Το κείμενο που ακολουθεί είναι γεμάτο σπόιλερ αλλά μη σε ανησυχεί αυτό: τα γνωρίζεις άθελά σου, αφού η «Μητέρα!» ξεδιπλώνει άγαρμπα μία παλιακού τύπου αλληγορία με πρωταγωνιστές έναν πολύ σπουδαίο ποιητή -που ποτέ δεν μαθαίνουμε γιατί- και μια λίγο χαζούλα -που το μαθαίνουμε για τα καλά-. Άλλωστε δεν πρόκειται καν για σπόιλερ αυτά που θα ακολουθήσουν. Τις μισές σκηνές αν αφαιρέσεις από την ταινία καθόλου δε χάνει την πλοκή της. Θαρρείς πως ο Αρονόφσκι ξεπατικώνει ό,τι μύθο τού ερχόταν στο μυαλό για να αποκτήσει τάχα υπόβαθρο, να γίνει βιβλικός. Βιβλική κι η μούτζα από τον Ταρκφόσκι. Έπειτα θέλει να μεταδώσει στον θεατή τον φόβο μέσω της εισβολής και καταπάτησης του ιδιωτικού χώρου από κάποιους μυστήριους επισκέπτες. Μούτζα από τον Χάνεκε του Funny Games. Δεν του φτάναν όλα αυτά, θέλει ταυτόχρονα να γίνει και ονειρικός, παραληρηματικός, να αγγίξει στο τέλος την χορογραφία ενός Inland Empire. Μα και το παραλήρημα χρειάζεται μια έμπνευση, αγαπητέ, μια υποστήριξη χαρακτήρων, δεν αρκεί η τεχνητή ένταση, το μπούγιο, μια ενθύμηση low budget στην κινησιολογία της κάμερας. Διπλή μούτζα εδώ: και από τον Λιντς και από τον Κιούμπρικ της Λάμψης.

Μήπως να μιλήσουμε για το σενάριο; Κάτι ήθελε να πει στην αρχή με τρόπο συγκροτημένο μα του φάνηκε πολύ basic. Σκέφτηκε να το εμπλουτίσει με κάτι ακόμη. Δεν του πολυάρεσε ούτε κι αυτό. Κι είπε να προσθέσει και κάτι ακόμη ξεχνώντας να αφαιρέσει το προηγούμενο. Μα ούτε αυτό του αρκούσε. Λες και φόρτωνε αλληγορίες στην καρότσα για την μετακόμιση ήταν. Τα ξεφόρτωσε μετά όλα χύμα μέσα στο νοητό σπίτι της Δημιουργίας στο οποίο διαδραματίστηκε όλη η ιστορία και τότε άρχισαν να παρελαύνουν διάφορες φιγούρες των Διαθηκών (παρμένες όχι από την πηγή τους αλλά μέσα από φίλτρα άλλων σκηνοθετών) που έσπαγαν όλη την ώρα τα νεύρα στη new age νοικοκυρά. Την καταλαβαίνω λίγο. Πώς να μην βλέπει να ανοίγονται πληγές στο πάτωμα; Να επικοινωνεί με τοίχους; Ωραία θα πεις, πρόκειται για μαύρη κωμωδία; Για κάποιου είδους παρωδία; Δεν είναι καθόλου αστείο, μάγκα μου. Όσο θρησκευτικότητα έλειπε από τον σκηνοθέτη για να μπορέσει πειστικά να δημιουργήσει ένα κλίμα δέους και να σου μεταδώσει μια ψυχική αγωνία, άλλο τόσο του έλειπε του δόλιου και το αίσθημα της βεβήλωσης, ώστε να μπορέσει να αποδομήσει την πίστη και να αποκτήσει μια κριτική ματιά στο οτιδήποτε.

Και κάπως έτσι, τουλάχιστον στα δικά μου μάτια, η ταινία ξέπεσε σε ένα χασμουρητότατο θρίλερ άνευ προηγουμένου, βαδίζοντας όλη την ώρα σε μια επιφανειακή πολλαπλότητα συμβολισμών που αν ήτανε σταυρόλεξο δε θα αλληλοσυμπληρωνόντουσαν οι λέξεις. Μοιάζει με μια ταινία που θέλει να μιλήσει για το Όλον και τελικά πνίγεται στον καμπινέ. Δηλαδή μούτζα μέχρι και από τον Steven King, φιλενάδα. Γιατί ενώ θέλει να καταπιαστεί με αρχέτυπα, ο τρόπος που το πράττει είναι απολύτως περιγραφικός και καταστροφικός με αποτέλεσμα να τα φτηναίνει μεταμορφώνοντάς τα σε επιδερμικά δίπολα, κι άλλα δίπολα, κι άλλα δίπολα που αν πρέπει να μπουν σε μια ενδεικτική σειρά βγαίνει κάτι τέτοιο:


Αδάμ

Τέχνη

Έμπνευση

Εμπειρία

Έργο

Δόξα

Πνεύμα

Χειραφέτηση

Θυσία

Θεός


Εύα

Οικογένεια

Έλεγχος

Ιδιωτεία

Ασφάλεια

Μούσα

Ύλη

Καθαριότητα

Ηθική

Νεύρωση

Η σύγκρουση εμμένει σε όλα τα μέτωπα και φτάνει στα άκρα του το υποτιθέμενο αλληγορικό horror. Το παιδί μιας Ροζμαρί που μετενσαρκώθηκε σε τσιρλίντερ γεννιέται απ’ τη μια ενώ η εισβολή των θαυμαστών του ποιητή (χωρίς έργο) πολλαπλασιάζονται απ’ την άλλη. Ποιος θα νικήσει; Ε καλά τώρα. Το παιδί σύμβολο κατασπαράσσεται ωμό στο θυσιαστήριο της έμπνευσης. Η αναλώσιμη Μούσα ηττάται. Το αδηφάγο πνεύμα του ποιητή υπερισχύει παίρνοντας την ψυχή της ως λάβαρο μέχρι να αναζητήσει το επόμενο βιβλίο του… Αχ, ποίηση, τέχνη του διαβόλου, θα σε κάνω ντα! που πας και μου εκμεταλλεύεσαι αθώα κοριτσάκια.

Τώρα σοβαρά, δεν ξέρω γιατί του πήγαν όλα τόσο στραβά του Αρονόφσκι. Του βγήκε τόσο mainstream που το κείμενο αυτό ούτε επιθυμεί το διάλογο ούτε αναγνωρίζει τον διχασμό που έχει ξεσπάσει για την ταινία. Κι όμως, τα δείγματά του από το όμορης πνοής “The fountain” δεν ήτανε καθόλου άσχημα. Ενώ τόσο το παλιότερό του Πι όσο και το Ρέκβιεμ για ένα όνειρο ήταν και οι δυο τους ταινίες κάτι παραπάνω από υποφερτές αν ήσουν φοιτητής που ήθελες να το παίξεις ψαγμένος. Μα σε ετούτο το ανεξέλεγκτο κι ανέμπνευστο γκροτέσκο φιλμ επηρεασμένο από την αλχημεία στο google search, νομίζεις πως ο Προυστ προσπάθησε να γράψει μια νέα Αποκάλυψη εσωτερικού χώρου ως ζόμπι με τρία εγκεφαλικά επεισόδια. Τι άλλο να πω; Θα τελειώσω με αυτό: γενικά, μην εμπιστεύεσαι καλλιτέχνες που βάζουνε θαυμαστικά στους τίτλους των έργων τους.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
Ο Σαμσών Ρακάς γεννήθηκε το 1981 και ζει στην περιπλανώμενη Αθήνα (http://academia-romantica.edu.gr/). Ο «Ούτις» (εκδ. Υποκείμενο) είναι ο προσωπικός του Θεός.