Νοέμβρης του ’46. Καθεστώς Λευκής Τρομοκρατίας. Η Ηνωμένη Παράταξη Εθνικοφρόνων του Τσαλδάρη κυβερνά την Ελλάδα με κύριο μέλημα την πάταξη των αριστερών οργανώσεων, κομμάτων και προσώπων. Βρισκόμαστε λίγους μήνες μετά την πρώτη εκτέλεση γυναίκας στη νεώτερη ιστορία, της σλαβομακεδόνισσας κομμουνίστριας Μίρκα Γκίνοβα. Βρίσκομαστε επίσης ένα μήνα πριν το ΚΚΕ εξαγγείλει επίσημα τη δημιουργία του Δημοκρατικού στρατού της Ελλάδας.
Εντωμεταξύ, μετά τη λήξη της κατοχής, η παραγωγή δίσκων ξαναρχίζει δειλά δειλά με την επαναλειτουργία του εργοστασίου της Columbia και ο Πειραιάς, το λίκνο του ρεμπέτικου τραγουδιού επιστρέφει στην παρεκκλίνουσα κανονικότητά του.
Και κάπου εκεί, η αστυνομική διεύθυνση Πειραιά εκκινεί μια «Σταυροφορία κατά των ασέμνων [ασμάτων] εξυμνούντων πράξεις εγκληματικάς». Μεταξύ άλλων δημοσιεύει και μια λίστα με τα ανήθικα, χυδαία και ακατάλληλα τραγούδια (ρεμπέτικα, swing, κ.λπ) των οποίων η μετάδοσή -από ζωντανά όργανα και γραμμόφωνα- απαγορεύεται ρητά.
Τα αναζητήσαμε και εντοπίσαμε όσα μπόρεσαν να εντοπιστούν.
Ας τα ακούσουμε κατά σειρά, με την επίγνωση πως η ριζοσπαστική τέχνη, -είτε επίσημα δια νόμου, είτε ανεπίσημα δια της αποσιώπησης και του αποκλεισμού- είναι προορισμένη να λογοκρίνεται από το εκάστοτε και πάντοτε ασφυκτικό παρόν.
1)
Με μια αγκαλιά τραγούδια
θα `ρθω να σε βρω
Κομμένοι σαν λουλούδια
είμαστε κι οι δυο
Η νύχτα χαρακίρι
τ’ όνειρο πικρό
Κάνε μου το χατίρι
μέσα σου να μπω
Με μια αγκαλιά τραγούδια θα `μαι εδώ
2)
Ο κουμπάρος μες στο σπίτι μόλις μπει
δικαιώματα αποκτά ανενοχλήτως
σαν κουμπάρος βρίσκει σ’ όλα το κλειδί
κι είναι πάντα μες τ’ αντρόγυνα ο τρίτος
Έχει δεύτερο κλειδί ο κατεργάρος
συμπληρώνει τα κενά και κάθε βάρος
Ο κουμπάρος, ο κουμπάρος
για κουμπάρο δεν τον θέλει ούτ’ ο χάρος
3)
Πριν πατήσει τα δεκάξι
Ήταν όλα της εντάξει
Οι καμπύλες και τα φρούτα της τα γνώριμα
μέσα σ’ ένα δύο μήνες γίναν ώριμα
4)
πρωί-πρωί με την δροσούλα
απάνω στη γλυκιά μαστούρα
στήσανε καυγά δυο μάγκες
για να κάνουν ματσαράγκες
5)
Δεν τα θέλει τα παλάτια, όλα τα περιφρονεί
Μια μελαχρινή τον φτάνει, φίνος να γενεί
κι άλλη μια ξανθούλα θέλει να την παντρευτεί
Είχε ο δόλιος να φουμάρει μέρες αργιλέ
Μάγκας βγήκε για σεργιάνι, για καναν τεκέ
6)
Γιατί ρωτάτε να σας πω
αφού σας είναι πια γνωστό
όταν συμβεί στα πέριξ φωτιές να καίνε
πίνουν οι μάγκες αργιλέ
7)
Όταν καπνίζει ο λουλάς
εσύ δεν πρέπει να μιλάς.
Κοίταξε τριγύρω οι μάγκες
κάνουν όλοι, κάνουν τουμπεκί
8) – 9) – 10)
Δεν εντοπίστηκαν τα τρία τελευταία της λίστας. Ίσως να μην ηχογραφήθηκαν ποτέ, ειδικά του Μητσάκη (9) με τον προκλητικό τίτλο: «Δύο σφαίρες στο κεφάλι». Ακόμα κι αν δεν γνωρίζουμε τους στίχους, υποψιαζόμαστε πως καμιά εποχή δεν θα το έκανε επισήμως αποδεκτό. Κάποια πράγματα είναι προορισμένα να διαφεύγουν της ιστορίας, να ανθίζουν μόνο σε μια συγκεκριμένη εποχή, προσφέροντας μέθεξη σε περιορισμένο κύκλο ανθρώπων. Στην περίπτωσή μας, μέσα στο αυτόνομο κρατίδιο της Τρούμπας.
ΒONUS
εικόνα εξωφύλλου: Joaquin Kunkel
ΔΙΑΒΑΣΤΕ ΕΠΙΣΗΣ:
