Δεν διαβάζω κριτικές για μια ταινία που με ενθουσιάζει και μου χαρίζει την ευκαιρία να σκεφτώ αβίαστα μερικά πράγματα γι’ αυτήν. Θέλω να νιώσω γράφοντας όσο πιο ελεύθερος κι ανεπηρέαστος γίνεται, κάτι που σημαίνει πως ναι, είμαι επιρρεπής στα σφάλματα αλλά έχει και μια γοητεία το ρίσκο, που η απουσία του με κάνει να πλήττω. Με λίγα λόγια, μάλλον δεν είναι μια κριτική για το Αnnihilation (Αφανισμός) αυτό το κείμενο που διαβάζεις. Περισσότερο τον ενθουσιασμό μου θα καταθέσω και θα φύγω πάλι.
Ας αρχίσω από τα βασικά: καμιά άλλη αμερικάνικη ταινία δεν έχει φτάσει τόσο κοντά στον Θεό, είτε υπάρχει είτε δεν υπάρχει, όσο το Annihilation. Και ως προς τη μορφή και ως προς το περιεχόμενό της. Αυτό ένιωθα κάθε στιγμή που η ομάδα εισχωρούσε όλο και βαθύτερα σε μια ανεξήγητη χωροχρονική έκλαμψη που έχει εμφανιστεί (the Shimmer), σε μια ανώμαλη Εδέμ, που τα όρια μεταξύ ανθρώπου-ζώου-φυτού χάνουν τις σταθερές τους, νέες συνειδήσεις ξεπηδούν, ξεδιπλώνοντας με τρόπο άρτιο και υποβλητικό έναν θεογονικό στοχασμό· ένα νέο είδος βιολογικής πρόσληψης της ζωικότητας. Ένα πραγματολογικό παραμύθι. Μακρυά από τις εσχατολογίες των καιρών μας. Ενάντια στον ειδισμό των αιώνων μας. (Θα χρειαστεί πίστη, ναι). Παρουσιάζοντας μια μεγάλη ορμητικότητα ζωής, βασισμένη σε μια αντιδαρβινική και ενοποιημένη βιολογία. Που άρχεται από τον λυρισμό και όχι από τη δύναμη. Αντλώντας τις σταθερές της στην ανομοιομορφία και το διαφορετικό. Το αντιεπαναληπτικό. Πραγματώνοντας μια σχεδόν «εικαστική» πρόσληψη της ύλης. Γεμάτη εμπεριστατωμένα ανθρωπόφυτα. Ελάφια με διδυμική κινησιολογία. Σαν πείραμα θεού. Για έναν μελλοντικό κόσμο έξω από το βάσανο του χρόνου. Έξω από τα παραδοσιακά όρια της ζωής και του θανάτου. (Ενθουσιάστηκα τώρα και διακόπτω το κείμενο για να ξαναδώ την ταινία). Απίστευτο. Τα ίδια πιστεύω και πάλι.
Κι ας λέγεται το αντίθετο χάριν ευκολίας στην κατηγοριοποίηση, δε θεωρώ πως πρόκειται για μια ταινία επιστημονικής φαντασίας. Κι ούτε να περιμένεις να δεις alien τύπου Ridley Scott και τέτοιες μουλτιπλεξικές ευκολίες. Το Annihilation είναι μια ταινία αμιγώς θρησκευτικής πνοής και απόλυτα αγωνιώδης (που οπωσδήποτε κλονίζεται από ταρκοφσκικές αναμνήσεις και βιώματα στη Ζώνη του Stalker, με καίρια διαφορά πως εδώ υπάρχει μητριαρχία), της οποίας τα επίπεδα της κοσμογονίας πολλοί επιχείρησαν να τα φτάσουν μα, αν εξαιρέσεις το επίπεδο των οπτικών εφέ, ούτε το Cloud Αtlas των Wachowski Brothers, ούτε το δέντρο της ζωής του Μάλικ, πόσω μάλλον το Fountain του Αρονόφσκι είχε τη σεναριακή δυναμική να υποστηρίξει μια Ησιοδική αρτιότητα. Και φυσικά δεν διέθεταν την σκηνοθετική νωχέλεια βιβλικής πνοής του Alex Garland, (τι του συνέβη;) που εδώ εμφανίστηκε πιο ώριμος από ποτέ, μετουσιώνοντας την καταστροφολογία του στο 28 days later, σε υπαρξιακό πόνο αφανισμού. (Αφήνω κατά μέρους το σημαντικό soundtrack, που θα μπορούσε να ανοίξει ένα νέο κεφάλαιο, όπως και η διαβολεμένη ερμηνεία της, άγνωστης σε μένα, κυρίας που ονομάζεται Jennifer Jason Leigh).
Αν και δεν έχω διαβάσει το βιβλίο του Jeff VanderMeer για να ξέρω τον βαθμό πιστότητας, εικάζω πως η «παραξενιά» αυτού αποτελεί τον ουτοπικό πυρήνα του φιλμ, και διαφαίνεται μια τέλεια συνύπαρξη συγγραφέα και σκηνοθέτη. Μια συνύπαρξη που στηρίζεται στη βάση μιας ομοούσιας αγωνίας. Αυτής που καθορίζει βαθιά τον εσωτερικό μας κόσμο είτε το θέλουμε είτε όχι, είτε το γνωρίζουμε είτε όχι. Μιας αγωνίας που ουρλιάζει στα κλεφτά όλη την ώρα προς το σύμπαν: «what the fuck, ρε φίλε;». Από πού ερχόμαστε, ποιος μας πέταξε στη μέση του πουθενά, τι διάολο συμβαίνει γύρω μας; Είναι γενικά εντελώς απελπιστικό, αν όχι ντροπιαστικό, να προσπαθούμε να ζούμε χωρίς να ‘χουμε την παραμικρή ιδέα πώς έχουμε προκύψει. Κι όσο κι αν το παίζουμε άνετοι και κάνουμε πως δεν συμβαίνει τίποτα γύρω μας, δεν ξεγελιέται το πράμα: εξαιτίας αυτής της άγνοιας, θα νιώθουμε διαρκώς ηττημένοι (εξαναγκασμένοι για τέχνη) κι ας μην το μαρτυρούμε.
Αυτού του είδους την ήττα έρχεται να ανιχνεύσει το Annihilation, και εντέλει να σε παρηγορήσει πως υπάρχει μια οργιαστική ελπίδα, προσφέροντάς σου προοπτική, πίστη στο χάος, αυτονομία στη φαντασία. Αρκεί να μπεις στη μήτρα του φωτός. Να επαναπροσδιορίσεις το θαύμα. Και θα καταλήξω σε τούτο: Δεν ξέρω αν ο 21ος αιώνας θα μείνει στην ιστορία ως ο αιώνας που καταγράφηκε πρώτη φορά η ύπαρξη εξωγήινου πολιτισμού, όπως έχουν αρχίσει να υποψιάζονται πολλοί. Οι πιθανότητες, τεχνολογικά μιλώντας, μοιάζουν να είναι περισσότερες από ποτέ. Κι ούτε ξέρω επίσης τι κοινωνικούς ή αξιακούς μετασχηματισμούς θα επέφερε ένα τέτοιο ενδεχόμενο. Πάντως, μετά την απόλαυση που μου προσέφερε το Αnnihilation, είμαι πεπεισμένος πως αν δεν υπάρχουν εξωγήινοι, αυτοί χάνουν.
ΥΓ1: Τώρα που τελείωσα ας πάω να διαβάσω γρήγορα το κείμενο του Αλέξανδρου για την ταινία.
ΥΓ2: Χμ..
.
.
Διαβάστε επίσης:
