στους γονείς του
Ξενοδοχείο «La Unión» de Francisco Suárez y Ca.
Αβάνα
Αβάνα, 8 Μάρτιου του 1930
Πολυαγαπημένοι μου γονείς,
όπως θα δείτε από τα τηλεγραφήματα μου, βρίσκομαι πια στην Αβάνα έτοιμος να εμφανιστώ σαν ομιλητής. Είχα πολλή δουλειά τελευταία και αμέλησα λίγες μέρες να σας γράψω. Δόξα το Θεό, όμως, τώρα επανέρχομαι με όλη την όρεξη και τη χαρά που έχω πάντα.
Η άφιξη στην Αβάνα αποτέλεσε σημαντικό γεγονός, δεδομένου ότι ο λαός αυτός είναι ενθουσιώδης όσο λίγοι. Η Αβάνα, ωστόσο, είναι θαυμάσια, τόσο η παλιά πόλη, όσο και η μοντέρνα. Είναι μια μίξη μεταξύ της Μάλαγα και του Κάντιθ, αλλά πολύ πιο ζωντανή και χαλαρή εξαιτίας του τροπικού κλίματος. Ο ρυθμός της πόλης είναι σαν να σε χαϊδεύει, απαλός, αισθαντικός, γεμάτος από μια γοητεία που είναι απόλυτα ισπανική, ή μάλλον ανδαλουσιάνικη. Η Αβάνα είναι κατ’ ουσίαν ισπανική, αντανακλά τα πιο χαρακτηριστικά και βαθιά στοιχεία της κουλτούρας μας. Όπως είναι φυσικό, εγώ νιώθω εδώ σαν στο σπίτι μου. Ξέρετε, άλλωστε, πόσο μ’αρέσει η Μάλαγα, πόσο μάλλον εδώ που υπάρχει περισσότερη ποικιλομορφία και χρώμα. Προς το παρόν, αυτά είναι όλα όσα έχω δει.
Ανά πάσα στιγμή έχω την εντύπωση ότι θα συναντήσω τους φίλους μου στρίβοντας στη γωνιά του δρόμου και ανά πάσα στιγμή πρέπει να πιέσω στον εαυτό μου να σκεφτεί ότι βρίσκομαι στην Καραϊβική, στις πανέμορφες Αντίλλες, για να μην πιστέψω ότι είμαι στο Βέλεθ ή στο Μοτρίλ. Η θάλασσα είναι εκπληκτική σε χρώματα και φως. Μοιάζει με την Μεσόγειο, αν και έχει πιο έντονες αποχρώσεις.
Ταξίδεψα ως εδώ με τρένο κι έτσι διέσχισα τις Ηνωμένες Πολιτείες, τη Βόρεια και Νότια Καρολίνα, το Τσάρλεστον και τη Φλόριντα. Στη Φλόριντα, έμεινα μια μέρα και είδα τον φίλο μου [Φερνάντο] Μπελαούντε [- Τέρι], σημαντικός εκπατρισμένος πολιτικός απ’ το Περού που ζει στο Μαϊάμι, και κάποιον Χουλιάν Ντεκρί [Julián Decrey], αμερικανός πιανίστας και μεγάλος ερμηνευτής και μελετητής του Μπαχ. Το Μαϊάμι είναι η αποτύπωση της προσπάθειας του ανθρώπου που μόνο οι Αμερικανοί μπορούν να καταφέρουν. Η αμμουδιά του είναι η μεγαλύτερη στον κόσμο, όπως είναι φυσικό, και χρησιμοποιείται κυρίως τον Χειμώνα, μιας που θερμοκρασία κυμαίνεται πάντα γύρω στους 20 βαθμούς. Αυτήν την περίοδο είναι γεμάτη εκκατομυριούχους και το θέαμα που προσφέρει, γεμάτη πολύχρωμες ομπρέλες, αυτοκίνητα και γυμνές γυναίκες, είναι μια από τις πιο πολυτελείς εικόνες που μπορεί κανείς να δει. Δίπλα βρίσκεται και το Κόραλ Γκάμπλ (!), το οποίο θα γνωρίζετε απ’ αυτόν τον ανόητο τον Μολίνα που νομίζω πως ζει εδώ. Γέλαγα με την καρδιά μου κάθε φορά που σκεφτόμουν ότι βρισκόμουν στο Κόραλ Γκαμπλ, Κόραλ Γκέιμπλς που λένε και οι Αμερικανοί. Η πόλη αυτή είναι μια πόλη- κήπος που αποδείχθηκε οικονομική καταστροφή για τον ιδρυτή της, μιας που βρίσκεται κάπως απομακρυσμένη απ’ τη θάλασσα και δίπλα ακριβώς απ’ το Μαϊάμι, που έχει τα πάντα. Στο Κόραλ πήγα μια φορά για φαγητό με κάτι Αμερικανούς. Το Μαϊάμι έχει ένα κλίμα αναπάντεχο, ειδικά αν έρχεται κανείς από τη Νέα Υόρκη. Για τη δουλειά που έχουν ρίξει εδώ οι Αμερικανοί, φτάνει να σας πω πως έχουν φτιάξει 40 υπέροχα τεχνητά νησιά προκειμένου να χτίσουν σ’ αυτά τα παλάτια τους, όλα εκ των οποίων διασχίζονται από κανάλια κι απ’ τα οποία περνούν λευκά σκάφη με αμερικάνικες σημαιούλες.
Κατά τη διάρκεια της διαμονής μου στο Μαϊάμι με επισκέφθηκε ο πρόεδρος του Πανεπιστημίου και αναγκάστηκα να δώσω μια μικρή αυτοσχέδια διάλεξη για τους μαθητές των Ισπανικών, στην οποία ούτε και γω ξέρω τι είπα, αλλά δεν αυτό έχει ιδιαίτερη σημασία γιατί στην Βόρεια Αμερική ότι και να πει κανείς είναι το ίδιο, μιας που, με ελάχιστες εξαιρέσεις, είναι λίγο χαζοί.
Αυτή τη στιγμή δέχθηκα μια επίσκεψη στο δωμάτιο του ξενοδοχείου. Μόλις έφυγε και με το που κάθησα έλαβα το τηλεγράφημα σας. Χαίρομαι πάρα πολύ να ξέρω πως είστε καλά, δόξα το Θεό. Έτσι μπράβο. Πολύ καλά. Είναι τόσα τα πράγματα που έχω να σας διηγηθώ! Αύριο είναι η πρώτη μου διάλεξη στο «Τεάτρο ντε λα Κομέδια». Θα είναι ίσως το μεγαλύτερο κοινό της ζωής μου ως τώρα, αλλά νιώθω σίγουρος για την εισήγηση μου.
Μαμά, θα σας γράψω να σας πω πώς πήγε και για να στείλω δημοσιεύματα των εφημερίδων.
Είμαι πολύ καλά από υγεία. Ελπίζω κι εσείς το ίδιο. Δεχτείτε τα φιλιά και τις αγκαλιές του γιου σας,
*ο τίτλος του άρθρου είναι στίχος του Λόρκα
από το «Νέγρικο τραγούδι στην Κούβα»
(μετάφραση Κώστα Ζαρούκα)
