Ηταν κυριολεκτικά η guest star στην Ασσόδυα Νύχτα του περασμένου Δεκέμβρη. Τελευταία στιγμή ανακαλύψαμε στο youtube μια μελοποίησή της σε ποίημα του Ασλάνογλου, και την καλέσαμε αυτοστιγμεί να συμμετάσχει, κάτι που έκανε με μεγάλο ενθουσιασμό.
Τον τελευταίο μήνα βρέθηκε να πρωτοστατεί σε έναν αγώνα κατά της αδιαφάνειας των διαδικασιών επιλογής των προτάσεων του Φεστιβάλ Αθηνών. Η αναιτιολόγητη απόρριψη της πρότασής της, την έφερε αντιμέτωπη με την διοίκηση του καλλιτεχνικού οργανισμού. Πρώτα απηύθυνε ανοιχτή επιστολή στον καλλιτεχνικό διευθυντή του Φεστιβάλ και στον υπεύθυνο για τις μουσικές προτάσεις, η οποία δημοσιεύθηκε και στην Εφημερίδα των Συντακτών, και στη συνέχεια «ανέβασε» ψήφισμα στο Αvaaz, ζητώντας συναγωνιστές και συμμάχους.
Ας μας μιλήσει η ίδια για το έργο της και για την πρόσφατη περιπέτειά της με το Φεστιβάλ.
Είσαι μουσική εκτελέστρια; Συνθέτις; Τι ακριβώς;
Είμαι μουσικός. Πιανίστα. Και συνθέτω τραγούδια.
Θα πούμε και μετά για το έργο σου. Πες μου τώρα για το Φεστιβάλ Αθηνών. Τι ακριβώς συνέβη;
Εγώ έκανα μια πρόταση στο Φεστιβάλ Αθηνών φέτος.
Ως συνθέτις ή ως μουσικός;
Ως μουσικός και ως συνθέτρια. Είδα ότι έκαναν ένα κάλεσμα προς τους καλλιτέχνες που θέλουν να συμμετέχουν στο επόμενο Φεστιβάλ και ανταποκρίθηκα. Ώσπου έλαβα μια αρνητική απάντηση από το Φεστιβάλ, και μάλιστα ανυπόγραφη.
Ήταν αιτιολογημένη η απάντηση;
Όχι, έλεγε «λάβαμε μεγάλο αριθμό από ενδιαφέρουσες προτάσεις όπως η δική σας, αλλά λόγω του περιορισμένου αριθμού των προτάσεων που μπορούμε να εγκρίνουμε δε μπορεί η δική σας να συμπεριληφθεί στο φετινό πρόγραμμα». Χρειάστηκαν επίμονες προσπάθειες για να μου δώσουν το όνομα του υπεύθυνου για τις μουσικές προτάσεις. Μάλιστα η αντίδραση ενός από τους εκπροσώπους του Φεστιβάλ ήταν: «Όταν καταθέσατε την πρόταση δεχτήκατε έναν όρο που είχαμε βάλει, ότι το Φεστιβάλ δεν είναι υποχρεωμένο να δίνει εξηγήσεις για ποιο λόγο απορρίπτει την κάθε πρόταση». Αυτόν όμως τον όρο ο υποψήφιος αναγκαστικά τον αποδέχεται γιατί αν δεν τον αποδεχτεί, δε μπορεί να κάνει πρόταση. Τίθεται εκβιαστικά.
Άρα θα μπορούσαμε να πούμε ότι τίθεται καταχρηστικά ο όρος.
Βέβαια, γιατί αν δεν τον αποδεχτείς, δε μπορείς να συμμετέχεις. Πιστεύω ότι εκεί είναι το κλειδί της όλης υπόθεσης. Ο όρος αυτός τίθεται καταχρηστικά για να καλύπτει τις αδιαφανείς διαδικασίες επιλογής των προτάσεων. Δεν γνωρίζουμε δηλαδή πόσοι προσήλθαν, πόσες προτάσεις από αυτές θα επιλεχθούν και με ποια κριτήρια! Τέλος πάντων, στέλνω την επιστολή, περνάνε κάποιες μέρες, δεν παίρνω καμία απάντηση και αποφασίζω να τη στείλω ως ανοιχτή επιστολή, η οποία δημοσιεύτηκε στην Εφημερίδα των Συντακτών. Ούτε τότε έλαβα απάντηση. Προσωπική μου εκτίμηση είναι ότι απέφυγαν να δώσουν εξηγήσεις για να μην δοθεί συνέχεια που ενδεχομένως να περιέπλεκε την κατάσταση και να βρισκόντουσαν μπροστά σε καταστάσεις που θα τους εξέθεταν. Σκέφτηκαν λοιπόν να περάσει, όσο το δυνατό γινόταν, απαρατήρητο. Στη συνέχεια αποφάσισα να μαζέψω κάποιες υπογραφές, γιατί το θέμα δεν είναι προσωπικό. Το θέμα που θέτω εγώ είναι το θέμα των ίσων ευκαιριών και της ίσης αντιμετώπισης. Εδώ θα ήθελα να επισημάνω ότι στο περσινό πρόγραμμα του Φεστιβάλ Αθηνών δώσανε οκτώ παραστάσεις σε ηθοποιούς στον τομέα «Μουσική», αφαιρώντας τις ημερομηνίες αυτές από τους μουσικούς. Ζήτησα λοιπόν τις υπογραφές και άλλων μουσικών, που μπορεί να είναι αποκλεισμένοι, επειδή δεν ανήκουν στα κυκλώματα, στις παρέες που διαχειρίζονται τον πολιτισμό – και όχι μόνο. Αρκετοί μουσικοί ανταποκρίθηκαν. Όλοι αξιόλογοι.
Εσύ το πρόγραμμα που πρότεινες τι περιλάμβανε;
Η πρότασή μου ήταν για την Πειραιώς 260 και το πρόγραμμα που πρότεινα περιλάμβανε έργα μουσικής δωματίου και κάποια σύγχρονα τραγούδια.
Μήπως ο λόγος της απόρριψης έχει να κάνει με το ότι δεν είσαι ακόμα αρκετά δημοφιλής; Μήπως δε σε ήξεραν;
Σ` αυτό θα έπρεπε να απαντήσουν αυτοί που είναι υπεύθυνοι για τις επιλογές των μουσικών προτάσεων. Ποιοι είναι οι άνθρωποι αυτοί; Και ποιά είναι η μουσική τους κατάρτιση; Και ποια είναι τα κριτήρια επιλογής τους;
Ας κάνω λίγο το συνήγορο του Φεστιβάλ. Πραγματικά πιστεύω πως υπάρχουν πολλοί ανώνυμοι δημιουργοί στην Ελλάδα. Θα πρέπει να αναλάβει το Δημόσιο το οικονομικό βάρος και το οικονομικό ρίσκο να τους προωθήσει; Πιστεύεις ότι η δική σου συναυλία θα έβγαζε τα έξοδά της;
Πιστεύω πως θα τα έβγαζε. Ναι. Άλλωστε γι’ αυτό υπάρχουν τα Φεστιβάλ. Για να δίνουν την δυνατότητα σε νέους μουσικούς να κρίνονται από το κοινό. Και όχι για να προβάλλουν τους ίδιους και τους ίδιους. Εκεί πια μιλάμε για ευνοούμενους.
Μήπως αυτός που δέχεται και απορρίπτει τις αιτήσεις δε σε ήξερε καθόλου;
Εάν δεν με ήξερε καθόλου, σημαίνει ότι δεν παρακολουθεί τα μουσικά δρώμενα και δεν διαβάζει τα βιογραφικά των προτάσεων. Το θέμα που θέτω είναι αυτό της ίσης αντιμετώπισης στις ευκαιρίες, διαφανείς διαδικασίες επιλογής των προτάσεων και όχι συναυλίες σε ηθοποιούς στον τομέα «Μουσική». Είναι εξωφρενικό αυτό που συμβαίνει!
Θεωρείς ότι τους έχεις ανάγκη αυτούς τους θεσμούς;
Οπωσδήποτε. Γι` αυτό υπάρχουν τέτοιοι θεσμοί. Για να μπορούν οι καλλιτέχνες να παρουσιάζουν το έργο τους. Και να δίνουν ίσες ευκαιρίες στον κάθε μουσικό να εκτεθεί και να κριθεί και όχι στους ίδιους και τους ίδιους. Το τονίζω αυτό, επειδή παρακολουθώ τα μουσικά δρώμενα όλα αυτά τα χρόνια από το 2006, που επέστρεψα από την Βιέννη, και αυτό που συμβαίνει είναι σκανδαλώδες.
Τι προτείνεις λοιπόν;
Πρώτα πρώτα πρέπει να εξετάζονται όλες οι προτάσεις από ανθρώπους που είναι μουσικά καταρτισμένοι και τα βιογραφικά τους να είναι αναρτημένα. Είναι απογοητευτικό αυτό που συμβαίνει. Συμμετείχα σε αντίστοιχα ευρωπαϊκά Φεστιβάλ επανειλημμένως με μεγάλη επιτυχία και στην ίδια μου την χώρα αντιμετωπίζομαι ως πολίτης τρίτης κατηγορίας.
Από αυτή την περιπέτεια νιώθεις ότι ηττήθηκες ή κέρδισες;
Ούτε ηττήθηκα, ούτε κέρδισα! Αντέδρασα όμως! Ζητάω ίσες ευκαιρίες και διαφάνεια στις διαδικασίες επιλογής των προτάσεων.
Πολλοί αυτά τα θεωρούν γραφικότητες. Εσύ ένιωσες καθόλου γραφική; Είπες «ποια είμαι εγώ που πάω να τα βάλω με το Φεστιβάλ»;
Δεν αισθάνομαι καθόλου γραφική. Είναι θέμα ευθύνης του κάθε πολίτη αυτά που μας συμβαίνουν. Υπάρχει προσωπική ευθύνη για το καθετί.
Του χρόνου θα κάνεις αίτηση στο Φεστιβάλ;
Ελπίζω μέχρι του χρόνου να έχουν λυθεί αυτά τα ζητήματα που θέτω, ώστε να ξανακάνω αίτηση.
Πες μου τώρα τι χάσαμε, τι θα είχε αυτή η βραδιά στο Φεστιβάλ.
Θα ήταν μία συναυλία με εξαίρετους μουσικούς για μικρό σύνολο – σαξόφωνο, βιολοντσέλο, κλασσική κιθάρα, φωνή και πιάνο – με έργα που θα διερευνούσαν τα περιθώρια διαλόγου ανάμεσα στην κλασσική μουσική και το σύγχρονο τραγούδι. Με ποίηση σύγχρονων ελλήνων ποιητών.
Αναζητάς άλλο χώρο για να κάνεις την παράσταση;
Τους περισσότερους χώρους τους νοικιάζει ο καλλιτέχνης λες και είναι επιχειρηματίας. Τους νοικιάζει και καλεί τους φίλους του να τον ακούσουν και να μοιρασθούν τα χρήματα με τον χώρο που τον «φιλοξενεί». Μα εγώ είμαι μουσικός. Όχι επιχειρηματίας. Και δε μπορώ να καλώ τους φίλους μου να πληρώσουν εισιτήριο για να με ακούσουν. Εκτός αυτού, πόσες φορές θα έρθουν οι φίλοι; Οι χώροι αυτοί δεν κάνουν απολύτως τίποτα, δεν φέρνουν κανέναν άνθρωπο. Περιμένουν από εσένα. Εάν δεν είσαι στα κυκλώματα, στις παρέες, δεν γίνεται τίποτα…
Ε γιατί δεν μπαίνεις κι εσύ σ` αυτές τις παρέες;
Με ενδιαφέρει η δουλειά μου και όχι οι δημόσιες σχέσεις.
Δημόσιες σχέσεις δεν κάνεις καθόλου;
Κάνω σχέσεις με συναδέλφους που εκτιμώ.
Γιατί χάρηκες τόσο όταν σε καλέσαμε στην Ασσόδυα Νύχτα; Διάβασα τις ενθουσιώδεις αναρτήσεις σου στο facebook εκείνες τις μέρες.
Χάρηκα πάρα πολύ με το κοινό. Έως τότε νόμιζα ότι το κοινό δεν ενδιαφέρεται για καινούρια πράγματα, ότι τα κριτήριά του είναι διαμορφωμένα και κατευθυνόμενα από τα ΜΜΕ. Αυτό που με εντυπωσίασε εκείνο το βράδι, και ήταν και πολύ ελπιδοφόρο, ήταν ότι υπάρχει ένα κοινό ανήσυχο, που έχει βαρεθεί τα ίδια και τα ίδια και έχει διαμορφώσει δικά του κριτήρια που δεν ταυτίζονται με αυτά που προσπαθεί να επιβάλλει το star system.
