Η Λαρίσα Μιχαήλοβιτς Ράισνερ γεννήθηκε στο πολωνικό κομμάτι της Ρωσικής αυτοκρατορίας στις 1(13)-5-1895 και πέθανε στην Μόσχα στις 7-2-1926. Γεννήθηκε σε μεικτή εβαιροπολωνική-γερμανική και ρωσική οικογένεια και μιλούσε και τις τρεις γλώσσες. Ο Πατέρας της Μιχαήλ Ράισνερ υπήρξε κοινωνικός ψυχολόγος, πρωτοπόρος νομικός θεωρητικός του σοβιετικού δικαίου και κοινωνιολόγος. Η ίδια από νεαρή ηλικία θα ενταχθεί στις επαναστατικές τάξεις, ορκισμένη κομουνίστρια και φεμινίστρια θα γίνει η πρώτη γυναίκα στην ΕΣΣΔ που θα ακολουθήσει στρατιωτική καριέρα υψηλόβαθμου αξιωματούχου. Κατά την περίοδο του εμφυλίου πολέμου θα ηγηθεί και θα αντιμετωπίσει με επιτυχία την μεγάλη αντεπίθεση των λευκοφρουρών στο Τιουρλέμα, στην οποία ηγούνταν ο Β. Ο. Καππέλ και ο Μπ. Β. Σαβινκόφ, οι στρατιωτικοί ηγέτες δηλαδή των λευκοφρουρών. Λίγο πριν το θάνατο της ήταν επικεφαλής του στόλου της ΕΣΣΔ.
Η ίδια όμως δεν είχε μόνο στρατιωτική δραστηριότητα. Η ευρύτατη πνευματική της καλλιέργεια θα αναγνωριστεί από σύσσωμη τότε την επαναστατική κοινότητα. Θα ταξιδέψει στο Αφγανιστάν όπου θα προσπαθήσει να οργανώσει εκεί σοβιετική αποστολή για την οργάνωση κινήματος, στο Αμβούργο όπου θα λάβει μέρος στην εξέγερση των κομμουνιστών της πόλης το 1923. Τέλος θα πάει στην ανατολική Ουκρανία, και θα είναι ένα από τα πρώτα άτομα που θα εισηγηθεί την ευρύτατη βιομηχανική ανάπτυξη και σημασία της περιοχής στην νέα σοβιετική ηγεσία.
Εκτός από την διπλωματική της δραστηριότητα, η Ράισνερ υπήρξε γνώστρια του ρωσικού πολιτισμού. Ήταν υπεύθυνη για την προστασία του Ερμιτάζ την περίοδο του εμφύλιου πολέμου, ενώ υπήρξε προσωπική φίλη με σχεδόν όλα τα μεγάλα ονόματα της διανόησης της εποχής όπως ο Μπλοκ και ο Μαγιακόφκσι. Ταυτόχρονα υπήρξε από τις πιο ανοιχτές φωνές μέσα στο νέο σοβιετικό καθεστώς για σεξουαλική απελευθέρωση και ισοτιμία σε όλα τα επίπεδα μεταξύ γυναικών και ανδρών. Η πολυτάραχη ζωή της, συνοδευόταν από το πάθος της για την ποίηση και την λογοτεχνία, για τα οποία ήταν ήδη γνωστή στη ζωή της. Ενώ η λογοτεχνία της εντάσσεται κατά βάση στο ιστορικό μυθιστόρημα και χαρακτηρίζεται από ελπιδοφόρα χαρακτηριστικά, η ποίηση της όντας πιο προσωπική, στο μεταίχμιο μεταξύ συμβολισμού και μοντερνισμού αποπνέει την αντίθετη νότα πολλές φορές από την ζωή της: στην ποίηση της Ράισνερ τα πάντα φαίνονται ήδη ματαιωμένα, λες και οι επαναστάσεις όλες του κόσμου έχουν ήδη ηττηθεί.
Πέθανε στις 7-2-1926 από τύφο. Όταν ανακοινώθηκε ο θάνατος της η καλλιτεχνική και στρατιωτική κοινότητα της νεοσύστατης ακόμα τότε ΕΣΣΔ σοκαρίστηκε. Η μητέρα της αυτοκτόνησε 2 μέρες μετά.
Σονέτο
Αφιερωμένο στον Ρούντιν[1]
Του βάσανου ο τελευταίος μονόλογος θυμίζει,
τη ζωντανή απάτη που στην αλήθεια μοιάζει,
που όλο και πιο λυπημένη και αυστηρή φαντάζει
και πόνο την κάθε συλλαβή γεμίζει,
Φεύγει σαν απελεύθερος θεός
μπρος σε άγνωστα πόδια γονατίζει.
Αλλά εσύ είσαι ένας άλλος, που ζητιάνο και περαστικό θυμίζει,
Στην ποίηση κανένας όρκος δεν είναι αληθινός.
Πάντα μόνος, αστείος και χαλαρός
Στα οδοφράγματα ο Ρούντιν βρέθηκε νεκρός.
Ίσως κάποτε ένα δικαστήριο ειλικρινές
Θα τελειώσει τα κεφάλαια που δεν γράφτηκαν-
και τα ονόματα όσων πέσαν στους αγώνες μας θα ειπωθούν
σε πλατιές και πλήρεις οκτάβες.
[1] Αναφορά στον ήρωα του πρώτου βιβλίου του Τουργκένιεφ, ο οποίος πεθαίνει στα οδοφράγματα του Παρισιού το 1848.
Δεν πιστεύω σε τίποτα
Κύριε, σε τίποτα πια δεν πιστεύω
Σαν ατμός που χάνεται είναι η λέξη.
Γλυκομίλητο θεριό τη βλέπω
που ξεγλιστρά απ’ το δίχτυ μας και φεύγει.
Πόσες όψεις έχει ένα πρόσωπο
Και πόσες μιλιές έχει η φωνή.
Χωρίς τελειωμό είναι,
Όσα συναντά κάποιος στη Γη.
Κανείς δεν λέει ψέμματα.
Και όμως παντού σε τελική ανάλυση,
Η αλήθεια δεν ζει
παραπάνω από βδομάδα.
.
