Το 1906 ένας φωτογράφος από το Σηάτλ, ο Edward Sheriff Curtis (1868-1952), δέχτηκε την πρόταση τού διάσημου τραπεζίτη J.P. Morgan για να αναλάβει τη δημιουργία μιας σειράς φωτογραφιών Αυτόχθονων Αμερικανών. Ο Morgan έβαλε στο τραπέζι για να χρηματοδοτήσει το κόστος αυτής της δουλειάς 75.000 δολάρια. Οι Ιθαγενείς ή «Ινδιάνοι» μιας τότε ανέγγιχτης ακόμη, σε διάφορα μέρη της, Δύσης απαθανατίστηκαν από τον φακό του Curtis που πήρε την υπόθεση ζεστά. Δεχόμενος την προσφορά, καταπιάστηκε για περισσότερα από είκοσι χρόνια με το θέμα του ως εθνολόγος, ταξιδεύοντας στη Βόρεια Αμερική και κάνοντας χιλιάδες «κλικ» με τη μηχανή του, καταγράφοντας παράλληλα με τη  βοήθεια συνεργατών τραγούδια και ιστορίες από τουλάχιστον 80 φυλές αυτοχθόνων. Ο απολογισμός του μετρά 40.000 φωτογραφίες και αμέτρητες σημειώσεις. Βάλθηκε να εκδόσει 20 τόμους με σχεδόν 2.000 εικόνες, με τον τίτλο “The North American Indian”. Η αρχική χρηματοδότηση θα ήταν ανεπαρκής για το σύνολο του πρότζεκτ.

Edward Sheriff Curtis, Αυτοπροσωπογραφία (1889π.)

Ας σημειωθεί πως ο Curtis είχε αρχίσει να κάνει ορισμένα φωτογραφικά πορτρέτα ιθαγενών ήδη από τη δεκαετία του 1890 και αυτό θα πρέπει να εξασφάλισε την προσοχή του χρηματοδότη του.  Πάντως, ήδη από τη δεκαετία του 1860 σώζονται φωτογραφικά τεκμήρια που δείχνουν ιθαγενείς πληθυσμούς: αποδίδονται σε πρωτοπόρους –τις πρώτες δεκαετίες μετά από την εφεύρεση της φωτογραφίας–   Αμερικανούς φωτογράφους όπως ο Charles De Forest Fredricks (1823-1894) .

Αυτό το είδος φωτογραφίας που διέσωσε οπτικά τη μνήμη πληθυσμών οι οποίοι εξοντώθηκαν ή «εκπολιτίστηκαν» λειτούργησε ως μέθοδος τεκμηρίωσης και δημιουργίας ιστορικών ντοκουμέντων, αναμιγνύοντας ένα αίσθημα «εξωτισμού» με την επιβεβαίωση της ανωτερότητας των λευκών πολιτισμένων αντρών που ήθελαν να καταγράψουν και να ελέγξουν είτε γεωπολιτικά είτε με επιστημονικό λόγο το φυσικό και ανθρωπογενές περιβάλλον. Μερικές φορές τα πορτρέτα φέρνουν κατά νου και την αστυνομική «ανθρωπομετρική» φωτογραφία που χρησιμοποιήθηκε για το «φακέλωμα» κακοποιών και κοινωνικά απόβλητων ανθρώπων χωρίς να εκλείπει και ένα αίσθημα ανθρωπισμού μέσα σε αυτές. Συχνά εμφανίζεται επιπλέον ένα καλλιτεχνικό ενδιαφέρον, όπως στην περίπτωση του Edward Sheriff Curtis,  ο φακός του οποίου αντικρύζει τους αυτόχθονες με ένα  συναίσθημα δέους ζητώντας τους μιαν ιστορική συγχώρεση.

Ας δούμε λοιπόν μερικές εικόνες που κατέγραψε ο Curtis.

Το σλάιντ απαιτεί την χρήση JavaScript.

 

Πηγές:  1     2    3