Το χρονικό πριν την δολοφονία

Το δράμα αυτό είχε ρομαντικότατη αρχή αλλά αιματηρό τέλος. Η Καλλιόπη Βλαστάρη πριν από τέσσερα χρόνια είχε γνωριστεί με τον Εμμανουήλ Γκούμα. Η γνωριμία αυτή δεν άργησε να μετατραπεί σε έρωτα. Κανένα πρόβλημα δεν υπήρχε, όλη η Κύθνος το γνώριζε, ακόμα κι οι γονείς τους. Από την πλευρά της Καλλιόπης βέβαια, περίμεναν να ορισθεί ο γάμος. Μα το Πάσχα η Καλλιόπη μαθαίνει το φοβερό μαντάτο: ο Γκούμας είχε ερωτικό δεσμό με μια άλλη νεαρή, την Ελευθερία Κανελλοπούλου. Επικράτησε ένταση μεταξύ τους μα εκείνος υποστήριζε πως δεν ίσχυε: «Ακόμα και κάτω από τα στέφανα να μας δεις, μην το πιστέψεις» της αποκρινόταν.

Μέσα στον Αύγουστο ο Γκούμας πήγε να δει την Καλλιόπη, που ήταν μόνη της στο σπίτι. Η μητέρα της έλειπε στο Λαύριο ενώ ο πατέρας και τα αδέρφια της δούλευαν. Ο Γκούμας τότε ζήτησε από την Καλλιόπη να του δώσει ό,τι πολυτιμότερο είχε… «Γιατί βιάζεσαι τόσο, αφού μετά από ένα μήνα θα είμαι σύζυγός σου. Δεν μας εμποδίζει τίποτα.» του είπε, εκείνος όμως έλεγε τα συνήθη που λένε οι εραστές, ότι δεν τον αγαπά, ότι δεν του έχει εμπιστοσύνη, ότι «αν εγώ σε γελάσω, να με κουμπουριάσεις»… Εν μέρει με υποσχέσεις, εν μέρει με κολακείες και εν μέρει με την βία, αυτή η φλόγα του έρωτά τους απορρόφησε τα παρθενικά ρόδα της Καλλιόπης.

Η Κύθνια εραστοκτόνος Καλλιόπη Βλαστάρη (εφ. «Ακρόπολις» Οκτ. 1887)

Μέχρι που έρχεται ο Σεπτέμβρης οπότε η Καλλιόπη και η οικογένειά της μαθαίνουν ξαφνικά πως ο Γκούμας παντρεύτηκε την Ελευθερία. «Εγώ προστάτη δεν έχω, έχω τα χεράκια μου, δε θα τον αφήσω εγώ έτσι» φέρεται να δήλωσε η κόρη. Λίγες μέρες μετά, κι ενώ η νεαρή έχει πέσει σε μελαγχολία, ο πατέρας της φωνάζει γιατρό και τότε μαθαίνεται πως η Καλλιόπη όχι μόνο είχε χάσει ό,τι πολυτιμότερο είχε αλλά ήταν και έγκυος. Ο πατέρας επισκέπτεται το πατρικό του Γκούμα προσπαθώντας να τον κάνει να αναλάβει τις ευθύνες του αλλά ο νεαρός Γκούμας του αποκρίνεται: «και που ξέρω εγώ εάν δεν ήταν ο αδερφός της;».


Η ενέδρα

Το τελευταίο Σάββατο του Σεπτέμβρη η Καλλιόπη αποφασίζει να πάρει το νόμο στα χέρια της. Βρίσκει ένα μικρό πιστόλι που ανήκε σ’ ένα από τα αδέρφια της, το γεμίζει και πηγαίνει έξω από το σπίτι του Γκούμα που γνώριζε ότι γύρω στις 7 μ.μ. βγαίνει έξω. Πράγματι, μόλις ο Γκούμας εξέρχεται από το σπίτι εμφανίζεται μπροστά του η Καλλιόπη, και από τα δυο βήματα τον πυροβολεί στο στήθος. Ο κρότος κάνει την γυναίκα του να βγει έξω να δει νεκρό τον άντρα της και να φωνάζει «τον σκότωσες κακούργα». Μα η Καλλιόπη δεν είχε κάτι να κρύψει. Κατευθύνθηκε στο δημαρχείο, μπήκε μέσα και είπε στον δήμαρχο: «Το είπα και το έκανα. Φυλακίστε με τώρα.»

Σε μια μικρή συνομιλία που είχαμε μαζί της οφείλουμε να ομολογήσουμε πως η εικόνα της δεν έχει καμία σχέση με αυτή των κοινών εγκληματιών. Λεπτοκαμωμένη, με γαλανά μάτια και ξανθά μαλλιά. Ήταν πρόσχαρη ακόμα και όταν της ζητήσαμε να ποζάρει για ένα σκίτσο. «Όπως αγαπάτε» έλεγε, «όπως αγαπάτε». Όταν την ρωτήσαμε γιατί το έκανε, μας αποκρίθηκε ψυχρά: «Με σκότωσε, τον σκότωσα. Ούτε εγώ έχω παράπονο τώρα, ούτε αυτός». Μάλιστα είπε πως αν τον έβλεπε ξανά μπροστά της, πάλι θα τον σκότωνε.

«Το είπα και το έκανα. Φυλακίστε με τώρα.»

Η χήρα, πλέον, του Γκούμα υποστηρίζει ότι πίσω από την δολοφονία κρύβεται όλη η οικογένεια, ενώ η Καλλιόπη λέει πως το έκανε μόνη της. Μάλιστα μας έδειξε και το χέρι της, που είχε τραυματιστεί από την πυρίτιδα του όπλου όταν πάτησε την σκανδάλη.

Τα φαινόμενα αυτά είναι εγκλήματα μεν, αλλά κατέχουν ηρωισμό, σύγκρουση παθών και βαθειά συναίσθηση της τιμής. Ο νόμος σ’ αυτή την περίπτωση ήταν σχεδόν αδύνατο να ικανοποιήσει την ηθική συντριβή αυτής της νεανίδος που τελικά πήρε εκδίκηση για την τιμή της.

2 μήνες μετά
Η πρωτόγνωρη δικαστική απόφαση

Η υπόθεση έφτασε στα χέρια του εισαγγελέα Σαπουτζάκη, ο οποίος την παρέπεμψε στο συμβούλιο πλημμελειοδικών της Σύρου. Έφτασε λοιπόν η μέρα για την απόφαση που θα έκρινε το μέλλον της εγκύου Καλλιόπης. Πόσα χρόνια θα έμπαινε φυλακή; Σε ποια φυλακή θα την έστελναν; Μήπως θα την εκτελούσαν; Τίποτα από όλα αυτά. Η απόφαση ήταν σοκαριστική για τα δικαστικά χρονικά. Η Καλλιόπη Βλαστάρη, η Κύθνια εραστοκτόνος, ΑΠΑΛΛΑΣΣΕΤΑΙ από όλες τις κατηγορίες και είναι ελεύθερη. Σύμφωνα με το σκεπτικό των δικαστών, ναι μεν προμελέτησε το έγκλημα, συγκεκριμένα 2 μέρες μετά το γάμο του Γκούμα, αλλά ο φόνος δεν ήταν εσκεμμένος, καθώς βρισκόταν σε νοητική σύγχυση εξαιτίας της ατίμωσής της. Πρώτα την διακόρευσε, μετά την εγκατέλειψε, αρνήθηκε ότι εκείνος ήταν ο διακορευτής και πατέρας του παιδιού της ρίχνοντας το φταίξιμο στον α δ ε λ φ ό της, και τέλος ο γάμος του με μιαν άλλη κατέστησαν την Καλλιόπη «νοσούσα βαρέως την κεφαλή». Μετά τον γάμο του Γκούμα, έχοντας χάσει και την τελευταία της ελπίδα, πράττει μια ανθρωποκτονία έχοντας το ακαταλόγιστο.

Με λίγα λόγια, το ποινικό δίκαιο της εποχής σήκωσε τα χέρια του ψηλά. Ο φόνος ενός άνδρα που δεν κράτησε το λόγο της ανδρικής του τιμής ήταν μια πράξη δικαιολογημένης εκδίκησης για την ανάκτηση της γυναικείας τιμής.

«Εφημερίδα Ακρόπολις, 11.12.1887»
,


Project 1887: Φρέσκιες ειδήσεις, ενάντιες στην επίσημη ιστορία, που βρίσκονται μονίμως 130 χρόνια πριν και αποτελούν προϊόν πρωτογενούς έρευνας.