Παρίσι, 14 Ιουλίου (allons
enfents de la patrie…) 1965

Αλεχανδριοτάτη,

Μην είσαι θυμωμένη μαζί μου γι’ αυτή τη μακρά σιωπή. Ακόμη και οι σιωπές δένουν, κι εγώ έχω δει πάνω από τέσσερα κουτιά κεϊκάκια δεμένα με μαύρο νήμα∙ αρκεί να τραβήξω το φιογκάκι για να εμφανιστούν οι μαρέγγες, αστραπές και καλόγριες, χωρίς να μετράω τις φρικτές (3fr., 25 les 100gr.). Τέτοια πράγματα κάθε μέρα.
Μακρινό ζωύφιο, την προηγούμενη εβδομάδα πήγαμε στο
Montmachoux να δειπνήσουμε με την Λωρ και τον Φιλίπ κι όλος ο κόσμος μίλησε τόσο για σένα που εγώ έφερα κι άλλη καρέκλα και την έβαλα για τις αμφιβολίες. Χάρη στο σύστημα κατασκοπίας μου, έχω ενημερωθεί επίσης για το ότι τα μέλη του Κλαμπ των Βαμμένων¹ συναντιούνται στα καφέ για να θυμηθούν τη φιλεναδίτσα τους της οδού Montesdeoka. Η μυστική σου (sic) δημοφιλία εποικεί στις ταράτσες της λατινοαμερικάνικης γειτονιάς. Υπάρχει ένας ζωγράφος που υπογράφει Πίσα∙ άλλος Αρνίκ. Υπάρχει ένα κοκτέιλ που ονομάζεται Αλεξάντρα. Ένας διαβόητος λογοκλόπος ονόματι Ησίοδος έχει δημοσιεύσει ένα βιβλίο που τιτλοφορείται «Τα έργα και οι μέρες». Στην αυλή του σπιτιού, κάτω από την παουλόβνια, παίζει μια μαύρη γατούλα που μιμείται τον τρόπο σου να ανοίγεις πλατιά τα μάτια σου. Ήδη βλέπεις πως δεν μπόρεσες να φύγεις.
Κι έπειτα ενώ εμείς βρισκόμασταν στο μικρό μας ράντσο στο
Saignon (που όλος ο κόσμος αποκαλεί Σαϊγκόν για να μας προσβάλει και να μας συκοφαντήσει), έφτασε στο Παρίσι το βιβλίο σου και το βρήκαμε πριν δέκα μέρες, όταν έπρεπε να επιστρέψουμε για να δουλέψουμε στην Ιονέσκο. Η Αουρόρα το διάβασε μονορούφι και δεν σου έχει γράψει ακόμη∙ εγώ το διάβασα χθες το βράδυ, αργά, με κονιάκ και μια πίπα, και τώρα σου γράφω. Εσύ θα ξέρεις να εκτιμήσεις τα αντίστοιχα προτερήματα αυτών των συμπεριφορών.
Είναι πολύ δύσκολο να μην είναι κανείς ηλίθιος σ’ ένα γράμμα, όταν ο ίδιος είναι αυτό που είναι και τίποτα περισσότερο. Πάνε χρόνια που μου σκάει να μετατρέψω ένα γράμμα σ’ ένα είδος ανασκόπησης για ιδιωτική χρήση του συγγραφέα. Ίσως όλα όσα μου δίνει το βιβλίο σου είναι καλύτερο να τα υπονοήσω με μεμονωμένες λέξεις ή με σχέδια. Σχέδια δεν ξέρω να κάνω∙ μεμονωμένες λέξεις
, ναι:

Κατσαρίδα
Μανδραγόρας
Φανός
Μονόκερος
Κενό (τόσο γεμάτο, τόσο γεμάτο)

Με πόνεσε το βιβλίο σου, είναι τόσο δικό σου, είναι τόσο εσύ σε κάθε γραμμή, τόσο απρόθυμα ξεκάθαρη, τόσο από κάτω και από μέσα. Γνωρίζεις το σύστημα που έγκειται στο να φυλλομετράς ένα βιβλίο και να πηγαίνεις παραθέτοντας στίχους ή αποσπάσματα, με κάποιο σχολιασμό ή έπαινο ή λογοκρισία; Εμένα δεν μου αρέσει. Αλλά θα στο πω: Αυτό που νιώθω είναι το ίδιο με [αυτό που νιώθω] μπροστά σε κάποιους (πολύ λίγους) σουρεαλιστικούς πίνακες ή σχέδια: Πως βρίσκομαι από την άλλη πλευρά για ένα δευτερόλεπτο, πως με έχουν κάνει να περάσω, πως είμαι εσύ, πως κρέμομαι από την άκρη του υφάσματος όπως τούτες οι κόκκινες αράχνες που υπάρχουν στην Προβηγκία και που έχουν, φαίνεται, συμμαχήσει με το Σκότος. Τώρα ξέρω (ήδη το ήξερα) πως όλα ή σχεδόν όλα μπορούν να ειπωθούν με πολύ λίγες λέξεις. Κάθε δικό σου ποίημα είναι ο κύβος ενός τεράστιου τροχού. Άλλοι κάνουν ολόκληρο τον τροχό και πρέπει να δει κανείς πώς φράζει τις τάφρους∙ εσύ αφήνεις τον τροχό να είναι άλλο πράγμα, κάτι που κάποιοι λίγοι βλέπουν να σχεδιάζεται πολύ πιο πέρα από τη σελίδα. Και τότε ο Μπεν Χουρ κερδίζει με τους αέρινους τροχούς του, που αφήνουν πίσω τους τροχούς από βελανιδιά και από μπρούντζο. Τα ποιήματά σου μου μοιάζουν μικρούτσικα χαρακτικά ή ακόμα καλύτερα βαβυλωνιακοί κύλινδροι, και μια μέρα όταν θα έρθεις να καταλάβεις τούτη την καρέκλα που έβαλα για εσένα και που πάντα θα βάζω στο σπίτι και σε όλα τα σπίτια και μέχρι στα λεωφορεία και στα αλεξικέραυνα, τότε θα σε πάω στο Λούβρο για να σου δείξω έναν κύλινδρο που ανακάλυψα πριν λίγο καιρό, στην ετρουσκική αίθουσα, και που δεν είναι εξολοκλήρου ένας ετρουσκικός κύλινδρος ανάμεσα σε άλλους λόγους γιατί οι Ετρούσκοι ποτέ δεν είχαν κυλίνδρους, τούτοι οι καθυστερημένοι του κώλου, αλλά ο συντηρητής ή ο ριζοσπάστης του Λούβρου τον έχει βάλει στην αίθουσα των Ετρούσκων, σαν γνήσιος Κρονόπιο που είναι, γιατί δεν μένει χώρος ανάμεσα στους βαβυλωνιακούς κυλίνδρους. Και θα στον δείξω, και θα κάνεις μεγάλα άλματα.

Έλαβα εδώ και πολλές καλένδες ένα δικό σου γράμμα που έπειτα το έχασα χάρη σε μια υπέροχα αποτυχημένη πράξη, γιατί μου ζητούσες συνεργασία κι εγώ δεν ξέρω για ποια ορνιθολογική ή ιχθυολογική συλλογή (Cormorán y delfín; Tía Vicenta;)³. Επομένως δεν έχω τίποτα να σου στείλω, που να μην είναι ο λογαριασμός του χτίστη που μας προσέθεσε ένα δωμάτιο στο σπιτάκι της Σαϊγκόν και που μας άφησε να δακτυλογραφούμε για πολλούς μήνες, ο πολύ τεχνίτης. Αν μου πληρώσουν τούτο το λογαριασμό, θα στους αφήσω να τους δημοσιεύσεις∙ έχει κάποια πολύ διακοσμητικά ορθογραφικά λάθη, και σε ορισμένο βαθμό είναι μια λετριστική πράξη. Το καλύτερο σημείο είναι εκεί που λέει:

 Sf.s.v.p., à raison de…45,67 fr., à valor sur ch.p.,
Soustarit de 54,25 fr. Pour des imp. Colmatés………….456,27 fr.

Πάει καιρός που δεν διάβασα ένα τόσο σφιχτό ποίημα. Ούτε τόσο ακριβό. Τι ωραία η έκδοση του βιβλίου σου. Το κάλυμμα με άφησε έκπληκτο. Το έκανες εσύ η ίδια; Δεν είναι καθόλου σύνηθες στο Μπουένος Άιρες να βγαίνουν τόσο προσεγμένα βιβλία και με τόσο καλό μελάνι και χαρτί. Το μπλε είναι πανέμορφο, και η ερωτική τρυγήτρια (ξέρω, ξέρω, αλλά έτσι είναι, ο καθένας βλέπει αυτό που μπορεί) μου φαίνεται τέλεια. Συζητάω λίγο τον τίτλο∙ εν τέλει δεν μου αρέσει. Θα είναι ίσως γιατί κάθε αναφορά στην εργασία με κάνει να τρέμω.

Λίγοι θα είναι οι εκλεκτοί για το βιβλίο σου, φοβάμαι. Λίγοι θα έχουν ζήσει στη διάσταση που επιτρέπει να βρει κανείς τόσα με τόσο λίγη -προφανώς- λεκτική συσχέτιση. Δεν είναι ότι έχω κάτι ενάντια στα μεγάλα ποιήματα (αυτά της Όλγας3 για παράδειγμα είναι θαυμάσια και πρέπει να της γράψω οπωσδήποτε έναν από αυτούς τους μήνες∙ θα το κάνω από τη Σαϊγκόν, πες της το αν τη δεις∙ άργησα πολύ να διαβάσω το βιβλίο της, λόγω τούτων των πραγμάτων, αλλά τώρα ναι, τώρα είναι δικό μου και μου έχει δώσει όλα όσα έχει, νομίζω, και με έχει κάνει πολύ ευτυχισμένο, και ο τρόπος της of course∙ καταλαβαινόμαστε). Συνεχίζω: δεν είναι ότι έχω κάτι εναντίον των μεγάλων ποιημάτων, αλλά πάντα υπάρχει κάτι σαν ένα θαύμα σ’ ένα σύντομο ποίημα (τούτα τα haikai, ενίοτε ή η Ναθάλια Κρέιν, ή ο Σαρ, ενίοτε ο Χουάρωθ).

Η Αουρόρα ψήνει μια μπριζολάρα και φτάνει το βάλσαμο ως το γραφείο μου. Δεν σου φαίνεται μια είδηση αισθησιακή; Η μαύρη γατούλα μόλις είδε ένα περιστέρι στην παουλόβνια κι έχει σκαρφαλώσει σαν τρελή να δει τη λαμαρίνα. Οφείλω να παραδεχτώ πως αυτή τη στιγμή δε φαίνεται τίποτα. Εγώ μπορώ να σε δω πολύ καλά να κυνηγάς περιστέρια αλλά σίγουρα θα έβαζες μια καλή σκάλα κόντρα στον κορμό και θα στερέωνες ένα αλεξίπτωτο. Το περιστέρι πέταξε∙ η γάτα είναι κάτι ανάμεσα σε θλιμμένη και κατσούφα. Πολύ σοκαρισμένη από το γεγονό,ς όπως λένε τώρα γύρω στα μέρη σου.

Μη μου κρατήσεις κακία (πώς θα μπορούσες; Αδύνατον!) και γράψε μου. Η σιωπή μου, έλεγε ο Μπινέττι, είναι τούτη η κοσμική επιχείρηση εξαιτίας της οποίας οι μπιγκόνιες μετατρέπονται σε μέλι. Αλλά τώρα που το σκέφτομαι ποτέ δεν είδα μια μέλισσα σε μια μπιγκόνια, σίγουρα τις απωθεί.

Σ’ αγαπώ πολύ.

                                                                                                                                                Χούλιο

 



¹ Club de las Pintadas: Έτσι αποκαλούσε ο Κορτάσαρ το τρίο φιλενάδων που αποτελείτο από τις Κλαριμπέλ Αλεγρία, Έσθερ Καλβίνο και Αουρόρα Μπερνάντες.
2 Cormorán y Delfín [Κορμοράνος και Δελφίνι]: περιοδικό για την ποίηση, Tía Vicenta [Θεία Βισέντα]: χιουμοριστικό περιοδικό
3 Αναφορά στην ποιήτρια Όλγα Ορόσκο.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
Η Ναταλί Φύτρου γεννήθηκε το 1989 στην Αθήνα. Σπούδασε Οικονομικά.Από μικρή της άρεσε να ακούει και να διηγειται ιστορίες. To 2016 μετέφρασε ένα διήγημα του Ρομπέρτο Μπολάνιο και το έστειλε στον καθηγητή Ισπανικών της. Διατηρεί το μπλογκ universo2666.blogspot.com