Πρώτη επιστολή στην οικογένεια του
Nemesio Pérez
Gran Hotel La Castellana Padilla, 12
Medina del Campo, 20 Οκτώβρη του 1916
Αγαπημένοι μου γονείς,
βρισκόμαστε εδώ στην Medina del Campo, στη γη που πέθανε η μεγάλη βασίλισσα Ισαβέλλα Α’ η Καθολική. Είδαμε το κάστρο «Καστίγιο ντε λα Μότα», το μέρος όπου πέθανε η βασίλισσα, που είναι πανέμορφο και διατηρείται σχεδόν εξ’ ολοκλήρου,
και να σκεφτείτε ότι χρονολογείται απ’ τον Μεσαίωνα… Εκεί βρίσκεται το παρεκκλήσι της βασίλισσας και το κρεβάτι πάνω στο οποίο πέθανε. Η πλατεία του χωριού είναι φανταστική, μια από τις ωραιότερες τις Ισπανίας, και εδώ βρίσκεται το μπαλκόνι από το οποίο ανακυρήχθηκε βασιλιάς της Λεόν ο Φερνάντο ο Ε’. Ρίχνουμε πολλή μελέτη και περπατάμε πολύ! Ο δον Μαρτίν [Domínguez Berrueta] είναι ένα δεκαοχτάχρονο παιδί , τρέχει, γελάει, τραγουδά μαζί μας και μας φέρεται σαν ίσος προς ίσον… με υπερβολική ευθύτητα. Είμαι καταγοητευμένος. Είναι απόλαυση να ταξιδεύει κανείς και πολύ περισσότερο όπως το κάνουμε εμείς που μας εξυπηρετούν παντού και μας προσφέρει δώρα όλος ο κόσμος.
Μαμά, έχω το πρόσωπο μου σκασμένο από το κρύο και τα χείλη μου είναι για κλάματα, αλλά είμαι πιο εύρωστος, πιο ευκίνητος και πρέπει να έχω πάρει κανά δυο κιλά… πράγμα που σημαίνει ότι όλο αυτό μου κάνει καλό. Τα γράμματα αργούν πολλές μέρες να φτάσουν. Είμαστε τόσο μακριά!! Γι’ αυτό είναι δύσκολο να μου γράψετε, τηλεγραφήστε μου όμως. Οι τηλεφωνικές κλήσεις είναι πολύ φτηνές, 1 πεσέτα είναι 100 λέξεις, οπότε πάρτε με τηλέφωνο.
Πολλούς χαιρετισμούς σε όλους, φιλιά στ’ αδέρφια μου. Να πεις στην Ισαβελλίτα ότι θα της φέρω πολύ όμορφα πράγματα που θα της αρέσουν πολύ. Πώς φεύγουν τα λεφτά!!! Αν χρειαστώ θα σας ζητήσω, θα μου στείλεις μπαμπά, έτσι δεν είναι; Εγώ θα προσπαθήσω να μη ζητήσω… Ο δον Μαρτίν λέει για πλάκα ότι θα επιστρέψουμε στη Γρανάδα δεμένοι χειροπόδαρα από την αστυνομία επειδή δεν θα έχουμε να πληρώσουμε τα γεύματα! Συναντήσαμε τη Λα Τσίκα [La Chica] στο σταθμό του Εσκοριάλ και όταν έμαθε πόσα λεφτά έχουμε πάνω μας για τόσο μακρύ ταξίδι είπε: «Εσείς δεν θα φάτε, θα νηστεύσετε». Ο δον Μαρτίν, όμως, κάνει θαύματα, έτσι ακριβώς όπως το λέω, κάνει θαύματα. Είναι μεγάλος οικονομολόγος. Επαναλαμβάνω αυτό που σας είπα με τα φιλιά και τις αγκαλιές σε όλους. Σε σας στέλνω πολλά φιλιά και μια πολύ σφιχτή αγκαλιά από το γιο σας που σας αγαπά πολύ.
Φεδερίκο
Τώρα πάω Σαλαμάνκα και μετά Θαμόρα, Λεόν, Ποντεβέδρα, Λούγκο, Σαντιάγο, Κορούνια, Φερόλ, Μπούργος, Σεγκόβια, Τολέδο και Μαδρίτη, όπου θα δώσουμε μια διάλεξη στη Βασιλική Ακαδημία Γεωγραφίας, προσκεκλημμένοι του προέδρου της, του μαρκησίου της Φορόντα.
Αντίο.
Δεύτερη επιστολή στην οικογένεια του
Αίθουσα Ψυχαγωγίας Μπούργος
Σήμερα, 17 [Αυγούστου του 1917]
Αγαπημένοι μου γονείς,
είμαι πάρα πολύ καλά και αρκετά ευδιάθετος, αν και έχω πολλή όρεξη να σας δω. Ίσως έρθω στη Γρανάδα αμέσως μόλις τελειώσω από δω (δηλαδή σύντομα) γιατί έμεινα πια αρκετό καιρό στο Μπούργος. Μπορώ, όμως, να πω πως έμαθα πολλά πράγματα μεγάλης χρησιμότητας για κάποιον που θέλει να διαθέτει εκπλεπτυσμένη καλλιέργεια. Τι λέει ο γκρινιαρό- Πακίτο1; Έλαβα ένα γράμμα του που λέει ότι δεν γράφω αρκετά. Οφείλω να σας ενημερώσω, λοιπόν, ότι αυτός που είναι δυσαρεστημένος είμαι εγώ γιατί δεν μου γράφει παρά μόνο η μαμά, μιας και ούτε ο μπαμπάς, ούτε η Κοντσίτα, μου έχουν γράψει ένα απ’ αυτά τα μακροσκελή γράμματα που τόσο λαχταρώ. Σας έστειλα τις εφημερίδες στις οποίες δημοσίευσα άρθρα μου. Δεν τις λάβατε; Σας έγραψα απ’ όλα τα χωριά στα οποία βρέθηκα. Δεν λάβατε τα γράμματα; Τις εφημερίδες και όλα όσα κάνω τα έστειλα και στους θείους, γιατί σε ποιον θα τα στείλω, αν όχι σ’ εσάς…; Έχω γράψει και μερικά άρθρα που θα δημοσιευτούν στη Μαδρίτη όταν περάσει η αναμπουμπούλα. Να μου γράψετε και να που πείτε πώς είστε και οι μικρές και οι ξαδέρφες που είναι άρρωστες γιατί με ενδιαφέρει πολύ. Και στον Φρανθίσκαρο το παλικαράκι να του πείτε να μείνει έτσι τσουπωτός όπως είναι… Να και η μικρή Ισαβελλίτα! Έλα εδώ… να μη σου σκάει δαγκωματιές αυτός. Τον μπαμπά τον διαβάζω στα δημοτικά συμβούλια στην εφημερίδα της υπηρεσίας που λαμβάνει ο δον Μαρτίν.
Είμαι προσωπικότητα παγκοσμίου φήμης2… Κι εσείς πώς είστε; Αν θέλετε σας βάζω και τηλεφωνική συνδιάσκεψη. Α! Άκου μπαμπά οι συνεδριάσεις του δημοτικού συμβουλίου εδώ είναι έξοχες γιατί υπάρχουν δημοτικοί σύμβουλοι που ξέρουν να μιλούν, παρευβρέθηκα σε αρκετές. Σας ανακοινώνω επίσημα ότι το θέμα «πεσέτα» είναι σε ύφεση.Τελεία. Πολλά φιλιά στην ξαδέρφη Κλοτίλδη, την υπερσυμπαθητικότατη. Στη σοβαρή τη Γερτρουδίτσα ευχές να γίνει καλά. Το λέω εγώ. Ο Ενρίκε ο μικρός μου έγραψε ένα πολύ ωραίο γράμμα. Ο θείος Λουίς όχι… Πείτε του να μου γράψει.
Χαιρετίσματα στα κορίτσια, τόσο εύθυμα, και στις φίλες της Κοντσίτας. Εν κατακλείδι, φιλιά σε όλη την οικογένεια. Αγκαλιές στ’ αδέρφια μου. Τσιμπήματα σε… στη Μαμά- βάγια. Χειραψίες στους φίλους μου και στον Ράμος… Και για σας, αχ, για σας… εμένα τον ίδιο, τι άλλο θέλετε!
Φεδερίκο
Πες στην Κλοτίλδη ότι είναι στη πανσιόν μια γυναίκα του χωριού σε στυλ «Pasejilla de la Fuente3» που είναι για να κυλιστείς κάτω, να κατουριέσαι απ’ τα γέλια ή ό,τι άλλο θέλει εκείνη… Μέχρι και το κοκκινάδι είναι ίδιο.
Έχω όρεξη να δω την Κλοτίλδη… την Αυθεντία!
1 Πάκο και Πακίτο είναι υποκοριστικά του Φρανθίσκο, του μικρού αδερφού του ποιητή.
2 Η φράση χρησιμoποιείται εδώ ειρωνικά από τον ποιητή. Aποτελεί ειρωνική έκφραση της καθομιλουμένης που σημαίνει «πρόσωπο που φαντάζεται πως έχει μεγάλη φήμη ή ασκεί φανταστική επιβολή».
3 Φαίνεται πως αναφέρεται σε κάποια άσημη, λαϊκή προσωπικότητα της πόλης ή της γειτονιάς του ποιητή, γνωστή για κάποιο ιδιαίτερο χαρακτηριστικό της.
