Για ποιο λόγο λοιπόν το Chelsea Girls είναι τέχνη;
Θα λέγαμε γιατί, πρώτα απ’ όλα,
είναι δημιούργημα κάποιου καλλιτέχνη και, στη συνέχεια,
γιατί αποδείχτηκε ότι είναι τέχνη.

Andy Warhol
(από τα Ζητήματα Αισθητικής,
μτφρ.: Στέλλα Χρυσικού, εκδ. Νήσος)


Δεν γίνεται να γράψω μια συγκροτημένη κριτική
για το Motherland. Είναι τόσο παροντική και φρέσκια ταινία. Δεν υπάρχει κάτι γεροδεμένο να πιαστώ και να το αναπτύξω χωρίς να ηττηθώ. Πολύ χαίρομαι. Φέρει κάτι το άμοιαστο στον πυρήνα της, όσο κι αν στην επιφάνειά της αντανακλάται μια πλειάδα αναφορών από άλλες εμβληματικές ταινίες τού λίγο-πολύ περιθωριοποιημένου κινηματογράφου. Αναμφισβήτητα και το Motherland πρόκειται για μια ταινία του προωθημένου υποπολιτισμού, που βγαίνει εκτός των κανονιστικών πλαισίων, λυτρωμένη από τα μέτρα της υγιεινής, σε βαθμό τόσο συνεπές που ο Μήτσης της έβαλε ένα αστεράκι στο φαντεζί και νοικοκυρεμένο κοινό του αθηνοράματος.

Αντώνης Γκρίτσης

Ίσως πάλι να μην της αξίζει μια επισταμένη κριτική. Δεν την επιθυμεί ούτε η ίδια άλλωστε. Η ατεχνία της είναι σκηνοθετικό της ποθούμενο. Μα όσο κι αν παλεύει γι’ αυτή την αυτοσχεδιαστική της βρωμιά, κατακτώντας έναν performative κινηματογράφο, ευλαβικά εμμονικό και παράτυπο, υπάρχουν στιγμές καθαρής ποίησης που της ξεφεύγουν ή που τέλος πάντων δεν μπορεί να τις αρνηθεί. Ο κινούμενος προτζέκτορας που παίζει τον αυνανισμό του ήρωα στους τοίχους της γειτονιάς είναι μια πετυχημένη αλληγορία καθαρολόγας έμπνευσης. Ο σταυρός που σχηματίζει η γολγοθική τετράδα των τεσσάρων ξαπλωμένων -με προεξέχουσα μορφή αυτή της Μαίρης Τσώνη-, καθώς σφυγμομετρούνται από μια δαιμονισμένη κάμερα, είναι μια σκηνή τόσο αληθινή και βιωματική, που σε εγκιβωτίζει στα σκοτάδια των διαλόγων. Εξαιρετικός φυσικά και ο συμβολισμός με τις κατοικίδιες κότες του ράπερ πρωταγωνιστή, που τον συνοδεύουν διαρκώς στα στενά της αστικοποιημένης και μαρτυρικής Αθήνας. Και λέω «μαρτυρική Αθήνα», γιατί τα 85 λεπτά της φιλμικής διάρκειας αφορούν τη μυθολογία αυτής της πόλης και το μεγαλύτερο μέρος της δράσης της εκτυλίσσεται στα αντικαθωσπρέπει στενά γύρω από την απόληξη της Πειραιώς στην Ομόνοια.

Γιάννης Ευθυμίου (mc Iguana)

Μη σας ξεγελάει όμως η πολιτική γεωγραφία της Μενάνδρου και της Σωκράτους: πρόκειται για μια ακτιβιστική ταινία χωρίς συλλογικό αίτημα αριστερής κοπής (ιδού ένα γενναίο αίτημα) καθότι οι συμβολισμοί της εμπίπτουν σε μια διαχρονία, δεν την αφορούν τα χρόνια της οικονομικής κρίσης, αναζητά τις ψυχογεωγραφικές αιτίες μιας ισχυρότερης μητροπολιτικής ορφάνιας, πιο δομικής, απογαλακτικής, και πάντα σε αντίστιξη με τα νέα τεχνολογικά μέσα που ανά στιγμές νιώθεις να είναι αυτά που πρωταγωνιστούν, να καθορίζουν τους συμπρωταγωνιστές τους, τους ηθοποιούς, που είναι βουτηγμένοι μέσα στο νιχιλισμό της εγωπάθειας και συνεκδοχικά στην αδυνατότητα της θλίψεώς τους. Ξεκάθαρα, είναι μια ταινία που τα παίζει όλα για όλα, σαν τη μουσική της υπόκρουση, που αναζητά ένθεες δυναμικές, και εν τέλει, όπως διαισθάνομαι, κουβαλάει μέσα της δυνητικά τον σκοτεινό θάνατο της αείμνηστης Μαίρης Τσώνη. Μα και την ανάστασή της.

 

«Κάθε τι  όμορφο καταλήγει σε ύπνο»
Μαίρη Τσώνη


Ίσως, λοιπόν, δεν έχει έρθει η ώρα της για μια επισταμένη κριτική.
Θα έρθει κάποτε; Μιαν άλλη εποχή που δεν θα είναι κυκλωμένη από το πνευματικό ψύχος; Σύμφωνα με την αρχή της μεταδοτικότητας που υπερασπίζεται η ταινία στην έναρξη, το μήνυμα από τη στιγμή που γεννιέται δεν πεθαίνει ποτέ. Στριφογυρνάει για πάντα. Έτσι και τα σημαινόμενα της ταινίας του Γιώργου Ευθυμίου θα συνεχίσουν να αιωρούνται πάνω από την πρωτεύουσα. Κάποιοι που θα έχουν μάτια λέιζερ και μαλλιά τυρκουάζ ίσως τα πιάσουν κάποτε. Πάντως, το νιώθω, το motherland είναι μια ταινία που θα αναζητηθεί κάποτε. Και θα αναζητηθεί όχι για την σπουδαιότητά της, αλλά αντιθέτως για το θράσος της να υπάρξει δίνοντας έναν νέο ορισμό της σπουδαιότητας.

Αν δε θέλετε να περιμένετε μέχρι τότε, ζήστε το τώρα που συμβαίνει.

 

Δυο τελευταίες προβολές στον κινηματογράφο ΜΙΚΡΟΚΟΣΜΟ στις 10 και 14 Νοέμβρη: https://www.facebook.com/events/371019836977487

 


Το ΑΣΣΟΔΥΟ εξασφάλισε δύο διπλές προσκλήσεις για το Σάββατο και δύο για την Τετάρτη. στείλτε email στο talk@1-2.gr με θέμα Motherland, δώστε μας το ονοματεπώνυμο σας και μπείτε στην κλήρωση.