα δάσος και ζουν σε δεντρόσπιτα, αποτελούν αισιόδοξο θέαμα, έτσι δεν είναι;


© Mustafa Hassouna / Anadolu Agency

γιώργος δομιανός
25 Οκτωβρίου 2018. Ο A’ed Abu Amro με την σημαία της Παλαιστίνης στο δεξί του χέρι και την σφεντόνα του στο άλλο, προσπαθεί να πετύχει τον Γολιάθ.  «Πολεμάμε για την αξιοπρέπειά μας και την αξιοπρέπεια των επόμενων γενεών, κι αν σκοτωθώ, θέλω να με τυλίξουν μ’ αυτή τη σημαία» είπε σε έναν δημοσιογράφο του alJazeera. Ο Delacroix θα έσφιγγε το χέρι του φωτογράφου Mustafa Hassouna κι εγώ απλά νοιώθω να σφίγγεται η καρδιά μου και ταυτόχρονα να φτερουγίζει μπροστά στο μεγαλείο των A’ed Abu Amro όλου του κόσμου. 


© Σαμσών Ρακάς

Σαμσών Ρακάς
«Το πρόβλημα της πολιτικής ποίησης δεν υπήρξε ποτέ και δεν είναι πρόβλημα που θέτει η ποίηση για τον εαυτό της […] αλλά πρόβλημα που η πολιτική εξουσία θέτει για την ποίηση και εναντίον του ποιητή και της ποίησης».

Βύρων Λεοντάρης, «Η ακαταστασία της ελληνικής μεταπολεμικής ποίησης»

[Φωτογραφία: Αχαρνών 196, Δεκέμβρης 2018]


© INTIME

Προκόπης Τσιφόρος
«…ο οδοστρωτήρας αγκομαχούσε τυραννισμένος απ’ τις μύγες, στις άγρυπνες νύχτες μου μάρτυς μονάχα ο Θεος κι η πεθαμένη υπηρέτρια  που ακούγοντας ένα περαστικό κουδούνι σηκώθηκε απ᾿ τον τάφο της ν΄ ανοίξει.

……Και είδα ότι είχα φτάσει σε ακτές ουράνιες, ναυαγισμένος μέσα στα παπούτσια μου.
……Τώρα, κάθε φορά που θα δω μια σκάλα κάθομαι χάμω και κλαίω, γιατί ξέρω πως δε θα ξαναβρεθώ — κι έραβα τις πληγές μου για να μη χαθεί ο θησαυρός που μου εμπιστεύτηκαν, για να γεννήσω έναν ακόμα στεναγμό, για να με συχωρέσει ο άνθρωπος που ασέλγησε πάνω μου, μην ξέροντας πως αυτή είναι η δύναμή μου, σαν τις μηλιές που ανθίζουν όταν ακούσουν το λάλημα του τρελού.
……Όταν τέλος αποφάσισα να παραδοθώ, έφερα μεγάλες αγκαλιές άχυρο και σκέπασα τα ίχνη μου,
……γι’ αυτόν που ερχόταν πίσω».

Τάσος Λειβαδίτης, Ο επόμενος, (1972)

φωτογραφία: Το παπούτσι του Ζακ Κωστόπουλου δίπλα σε μια κηλίδα αίματός του (σε σχήμα σκορπιού).


© Lynn Johnson

Βικτώρια Άλεξ
Τον Μάρτιο του 2014 η 18χρονη Κέιτ Στάμπλιφιλντ, μετά από ερωτική απογοήτευση, παίρνει την κυνηγετική καραμπίνα του αδελφού της και αυτοπυροβολείται στο πρόσωπο. Δεν καταφέρνει όμως ν’ αυτοκτονήσει αφού η σφαίρα περνάει μέσα από το κεφάλι της και βγαίνει από το σημείο ανάμεσα στα φρύδια της. Τα κόκκαλα του προσώπου της έχουν διαλυθεί, μπαινοβγαίνει στο νοσοκομείο, χειρουργείται 13 φορές και μπαίνει στη λίστα αναμονής για μεταμόσχευση. Τρία χρόνια μετά η 31χρονη Αντρέα Σνάιντερ πεθαίνει από υπερβολική λήψη ναρκωτικών. Το πρόσωπο της Αντρέα μετά από 31 ώρες χειρουργείου τοποθετείται στην Κέιτ, η οποία δεν χρειάζεται πια μηχανική υποστήριξη για να αναπνέει και να τρώει. Η Κέιτ πλέον ζει με ένα πρόσωπο δέκα χρόνια μεγαλύτερό της.


© EPA/CESARE ABBATE

Ειρήνη Γιαννάκη
Η εκπληκτικής ομορφιάς νωπογραφία που ήρθε στο φως τον Νοέμβριο στον τοίχο μιας κρεβατοκάμαρας στην Πομπηία, με την Λήδα και τον μεταμορφωμένο σε κύκνο Δία στα πόδια της, αποκαλύπτει την ανέγγιχτη σοφία και την ηδονιστική πλησμονή μιας άλλης προχριστιανικής κοινωνίας. Η καθησυχαστική αγκάλη της τέφρας εξαφάνισε αλλά και προφύλαξε την άδολη λαγνεία της. Η Λήδα κοιτά κατάματα τον ανώνυμο ιδιοκτήτη του σπιτιού, τον έκθαμβο αρχαιολόγο κι εμάς που ανταποδίδουμε το βλέμμα με την οικειότητα του χαμένου συγγενούς:
Αντίκρυ σε μια τέτοια λεπτομέρεια/Λεπτομέρειες κι εμείς του πριν αδιαίρετου συνόλου/Μετά το βίαιο σκόρπισμα των επιμέρους του/Την αναγνωρίζουμε άσφαλτα σαν μια παλιά μας συγγενή.
(Νίκος Φωκάς, “Λεπτομέρεια”)


© Yannis Kemmos

Ηλίας Παρασκευόπουλος
Η ενσυναίσθηση απαιτεί θάρρος μα και προϋποθέτει ευθεία συνομιλία με την αλήθεια του άλλου.
Η παρεμβολή της εικόνας ανάμεσα στην πραγματικότητα και τα μάτια μου
αναπαράγει την πρώτη υπό όρους.
Με αυτούς τους όρους όμως έχουμε μάθει να ζούμε καθώς
εντός μας κοχλάζει η ευθύνη για την υπέρβασή τους.
Όχι παντού κι όχι πάντα. Το 2019 αρκεί.


© Κλεοπάτρα Χαρίτου

Κλεοπάτρα Χαρίτου

Η ορχήστρα των νεκρών, #2018

Έκοψαν οι νεκροί τον ομφάλιο λώρο που μας έδενε
κι ούτε ένα κέρμα στο inbox του σεβασμού.
Τα μαρμαράδικα της λεωφόρου φωσφορίζουν στο σκοτάδι 
όσο εμείς απομακρυνόμαστε.
Κλαις; Αυτοί βρήκαν στέγη.

Οστά στιβαγμένα, πόδι αντρικό-μπράτσο γυναικείο
στριμώχνονται στον οίκο του Θεού
στη φωλιά του δαίμονα.
Θες βαλς ή θρας στη συναυλία υπέρ του προπατορικού;

Λιπόσαρκοι ζωή και έρωτας 
παχύσαρκα ποτάμια και ρίζες,
περιμένουν το 2ο οσφυικό σπόνδυλο να ρευτεί όσο φυλάει τσίλιες* 
πέφτεί το σύνθημα για χειροκρότημα.

Η κλείδα το αρπάζει σε φα, ω παραφωνία!
Η ωμογλήνη πιάνει ψηλά μα τσιρίζει. Σήμερα που τους ακούμε;
Δεύτερη φωνή μπάσα το ακρώμιο
όσο το ιερό οστό ξεπουλιέται στον Μπάμπη για να βγει η λεύκανση.
Οι φάλαγγες κοπανάνε τα πλήκτρα
κερνάει μπύρα ο βραχίονας τις δίδυμες,
ωλένη και κερκίδα, 
κοτσονάτος και κουβαρντάς ο φτωχός μέθυσος.

Και οι αργοπορημένοι ακροατές στην κάτω πλατεία 
αναμένουν τη σειρά τους μες στη μοναξιά του αυνανισμού. 
Έξτρα light τάφος ιδιωτικής διετίας σαλιώνει πενηντάευρω*
ίσως τους βρει τη μόνιμη αγκαλιά που στερήθηκαν και στη ζωή.
Λαχάνιασε η αξιοπρέπεια που τους έταξε το μεστωμένο βυζί της μάνας τους. Συγγενήδες άφαντοι. 

Ο καρδιακός παρεούλης των φτωχών, ο Ιησούς, τους προσέχει. 
Έχει ο Θεός χώμα για όλους. Όταν τελειώνει, έχει το Κράτος.
Προσκυνάει στην υπεραξία μιας Μαντόννας και χύνει τσιμέντο.
Μισθωτός υπάλληλος κλείνει το καπάκι στο χωνευτήρι φεύγοντας από την ανακομιδή των οστών.

Μη σπαταλάτε ρε παιδιά άλλο το αίμα του Mozart.
Το ρέκβιεμ διαβάζει αστυνομικά μυθιστορήματα στην αιώρα 
και τα Ψυχοσάββατα, πέριξ της Ομόνοιας,
εξαργυρώνουν το χρυσό τραπεζίτη της νεκρής -ανώνυμη η πόρνη-
για να σνιφάρουν λίγη από την παρακμή του Ιησού ανάμεσα απ’ τα σκέλια της επόμενης.

Μας χώρισαν οι νεκροί. 
Πιάστηκε στα πράσα ο ναρκισσισμός μας ν’ αγοράζει πλαστικά τριαντάφυλλα 
πριν αρχίσει η προσευχή στο προαύλιο.
Ποιός απαγόρεψε τα φιλιά στο σχολείο; 


© MARVIN RECINOS/AFP/GETTY

Σοφία Σούπαρη
έχω υπάρξει
τίγρη κάπου έξω απ’ την Βεγγάλη
κίτρινο ανοιξιάτικο λουλούδι
σ’ ένα λιβάδι της Μακεδονίας
σταγόνα σε μια πηγή στην Αρκαδία
 
έχω υπάρξει
 
οι αιώνες στροβιλίζονται στο αίμα μου
μνήμες χτυπιούνται στα πλευρά μου
ξεχνάω
τα μάτια με βουλιμία καταβροχθίζουν τη στιγμή
δεν θυμάμαι
σβήσε την εικόνα να βυθιστώ
ο χρόνος ποτάμι που κυλάει
 
κοίτα με πίσω από τα μάτια
 
*εύχομαι σ’ όλους υγεία, έρωτα και αυτοπραγμάτωση


© Βικτώρια Άλεξ

ασσόδυο
Ένας δικός μας άνθρωπος, η Βικτώρια, τον Μάρτιο του 2018 με ένα μικρό κλικ αιχμαλώτισε μία τεράστια δεξαμενή συναισθημάτων που υπάρχει στην καρδιά της Αθήνας.  

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
Πλατφόρμα μάχης για την επανοικειοποίηση του ρεμβασμού.