Η χώρα θα συμπληρώσει σε λίγες ημέρες έναν χρόνο εγκλεισμού, έναν ανίατο χρόνο που σύμφωνα με τα στοιχεία, ούτε τα ψυχοφάρμακα στα οποία κατέφυγαν κυρίως οι κάτοικοι των αστικών περιοχών έχουν καταφέρει να σκεπάσουν το τραύμα που βαθαίνει. Από την συνθήκη αυτή, ας αφαιρέσουμε τους τοίχους των σπιτιών μας, το όποιο εισόδημα, τα ρούχα, τα φάρμακα, την τροφή, το νερό την περίθαλψη, το κρεβάτι μας, κι ας προσθέσουμε συρματοπλέγματα, κοντεϊνερς, απαξία, ρατσισμό, βία. Ίσως έτσι σχηματιστεί αδρά η ζωή στα στρατόπεδα συγκέντρωσης προσφύγων.

Τις ημέρες αυτές που τρανταζόμαστε από την καταπάτηση του ιερού, με ένα πολίτευμα που έχει ξεδοντιάσει τον εαυτό του ενώ εξακολουθεί να δαγκώνει και να βρυχάται πως το λένε δημοκρατία, κάπου στο περιθώριο της ειδησεογραφίας αναφέρονται οι κινητοποιήσεις των προσφύγων στη Ριτσώνα.

To μελάνι της πένας μου είναι φτιαγμένο από πόνους.

Ήδη από την Δευτέρα 1η Μαρτίου, πρόσφυγες Αφγανικής καταγωγής πραγματοποιούν καθημερινά ειρηνικές πορείες διαμαρτυρόμενοι για τον μακροχρόνιο εγκλωβισμό τους στη δομή σε κατάσταση αναμονής. Η πολιτεία απάντησε με καταστολή και χημικά. Ανάμεσα στο πλήθος μια από τις πιο έντονες παρουσίες είναι ένα δεκαεξάχρονο κορίτσι. Την λένε Parwana Amiri. Βρίσκεται στην Ελλάδα από το 2019, αρχικά στη Μόρια. Στην Ριτσώνα διδάσκει στο Wave of Hope for the Future, και είναι συντονίστρια στο Youth Refugee Movement. Κάτω από το όνομά της στο facebook γράφει: To μελάνι της πένας μου είναι φτιαγμένο από πόνους.

Η Parwana Amiri αντιμάχεται γράφοντας, μεταγράφοντας τη ζωή της σε φωνή που θέλει να ακουστεί. Στη συλλογή κειμένων της “Letters to the world from Moria”, που εκδόθηκαν την περασμένη Άνοιξη, το πρώτο της «γράμμα» έχει ως επίλογο: «Σε αυτή την κατάσταση, το πρώτο πράγμα που μου έρχεται να σας πω, είναι πως δεν ήρθαμε στην Ευρώπη για τα χρήματα, ούτε για να γίνουμε Ευρωπαίοι πολίτες. Ήρθαμε μονάχα για να αναπνεύσουμε έστω μια μέρα γαλήνια».

Σε ένα από τα πιο πρόσφατα κείμενα της από τη Ριτσώνα, η μαχόμενη έφηβη γράφει:

«Αγαπητή Πολιτεία, δεν σου έχουμε καμία εμπιστοσύνη! Έχεις αθετήσει τις υποσχέσεις σου πολλές φορές. Παίζεις με το μέλλον και τις ζωές μας, μας κρατάς σε αναμονή και μας καταπιέζεις με τα πολιτικά σου παιχνίδια. Βάζεις τους αντιπροσώπους σου να μιλάνε μαζί μας μέσω «δικών μας» αντιπροσώπων που είναι επιλεγμένοι από σένα. Δεν είναι αυτοί που θα διαλέγαμε εμείς να μάς εκπροσωπήσουν. Έχεις στρέψει τις κοινότητες τη μια εναντίον της άλλης, ώστε να μην είναι εφικτός ο κοινός αγώνας. Γνωρίζεις πάρα πολύ καλά τα προβλήματά μας, γιατί εσύ τα προκάλεσες».

Φώτο: Judith Büthe

Οι αποτυχημένες πολιτικές συνεπικουρούμενες από τα στρεβλά αφηγήματα των ΜΜΕ, παρουσιάζουν τους ανθρώπους που ναυαγούν στις ακτές των νησιών ή βυθίζονται στις λάσπες του Έβρου, ως εισβολείς απεκδύοντάς τους κάθε ανθρώπινη ιδιότητα. Ο ξένος, ο Άλλος δίχως παρελθόν, δίχως ζωή, χωρίς πρόσωπο θα μείνει μια παγωμένη εικόνα του ναυαγισμένου του εαυτού, και θα του δοθεί ως βίος μια νέα αθλιότητα ισάξια ή και χειρότερη από αυτή που άφησε πίσω του.

Η Amiri λέει ότι είχε μια καλή ζωή στο Αφγανιστάν, ήταν μαθήτρια σε ιδιωτικό σχολείο και ήθελε να σπουδάσει στο Πανεπιστήμιο. Δεν έχει εγκαταλείψει τα όνειρά της, αλλά εδώ είναι αποστερημένη από κάθε δυνατή ευκαιρία για να αναπτυχθεί. Οι πρόσφυγες παραμένουν απομονωμένοι δίχως να επιτρέπεται η πρόσμιξή τους με τον τοπικό πληθυσμό, που για την ίδια θα ήταν πλούτος. Θα ήθελε να μάθει καλά ελληνικά όχι μόνο για να μπορεί να επικοινωνεί, αλλά για να καταργήσει το επιχείρημα του ρατσισμού με ένα αποστομωτικό ερώτημα: «η κουλτούρα σου έγινε και κουλτούρα μου, η γλώσσα σου έγινε και γλώσσα μου, δεν θα με αποδεχτείς ούτε τώρα;».

Μάχεται καθημερινά, μιλάει για όσα ζει όπου μπορεί να ακουστεί, καταγράφει. Η εφηβεία της σπρώχτηκε βίαια σε μια ενηλικίωση που αυτές τις μέρες την βρίσκει στο δρόμο να απαιτεί μαζί με τους συμπατριώτες της όσα τους αρνούνται.

Γράφει ποίηση για να μειώσει τις πιέσεις, για να μπορεί να αντέχει τις νύχτες στο στρατόπεδο.



Ας διαβάσουμε δύο από τα ποιήματά της που μεταφράσαμε από τα αγγλικά:

 

1

Μπορούμε να γίνουμε ένας από σας

Να ενσωματωθούμε μ’εσας;

Μπορούμε να ζήσουμε μαζί

Στην ίδια κοινωνία για πάντα;

Mπορούμε να έχουμε ασφάλιση

Μπορούμε να νοσηλευτούμε;

Μπορούμε να επηρεάσουμε ο,τιδήποτε;

Μπορώ να γίνω η γειτόνισσά σου;

Ή μια φίλη που θα μιλάει μαζί σου;

Mπορούμε να σταματήσουμε να μας βλέπετε ως αντικείμενα;

Mπορούμε να ζήσουμε ως υποκείμενα για λίγες εβδομάδες;

Mπορούμε να αφήσουμε πίσω τις σάπιες σκέψεις;

Να τις ανταλλάξουμε με ανθρώπινες νόρμες;

Mπορεί το παιδί μου να κρατήσει το χέρι του δικού σου παιδιού;

Nα παίξουν στην παιδική χαρά;

Μπορούμε να βρεθούμε γύρω από ένα τραπέζι;

Να συζητήσουμε, να μιλήσουμε, να γελάσουμε;

Μπορούμε να μοιραστούμε τις ιστορίες μας;

Να στηρίξουμε τις φωνές και τις διεκδικήσεις μας με δικαιοσύνη;

Γιατί δεν μπορούμε να ενώσουμε τα χέρια;

Γιατί δεν μπορούμε να κινηθούμε παραπέρα;

Αντί να καταπιεζόμαστε

Γιατί δεν μπορούμε να μιλήσoυμε πιο δυνατά;

Γιατί αποστρέφουμε το βλέμμα μας;

Γιατί δεν είμαστε ένα έθνος;

Γιατί δεν μπορούμε να είμαστε σε μια πατρίδα;

Κάτω από τα χρώματα μιας σημαίας;

 

2

Πεταλούδα κουβεντιάζει με τη φύση

Πες τους ότι εκείνη είναι καλά

Όπως το φεγγάρι που λάμπει τα μεσάνυχτα

Πες τους ότι θα πετάξει

Πάνω από το βουνό της ελπίδας στον ουρανό.
.

Φιμωμένη ανάμεσα σε πνιγμένα δικαιώματα

Σαν ανάμεσα από μια ζεστή ρωγμή στον πάγο

Ευχές για καληνύχτα

Σαν τριαντάφυλλα που εξαφανίζονται στο φως
.

Ανοίγουμε τα φτερά μας ας πετάξουμε ψηλά

Πάρε μια βαθιά ανάσα, άσε μας να κλάψουμε

Η στάση είναι ο θάνατός μας, άσε μας να πάμε μακριά

Ας καταφέρουμε αυτό για το οποίο φτιαχτήκαμε.
.

Η σιωπή είναι θεατής στα εγκλήματά τους

Ας τιμωρήσουμε τους αχρείους των καιρών

Όταν έρχονται σκληρές εικόνες στο μυαλό

.Η αγριότητα των ανθρώπων τούς τυφλώνει
.

Πες τους πως εκείνη τραυματίστηκε στον πόλεμο

Κάποτε ήταν το ρόδο της ερήμου

Όχι πια στολισμένη και φτερωτή

Άσε μας για εκείνη να θρηνήσουμε
.

   Κλείσε αυτό το κεφάλαιο. Είμαι τόσο κουρασμένη!

 

H Parwana Amiri στο λιμάνι της Μυτιλήνης τον Φεβρουάριο του 2020. Φώτο: Murat Türemiş

 


 

[Ακολουθούν τα ποιήματα στα αγγλικά]

 

Can we become one of you

Integrated with you?

Can we live together

In the same society for ever?

Can we get insurance

Can we be hospitalised?

Can we influence anything?

Can I become your neighbour?

Or a friend speaking with you?

Can we stop being seen as objects?

Can we Iive as subjects for some weeks?

Can we leave behind the rotten thoughts?

Exchange them with humane norms?

Can my child hold your child’s hand?

Have fun in playgrounds?

Can we come around one table?

Discuss, speak and laugh?

Can we share each other’ s stories?

Back our voices and demands with justice?

Why can’t we join hands?

Why can’t we move further?

Instead of getting repressed

Why can’t we speak louder?

Why are our eyes averted?

Why aren’t we called one nation?

Why can’t we be in one homeland?

Under the colours of one flag?

 

Butterfly Chats with Nature

Tell them that she is fine

Like the moon of midnight shine

Let them know that she will fly

Over the mountain of hope in the sky

.

Silenced among drowned rights

As through a hot crack on ice

Wishes for good night

As roses disappearing in the light

.

Open our wings let’s fly high

Take a deep breath, let us cry

Pause is our death, let us go far

Let’s achieve what we are made for

.

Silence is spectator of their crimes

Let’s punish villains of the times

When harsh scenes come to mind

The wilderness of humans make them blind

.

Let them know she was injured in war

Once she was the rose of the desert

No more adorned and feathered

Let us then mourn for her

Close this chapter, I am so tired!

.

ΚΟΙΝΟΠΟΙΗΣΗ
H Υρώ επιμένει στο "Υ" και αρνείται το "Η", με ένα ή δυο "Τ". Καμιά φορά γράφει σε τσιγαρόχαρτα, και καπνίζει στριφτά τσιγάρα μαζί με λέξεις όπως ο Λουις Φελίπε Πινέδα. Oι Μπάρτλεμπυ της γραφής είναι οι αγαπημένοι της αναχωρητές.