Η γενική ιδέα της σχιζοφρένειας πεθαίνει. Βασανισμένη για δεκαετίες από την ψυχολογία, τώρα φαίνεται να έχει πληγωθεί θανάσιμα από την ψυχιατρική, την ίδια επιστήμη που κάποτε τη στήριξε. Κανείς όμως δεν θα θρηνήσει για το τέλος της.
Τη σήμερον ημέρα, μια διάγνωση της σχιζοφρένειας ισοδυναμεί με μείωση δύο χρόνων του προσδόκιμου της ζωής. Υπό όρους, μόνο ένας στους εφτά ανθρώπους αναρρώνει. Παρά τις διακηρύξεις προόδου στις μορφές θεραπείας το ποσοστό των ανθρώπων που γιατρεύεται δεν έχει αυξηθεί μέσα στο πέρασμα των χρόνων. Εμφανέστατα κάτι πάει λάθος. Μήπως τελικά ένα μέρος του προβλήματος είναι η ίδια η ιδέα της σχιζοφρένειας;
Ισχυρισμοί που θέλουν την σχιζοφρένεια να είναι μια διακριτή ασθένεια έχουν υπονομευτεί πια αμετάκλητα και η ψύχωση μπορεί να γίνει αντιληπτή σε διαφορετικά επίπεδα. Η σχιζοφρένεια είναι είτε το απόλυτο τέλος ενός φάσματος είτε μια συνεχής εμπειρία.
Ο Jim vas Os, καθηγητής ψυχιατρικής του Πανεπιστημίου του Μάαστριχτ, υποστήριξε ότι δεν μπορούμε να αλλάξουμε τον τρόπο που σκεφτόμαστε εάν δεν αλλάξουμε πρώτα την ορολογία. Ως εκ τούτου πρότεινε πως ο όρος σχιζοφρένεια «πρέπει να καταργηθεί». Στη θέση αυτού πρότεινε να μπει ο όρος της «διαταραχής ψυχωτικού φάσματος».
Χαλώντας τη βλάβη
Η σχιζοφρένεια μπορεί να αποδειχθεί πως είναι πολλά διαφορετικά πράγματα. Ο διακεκριμένος ψυχίατρος Sir Robin Murray περιγράφει πως: «Ελπίζω σύντομα να μπει ένα τέλος στην έννοια της σχιζοφρένειας… το σύνδρομο έχει ήδη αρχίσει να καταρρέει, για παράδειγμα, σε περιπτώσεις που τα αίτια οφείλονται σε παρεκκλίσεις γενετικού υλικού, κατάχρηση ναρκωτικών ουσιών, κοινωνικές αντιξοότητες κ.α. Πιθανόν αυτή η διαδικασία να επιταχυνθεί και ο όρος σχιζοφρένεια να περιοριστεί ή να εξαφανιστεί από την ιστορία, όπως ένα οίδημα».
Το πεδίο της έρευνας τώρα επικεντρώνεται στη διερεύνηση των μονοπατιών μέσω των οποίων κάποιος μπορεί να οδηγηθεί σε εμπειρίες που θεωρούνται χαρακτηριστικές της σχιζοφρένειας όπως ψευδαισθήσεις, παραληρηματικές ιδέες, αποδιοργανωμένη σκέψη, απάθεια και ασυγκινησία. Στην διερεύνηση αυτή περιλαμβάνονται οι αντιξοότητες στην παιδική ηλικία, η χρήση της κάνναβης, οι παιδικές λοιμώξεις του κεντρικού νευρικού συστήματος, η διαγραφή μιας μικρής έκτασης DNA στο χρωμόσωμα 22, μια συγκεκριμένη φλεγμονή του εγκεφάλου, και άλλα.
Όλοι οι παραπάνω παράγοντες μπορεί να οδηγήσουν σε παρόμοια συμπτώματα τα οποία τα έχουμε βαφτίσει «σχιζοφρένεια». Όμως συνεχώς έρχονται στο φως στοιχεία που δείχνουν ότι τα άτομα που εμφανίζουν σχιζοφρένεια από διαφορετικούς παράγοντες μπορεί να χρειάζονται και διαφορετική θεραπεία.
Με λίγα λόγια το κείμενο αυτό δεν έχει ως σκοπό να υπονομεύσει την έννοια της σχιζοφρένειας. Άλλωστε πολλοί ψυχίατροι την θεωρούν ένα χρήσιμο κλινικό εργαλείο που τους βοηθά να κατηγοριοποιήσουν μια ομάδα ανθρώπων με συγκεκριμένες ανάγκες υγείας. Εδώ απλώς παρουσιάζεται μια προσπάθεια να καθοριστεί αυτό το πλαίσιο της βιολογίας του ανθρώπου που δεν είναι ακόμα κατανοητό αλλά έχει μια κοινή γενετική βάση μεταξύ των ασθενών.
Για κάποιους ανθρώπους που λαμβάνουν μια διάγνωση για σχιζοφρένεια, πιθανόν να τους βοηθήσει. Μπορεί να τους βοηθήσει να κάνουν ένα βήμα προς τη θεραπεία. Μπορεί να ενισχύσει την υποστήριξη από το φιλικό και οικογενειακό περιβάλλον τους. Μπορεί να τους βοηθήσει να καταλάβουν πως αυτό που βιώνουν είναι μια ασθένεια κι όχι μια προσωπική αποτυχία. Φυσικά, πολλοί δεν θα βρουν τη διάγνωση χρήσιμη. Πρέπει να διατηρούμε τα οφέλη και να απορρίπτουμε τα αρνητικά του όρου της σχιζοφρένειας, καθώς μεταφερόμαστε πλέον σε μια μετά-σχιζοφρενική εποχή.
Διαβάστε επίσης: Η λίστα του εξευτελισμού: Μορφές «τρέλας» που ίσχυαν το 1887 στην Ελλάδα
Το πώς θα είναι αυτή η εποχή, είναι ασαφές. Πρόσφατα στην Ιαπωνία η σχιζοφρένεια μετονομάστηκε σε «διαταραχή ολοκλήρωσης». Εμείς μόλις είδαμε την ιδέα μιας νέας «διαταραχής ψυχωτικού φάσματος». Ωστόσο, ιστορικά, η ταξινόμηση των ασθενειών στην ψυχιατρική έχει υποστηριχθεί πως είναι το αποτέλεσμα ενός αγώνα τον οποίο κέρδισε «ο πιο διάσημος και διακεκριμένος καθηγητής». Όμως στο μέλλον πρέπει να βασιζόμαστε σε αποδεικτικά στοιχεία και συζητήσεις που περιλαμβάνουν την οπτική πλευρά των ανθρώπων που υποφέρουν από τα συμπτώματα.
Ό, τι κι αν προκύψει από τις στάχτες της σχιζοφρένειας, πρέπει να προσφέρει καλύτερους τρόπους για να βοηθά όσους παλεύουν με τις λίαν πραγματικές εμπειρίες.
Περίληψη άρθρου που δημοσιεύτηκε στον ακαδημαϊκό ιστότοπο the conversation από τον καθηγητή κλινικής ψυχολογίας Simon McCarthy-Jones.
Μετάφραση | Ραβί
