13.04.24

ΑΝΑΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΕΘΙΜΟ

«ΠΕΡΙΣΧΟΙΝΙΣΜΟΣ»

Μια συλλογική προσπάθεια του 1-2 για την αποτροπή του κακού

 

Μέχρι τον 19ο αιώνα (και αραιά τον 20ο) υπήρχε στη λαϊκή παράδοση ένα έθιμο με αρχέγονες ρίζες που αποκαλείται «περισχοινισμός». Αν και οι παραλλαγές του είναι ποικίλες, ο πυρήνας του σε γενικές γραμμές είναι αυτός: σε περιόδους απανωτών θανάτων από επιδημίες και λοιμώδεις ασθένειες όπως η πανώλη, καθώς και άλλων, παρόμοιων λίγο-πολύ, δαιμόνιων γεγονότων, οι κάτοικοι τυλίγανε/περίζωναν όλο τον οικισμό (ή απλώς μια εκκλησία) με την κλωστή ενός κουβαριού ή ενός μάλλινου υφάσματος. Σκοπός τους ήταν να μην αφήσουν το κακό να μπει ή να ξορκίσουν/καθαγιάσουν τον ήδη  μολυσμένο χώρο.

Εφορμούμενοι από την τελετουργική θεατρικότητα του «ζωσίματος» καθώς και της συλλογικής δύναμης που εκφράζει, ζητήθηκε από φίλους και συντάκτες τού 1-2 να επαναφέρουν το έθιμο  του περισχοινισμού ιδεατά, ανιχνεύοντας δυνατότητες προσαρμογής του στην υπάρχουσα ιογενή συγκυρία με λιγότερο ή περισσότερο παιγνιώδη τρόπο.

Πού εντοπίζεται σήμερα το κακό; Ποια γεωγραφία ή αντικείμενο θα κύκλωναν για να  το καθαγιάσουν ή να το προστατεύσουν; Ποιο θα ήταν το υλικό που θα χρησιμοποιούσαν; Γενικότερα, τους ζητήσαμε να μας στείλουν ένα ξόρκι, μια επωδή, έναν στοχασμό που τα βάζει με την «κατάρα» της εποχής μας.

Το αφιέρωμα θα φανερώνεται προοδευτικά, όπως ξετυλίγεται ένα κουβάρι. Θα βηματίζει κλιμακωτά, ακολουθώντας τα βήματα των περισχοινιστών.

 


Ιδέα και οργάνωση: Σαμσών Ρακάς /
Λαογραφική υποστήριξη: Παναγιώτης Βελτανισιάν / εικαστική επιμέλεια & video: γιώργος δομιανός

 

 

 

.

 

 

ΑΝΑΒΙΩΝΟΝΤΑΣ ΕΝΑ ΜΑΓΙΚΟ ΕΘΙΜΟ

«ΠΕΡΙΣΧΟΙΝΙΣΜΟΣ»

Μια συλλογική προσπάθεια του 1-2 για την αποτροπή του κακού

 

Μέχρι τον 19ο αιώνα (και αραιά τον 20ο) υπήρχε στη λαϊκή παράδοση ένα έθιμο με αρχέγονες ρίζες που αποκαλείται «περισχοινισμός». Αν και οι παραλλαγές του είναι ποικίλες, ο πυρήνας του σε γενικές γραμμές είναι αυτός: σε περιόδους απανωτών θανάτων από επιδημίες και λοιμώδεις ασθένειες όπως η πανώλη, καθώς και άλλων, παρόμοιων λίγο-πολύ, δαιμόνιων γεγονότων, οι κάτοικοι τυλίγανε/περίζωναν όλο τον οικισμό (ή απλώς μια εκκλησία) με την κλωστή ενός κουβαριού ή ενός μάλλινου υφάσματος. Σκοπός τους ήταν να μην αφήσουν το κακό να μπει ή να ξορκίσουν/καθαγιάσουν τον ήδη  μολυσμένο χώρο.

Εφορμούμενοι από την τελετουργική θεατρικότητα του «ζωσίματος» καθώς και της συλλογικής δύναμης που εκφράζει, ζητήθηκε από φίλους και συντάκτες τού 1-2 να επαναφέρουν το έθιμο  του περισχοινισμού ιδεατά, ανιχνεύοντας δυνατότητες προσαρμογής του στην υπάρχουσα ιογενή συγκυρία με λιγότερο ή περισσότερο παιγνιώδη τρόπο.

Πού εντοπίζεται σήμερα το κακό; Ποια γεωγραφία ή αντικείμενο θα κύκλωναν για να  το καθαγιάσουν ή να το προστατεύσουν; Ποιο θα ήταν το υλικό που θα χρησιμοποιούσαν; Γενικότερα, τους ζητήσαμε να μας στείλουν ένα ξόρκι, μια επωδή, έναν στοχασμό που τα βάζει με την «κατάρα» της εποχής μας.

Το αφιέρωμα θα φανερώνεται προοδευτικά, όπως ξετυλίγεται ένα κουβάρι. Θα βηματίζει κλιμακωτά, ακολουθώντας τα βήματα των περισχοινιστών.

 


Ιδέα και οργάνωση: Σαμσών Ρακάς /
Λαογραφική υποστήριξη: Παναγιώτης Βελτανισιάν / εικαστική επιμέλεια & video: γιώργος δομιανός

 

 

 

 

.
 

 

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ