T o 1887 το φονικό όπλο της λαιμητόμου βρίσκεται σε υπερδιέγερση μετά την επαναφορά του συγκεκριμένου μέτρου από την κυβέρνηση του Χαρίλαου Τρικούπη. Η θανατική καταδίκη δια της λαιμητόμου, που εισήχθη στην ελληνική πραγματικότητα το 1831, είχε ατονήσει μέσα στα χρόνια. Αφενός «διότι υπήρξαν κυβερνήσεις που έκλινον εις τας φιλοσοφικάς δοξασίας πως η πολιτεία ουδέν έχει δικαίωμα της αφαιρέσεως της ζωής», αφετέρου επειδή δεν ήταν σπάνια τα βίαια επεισόδια που ξεσπούσαν μεταξύ του συγκεντρωμένου πλήθους και των δημίων. Κυρίως όμως, ο δημόσιος αποκεφαλισμός θεωρήθηκε πως είχε χάσει την αποτρεπτική του ισχύ στην ελληνική κοινωνία και δεν απέφερε την μείωση του εγκλήματος. Σε πολλές περιπτώσεις μάλιστα οι θανατοποινίτες ληστές αντιμετωπίζονταν ως ήρωες, η εκτέλεσή τους προσομοίαζε με τίτλο τιμής, ενώ ξακουστό ήταν το δίστιχο της εποχής μεταξύ των φυλακισμένων: έχω μαλλιά για κρέμασμα / λαιμό για καρμανιόλα.

Σε κάθε περίπτωση η εγκληματικότητα την δεκαετία του 1880 στην Ελλάδα φαίνεται πως έχει φτάσει «εις βαθμόν απελπιστικόν» και η ελληνική κοινωνία ήταν έτοιμη να δεχτεί την επιστροφή του μέτρου της θανατικής ποινής. Το επόμενο εξάστιχο από το «Άστυ» της εποχής (Ιούνιος 1887, τχ. 91, σελ. 6) το υποδηλώνει ρητά:

Όταν σ' ακούω, φίλη μου, καρδιόχτυπος με πιάνει,
κι όταν σε βλέπω κάποτε ακίνητη, βαρειά
θαρρώ πως εις τον τόπο μας μονάχα μια δεν φθάνει
και μόλις θα μας έφθαναν καμμιά τριανταριά
Σε κάθε πόλι και χωριό ακούραστες να τρέχουν
να κόβουνε, να κόβουνε και τέλος να μην έχουν.

Το πρόβλημα ήταν πως το ελληνικό κράτος διέθετε μόνο μία λαιμητόμο και, αν κρίνουμε από τις επιπλοκές της κατά την διάρκεια της αποτρόπαιας πράξης, πιθανότατα ήταν αυτή που είχε σταλεί από την Μασσαλία το 1833. Οπότε ένα πλοίο-εκτελεστής ταξίδευε, επί ένα μήνα σχεδόν, μεταφέροντας την λαιμητόμο και τους δήμιους, κάπως κινηματογραφικά, από λιμάνι σε λιμάνι, έτσι ώστε να πράττει τις εκτελέσεις στις παρακείμενες πόλεις που διέθεταν φυλακές.

Η ανταποκρίτρια του ΑΣΣΟΔΥΟ Βικτώρια Άλεξ βρέθηκε τον Ιούνιο του 1887 πάνω στο πλοίο ακολουθώντας τη λαιμητόμο σε όλη την Ελλάδα ( Πεδίον του Άρεως, Λαύριο, Δομοκό, Καλαμάτα, Πύργος, Πάτρα, Αγρίνιο, Κεφαλλονιά ) στέλνοντάς μας πληροφορίες από τις δημόσιες εκτελέσεις. Αυτή ήταν η πρώτη φάση της εξόδου της λαιμητόμου για το συγκεκριμένο έτος. Τον Δεκέμβρη του 1887 αρχίζει η δεύτερη φάση των εκτελέσεων και η ρεπόρτερ μας κατάφερε να αποβιβαστεί και πάλι στο πλοίο-εκτελεστή. Η διαδρομή που θα ακολουθήσει είναι η εξής: Καλαμάτα, Κέρκυρα, Ληξούρι, Ιτέα (Άμφισσα), Βόλος (Λάρισα) και τέλος ο Πειραιάς. Μείνετε συντονισμένοι. Οι γιορτές στο ΑΣΣΟΔΥΟ προβλέπονται αιματηρές. Τα Χριστούγεννα ας κόψουν το λαιμό τους.

Η ανθρώπινη δικαιοσύνη ικανοποιείται.
Η θεία δικαιοσύνη ας κρίνει.

Βλάσης Γαβριηλίδης / εφ. «Ακρόπολις» 26.11. 1887

Σαμσών Ρακάς