Την πρώτη φορά που παρακολούθησα παράσταση στην Εναλλακτική Λυρική Σκηνή είχα βγάλει εισιτήριο για τον εξώστη, που είναι και πιο οικονομικό. Εκεί, κατά αθηναϊκή πρωτοτυπία, δεν υπάρχουν καθίσματα αλλά καρέκλες, που θυμίζουν μάλιστα τις καρέκλες που συναντάμε στο ΙΚΑ ή σε άλλες δημόσιες υπηρεσίες – εκείνες τις μεταλλικές με το κόκκινο ύφασμα. Για τη δεύτερη φορά επέλεξα να ξοδέψω κάτι παραπάνω και να παρακολουθήσω την παράσταση από πιο σιμά, από τα καθίσματα της πλατείας. Έκλεισα μάλιστα εισιτήριο για το κέντρο της πλατείας, ώστε να έχω πανοραμική θέα.
Με το που κάθομαι όμως, αρχίζω ήδη να νιώθω άβολα. Εντάξει το κάθισμα, βολεύομαι κάπως. Αλλά τα πόδια; Δεν έχουν πού ν` απλωθούν. Η πλάτη του καθίσματος του μπροστινού δεν έχει ούτε τοσοδά κενό στο πάτωμα, να μπορούν λίγο τα πόδια να κινούνται, να αλλάζουν έστω θέση, να ξεμπλοκάρουν από την ακινησία.
Η παράσταση αρχίζει μα με δυσκολία μπορώ να παρακολουθήσω. Τα πόδια μου αρχίζουν ήδη να μουδιάζουν. Προσπαθώ μάταια να κάνω μικρές κινήσεις, αλλά τίποτα. Αρχίζω να δυσφορώ ξεφυσώντας. Ο διπλανός μου αντιλαμβάνεται τη δυσφορία μου και συγκαταβατικά μού δείχνει με το βλέμμα του τα μακριά του πόδια διπλωμένα ασφυκτικά, να ακουμπάνε πιεστικά στην πλάτη του μπροστινού καθίσματος.
Η ώρα περνά, η παράσταση κυλά, μα εγώ δε μπορώ να παρακολουθήσω τίποτα. Σκέφτομαι να κάνω το πιο απλό, αυτό που κάνω όταν ένα έργο δε μ` αρέσει: παίρνω έναν υπνάκο. Μα μπορείς να κοιμηθείς όταν πονάς; Το αρχικό μούδιασμα έχει μεταβληθεί πια σε πόνο. Νιώθω πως το αίμα έχει σταματήσει την κυκλοφορία του μέσα στις φλέβες των ποδιών μου. Σχεδόν αλλόφρων, σκέφτομαι ν` αλλάξω θέση, να πάω σε κάτι καρέκλες στον εξώστη που βλέπω άδειες. Αλλά μόλις κοιτάζω δεξιά και αριστερά αναζητώντας διέξοδο διαφυγής, το αίσθημα ασφυξίας γιγαντώνεται. Δεν κινείται τίποτα! Ολωνών τα πόδια ακουμπούν πιεστικά στις πλάτες των μπροστινών τους καθισμάτων! Παρατηρώ επί ώρα. Κανενός τα πόδια δεν κουνιούνται λίγο, κανείς δεν αλλάζει τη θέση τους, βάζοντας έστω το ένα πάνω στ` άλλο! Και να σηκωθώ να φύγω ψελλίζοντας μια συγνώμη στους παρακείμενους θεατές, κανείς δε θα μπορέσει να μαζέψει λίγο τα πόδια του για να περάσω. Πρέπει να σηκωθώ και να σηκώσω δεκαπέντε θεατές, να βγουν από το χώρο της πλατείας, μετά να βγω εγώ και αυτοί να ξαναπάρουν ένας – ένας τις θέσεις τους. Όλο αυτό θα προκαλούσε μεγάλο σούσουρο και δικαίως θα αγανακτούσαν οι θεατές των πίσω κυρίως σειρών, των οποίων επιπλέον θα διαταρασσόταν και η θέαση.
Το παίρνω πια απόφαση. Θα υπομείνω αγόγγυστα την παράσταση, την οποία δεν έχω βέβαια καμία δύναμη να παρακολουθήσω. Ατέλειωτη μου φαίνεται! Μόλις τελειώνει σηκώνομαι και χειροκροτώ όρθιος – όχι από ενθουσιασμό, αλλά για να τινάξω λίγο τα πόδια μου και να πάρει μπρος η κυκλοφορία του αίματος.
Βγαίνω άρον άρον και βηματίζω ως τη Συγγρού προσπαθώντας να ανακτήσω την υγεία μου. Φεύγοντας, πετυχαίνω ένα φίλο μου, που είχε παρακολουθήσει την παράσταση από τον εξώστη. Όταν του διηγούμαι το πάθημά μου, μου λέει δείχνοντας τα μακριά του πόδια και την κοιλίτσα του: «Εγώ γιατί νομίζεις κλείνω θέση στον εξώστη;».
Τις επόμενες μέρες, όπου βρεθώ κι όπου σταθώ λέω το πάθημά μου, εγώ που γυρνάω θέατρα και σινεμάδες, που μετακινούμαι με μέσα μαζικής μεταφοράς και με ΚΤΕΛ και που δεν έχω καμία αξίωση άνεσης στη ζωή μου. Και τι ανακαλύπτω; Είναι κι άλλοι σαν και μένα, που έχουν δυσανασχετήσει στα καθίσματα της Εναλλακτικής Λυρικής! Μια διαμαρτυρία που εξαντλείται όμως μόνο σε ιδιωτικές συζητήσεις και δεν πήρε ποτέ δημόσια διάσταση. Και πώς θα `παιρνε εξάλλου; Έχει γραφτεί ποτέ τίποτα κακό για το ΚΠΙΣΝ; Ομερτά!
Ακόμα κι ένας φίλος μου, που δεν έχει πατήσει ποτέ το πόδι του εκεί, μου αντέλεξε: «Μα είναι δυνατόν; Αυτοί τα έχουν σχεδιάσει όλα τέλεια!». Αυτή είναι η άποψη που έχουν επιβάλει τα μέσα ενημέρωσης. Καμία κριτική! Αρκεί να διαβάσει κανείς τα δελτία τύπου του Ιδρύματος Σταύρος Νιάρχος πριν την παράδοση του έργου και να τα συγκρίνει με το έργο που παραδόθηκε. Αντί για άνοιγμα της πόλης στη θάλασσα, σκάψανε ψεύτικο ποτάμι στη στεριά. Κανείς δεν το παρατήρησε, για να το σχολιάσει έστω χιουμοριστικά;
Αλλά ας ακουστεί και η άλλη πλευρά. Έθεσα το παρακάτω ερώτημα στα Γραφεία Τύπου της Εναλλακτικής Λυρικής Σκηνής και του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος (συγνώμη για τη χάλια κλίση). Ακολουθούν οι απαντήσεις που μου δόθηκαν. Τα συμπεράσματα θα τα βγάλουν οι θεατές, ιδίως αυτοί που δεν έχουν βάρος 70 κιλά και ύψος 1,68 (από πότε άραγε τίθενται σωματομετρικά – ή άλλα ευγονικά – κριτήρια στον πολίτη κατά την άσκηση του δικαιώματός του στην παιδεία και στον πολιτισμό, δεδομένου μάλιστα ότι η Εναλλακτική Λυρική είναι δημόσιος οργανισμός, «παιδάκι» της Εθνικής Λυρικής Σκηνής;).
Ερώτημα
Όλο και περισσότεροι θεατές της Εναλλακτικής Λυρικής Σκηνής, σε ιδιωτικές τους συζητήσεις, παραπονιούνται για τα εξαιρετικά άβολα, στενά καθίσματα της πλατείας, και την ασφυξία που νιώθουν λόγω της πολύωρης ακινησίας των ποδιών.
Θεωρείτε ότι η πλατεία της αίθουσας που έχει παραχωρηθεί στην Εναλλακτική Σκηνή, ως προς την ευρυχωρία και τη λειτουργικότητά της, είναι ανάλογη των πλατειών των άλλων μεγάλων θεατρικών χώρων (Μέγαρο, Στέγη, Κακογιάννη, Παλλάς κ.λπ.) καθώς και των παραδοσιακών αθηναϊκών θεάτρων;
Δεδομένου ότι ένα από τα κύρια επιχειρήματα για τη μετακόμιση της Λυρικής από το θέατρο «Ολύμπια» της Ακαδημίας ήταν η στενότητα του χώρου, θεωρείτε ότι η συγκεκριμένη αίθουσα στο Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος είναι η αίθουσα που αξίζει στη νεότευκτη Εναλλακτική Λυρική και ότι επιτρέπει στο θεατή την ευφρόσυνη και ανεμπόδιστη παρακολούθηση των υψηλής αισθητικής παραστάσεων που ανεβαίνουν στη σκηνή της;
Απαντήσεις
Η Εναλλακτική Σκηνή της Εθνικής Λυρικής Σκηνής είναι ένας νέος θεσμός της Εθνικής Λυρικής Σκηνής, η δημιουργία της οποίας έγινε εφικτή χάρη στις νέες εγκαταστάσεις της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ. Κατά συνέπεια, θεωρούμε ότι κάθε σύγκριση της Εναλλακτικής Σκηνής με το θέατρο Ολύμπια είναι αδόκιμη.
Θα θέλαμε να σας ενημερώσουμε ότι ουδέποτε υπήρξε οποιαδήποτε παράπονο από θεατή για την άνεση των θέσεων της Εναλλακτικής Σκηνής, ούτε επίσημα, ούτε σε ανεπίσημο επίπεδο. Άλλωστε, οι θέσεις της Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ πληρούν όλες τις προϋποθέσεις ασφάλειας και άνεσης που χαρακτηρίζουν το σύνολο των εγκαταστάσεων του Κέντρου Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος.
Αντιθέτως, μετά από ένα χρόνο με δεκάδες παραστάσεις και χιλιάδες θεατές τα σχόλια που έχουμε λάβει είναι ότι και η Εναλλακτική Σκηνή και η Αίθουσα Σταύρος Νιάρχος της ΕΛΣ στο ΚΠΙΣΝ προσφέρουν μια συνολική εμπειρία θέασης και ακρόασης υψηλότατων προδιαγραφών η οποία μπορεί να συγκριθεί με τα μεγαλύτερα και πιο σύγχρονα θέατρα του πλανήτη.
Γραφείο Τύπου Εναλλακτικής Σκηνής ΕΛΣ
Η απάντηση της Εθνικής Λυρικής Σκηνή εκφράζει απόλυτα και το ΚΠΙΣΝ. Ως εκ τούτου δεν έχουμε κάτι περαιτέρω από πλευράς μας.
Κέντρο Πολιτισμού Ίδρυμα Σταύρος Νιάρχος
ΥΓ1. Τα κείμενα των απαντήσεων τίθενται αυτούσια όπως έφτασαν στο mail μου, χωρίς επιμέλεια από τη μεριά μου.
ΥΓ2. Δεν περίμενα διαφορετικές απαντήσεις. Αλλά και «του πλανήτη»; Γιατί τόση έπαρση εκεί στις Τζιτζιφιές;
Φωτογραφία: Βασίλης Μακρής