Ήσουν παρούσα στα εγκαίνια του μουσείου του Άγγελου Σικελιανού πριν μερικές βδομάδες στην Λευκάδα. Αισθάνθηκες κάποιο ιστορικό δέος ή απλά το βίωσες ως υποχρέωση;
Νιώθω ότι έχω μια ισχυρή σύνδεση με τους προγόνους μου, παρόλο που ήταν κάτι που χρειάστηκε μόνη μου να ιχνηλατήσω και να ανακαλύψω, κι όχι κάτι που μου δόθηκε.
Θεωρείς την ποίηση του Άγγελου Σικελιανού παρωχημένη στην εποχή μας; Γενικά μπορεί η ποίηση στις μέρες μας να αποτελέσει φορέα και να ηγηθεί ενός συλλογικού οράματος;
Καταρχήν, μόνο στα αγγλικά είμαι σε θέση να διαβάσω την ποίηση του προπάππου μου, και δεν έχει μεταφραστεί παρά ένα μικρό της μέρος. Από όσα έχω διαβάσει, βρίσκω πολύ ωραία σημεία που αναβλύζουν ένα αίσθημα γνήσιας ενότητας με τον κόσμο, αλλά εντοπίζω κι ένα είδος πατριωτισμού, κάτι στομφώδες κι ένα έντονο αρσενικό εγώ. Αυτά τα στοιχεία θα τα έλεγε κανείς παλιομοδίτικα, από την άλλη, όμως, το ουτοπικό όραμα δεν πρέπει ποτέ να πάψει, ακόμη κι αν μια ουτοπία κρίνεται πλέον αδύνατη.
Όσο υπάρχουν άνθρωποι, η ποίηση θα είναι ένας φάρος ανθρώπινου φωτός. Έχουμε μετατραπεί όλοι σε μονάδες, και ατροφεί ολοένα η ικανότητά μας να ακούμε ο ένας τον άλλο (ή ίσως αυτή η ικανότητα για βαθύτερη ακρόαση να ήταν ανέκαθεν επισφαλής). Έτσι, όμως, πρέπει να ακροαζόμαστε για να συλλάβουμε τη βαθιά σοφία της ποίησης.
Σκέφτομαι πως η ποίηση του Σικελιανού ήταν αδιάσπαστη από την γεωγραφία του. Ύμνησε τον τόπο που βάδιζε. Κάτι ανάλογο συμβαίνει και με την δικιά σου ποίηση. Αφουγκράζονται οι λέξεις σου τον τόπο για να υπάρξουν. Την Καλιφόρνια, τη Νέα Υόρκη. Θα έλεγα πως η εντοπιότητα είναι που κρίνει την αλήθεια της γραφής σου. Είναι παράτολμο να διακρίνω μια εσωτερική ταύτιση ανάμεσά σας στο σημείο αυτό;
Νομίζω ότι αυτό είναι αλήθεια. Και είμαστε και οι δύο ποιητές –εκ περιτροπής – της έκστασης και του πένθους.
Γενικά, θεωρείς πως η ποίησή σου μπορεί να επικοινωνήσει έξω από τα σύνορα της Αμερικής και αντίστοιχα του Άγγελου, έξω από τα εθνικά όρια της Ελλάδας;
Αυτό δεν μπορώ να το κρίνω εγώ. Τα δικά μου ποιήματα έχουν μεταφραστεί σε 20 περίπου γλώσσες (κυρίως στα γαλλικά). Του Άγγελου, έχουν, φυσικά ευρύτατα μεταφραστεί. Όπως γνωρίζουμε, η ποίηση είναι ένα από τα πιο δυσμετάφραστα πράγματα, επειδή ζει μέσα στις πιο μύχιες πτυχές της γλώσσας (και συχνά εκεί είναι που αντλεί τη δύναμή της). Θεωρώ ότι στην περίπτωσή της ταιριάζει γάντι το γνωστό Ιταλικό λογοπαίγνιο, “Tradutorre, traditore” (μεταφραστής/προδότης). Ακόμα και στη γλώσσα του πρωτοτύπου του, το κάθε ποίημα μεταφράζεται ξανά κάθε φορά που το διαβάζουμε.
Πρέπει να είναι κανείς σε ετοιμότητα ώστε να αφουγκράζεται τους οραματιστές σε έναν εμπορευματοποιημένο κόσμο που πολύ συχνά έχει σαν στόχο του να συντρίψει κάθε όραμα.
Αντλεί το έργο σου έμπνευση από τον εσωτερισμό; Κι αν ναι, πόσο εύκολο είναι να συνδυαστεί η μεταφυσική του έργου σου με την συγκροτημένη ακαδημαϊκή σου καριέρα;
Η δουλειά μου αντλεί έμπνευση από λογιών-λογιών πράγματα κι ένα από τα πιο ουσιαστικά είναι το μυστήριο του τι σημαίνει να είναι κανείς ζωντανός ανάμεσα σε άλλα ζωντανά πλάσματα μέσα σε αυτό το εκπληκτικό συνονθύλευμα περιβαλλοντικών, κοινωνικών και πολιτικών δομών. Πρέπει να είναι κανείς σε ετοιμότητα ώστε να αφουγκράζεται τους οραματιστές σε έναν εμπορευματοποιημένο κόσμο που πολύ συχνά έχει σαν στόχο του να συντρίψει κάθε όραμα.
Γιατί γράφεις, Eleni Sikelianos;
Για να αλλάξω τον κόσμο.
Πράγμα που ξεκινάει με το να αλλάξω τον εαυτό μου.
Κι αυτό συντελείται με το να ερμηνεύω τον κόσμο χρησιμοποιώντας το μέσο που μου έχει δοθεί και το οποίο είναι η γλώσσα, οι ευελιξίες της, η ανελαστικότητά της, οι ήχοι της. Η ποίηση είναι μια αντίσταση στην παραδοσιακή δημιουργία νοήματος και ταυτόχρονα μια λύση σε αυτήν. Όταν ριζοσπαστικοποιούμε τον τρόπο με τον οποίο δημιουργείται το νόημα, μπορούμε να αλλάξουμε εξίσου ριζικά τον εαυτό μας και τη σχέση μας με τον κόσμο.
Σε περίπτωση που έπρεπε να επιλέξεις οπωσδήποτε, Πάουντ ή Έλιοτ;
Αν είναι να περιοριστούμε σε μοντερνιστές, θα προτιμούσα να επιλέξω τη Λορίν Νίντεκερ, τον Ουίλιαμ Κάρλος Ουίλιαμς, τον Τσαρλς Ρέζνικοφ και την H.D. Εκτός ΗΠΑ, θα διάλεγα τον Σέσαρ Βαγιέχο.
Πες μου σε παρακαλώ πως δεν υποστήριξες τον Ντόναλντ Τραμπ στις εκλογές!
Θα έβαζα τα γέλια με αυτή την ερώτηση, αν δεν με έκανε να θέλω να βάλω τα κλάματα.
,
,
,
