To ΑΣΣΟΔΥΟ εδώ και έναν μήνα έχει στα χέρια του έναν παχύ φάκελο που περιλαμβάνει απόρρητα έγγραφα της Ασφάλειας (ΕΑΤ-ΕΣΑ και ΚΥΠ) από την περίοδο της δικτατορίας. Τα συγκεκριμένα έγγραφα αποτελούν μέρος από το περίφημο αρχείο που απαλλοτρίωσε ο Αλέξανδρος Παναγούλης από τον βασανιστή Χατζηζήση και για λόγους ασφαλείας το διέσπειρε, είτε ο ίδιος είτε κάποιος από τον περίγυρό του (Γιάννης Φάτσης, Οριάννα Φαλάτσι), σε τρεις ανθρώπους εμπιστοσύνης.
Ένας εξ αυτών ήταν ο αγωνιστής της δημοκρατίας και θεατράνθρωπος Λάκης Καραλής. Έτσι λοιπόν, το αρχείο αυτό κρυβόταν επιμελώς από τον ίδιο για πάνω από τριάντα χρόνια και έφτασε στα χέρια μας από τη στενή συνεργάτιδά του στο θέατρο «Βαφείο», Μαρία Σκούπα. Μέρος από το συγκεκριμένο αρχείο είχε αρχίσει να δημοσιεύει η εφημερίδα «Τα Νέα» στα τέλη του Απρίλη του 1976 ενώ παράλληλα ο Παναγούλης είχε εξαγγείλει πως θα το παρουσίαζε ολόκληρο στην Ελληνική Βουλή, κάτι που είχε προκαλέσει αναταράξεις. Μα δεν πρόλαβε. Λίγα 24ωρα μετά, την Πρωτομαγιά, αφήνει την τελευταία του πνοή στη Λεωφόρο Βουλιαγμένης μέσα σε ένα Fiat Mirafiori στα 37 του χρόνια. Οι περισσότεροι έκαναν λόγο για μια πολιτική δολοφονία και για ένα στημένο αυτοκινητιστικό δυστύχημα.
Όσον αφορά το ίδιο το αρχείο, πρέπει να ομολογήσουμε πως η αξιολόγησή του είναι αρκετά δύσκολη σε ένα τόσο μικρό διάστημα μελέτης. Αξίζει όμως να γίνει μια πολύτιμη αρχή εστιάζοντας όχι τόσο στην ιστορικότητα των πληροφοριών όσο στην ανάδειξη του νοσηρού κλίματος που επικρατούσε στην ελληνική κοινωνία εκείνη την περίοδο. Επιλέγουμε λοιπόν το δεκαήμερο μεταξύ των δύο επετείων (21η Απρίλη – 1η Μάη) να φανερώνουμε καθημερινά μια σειρά από αθέατα μέχρι πρότινος καταδοτικά έγγραφα, τα οποία, αν και έχουν περάσει 50 χρόνια από τότε, δεν μπορεί να μην προκαλούνε τρόμο σε έναν υγιή νου.
Σύμφωνα με αυτά, διάφοροι νομιμόφρονες πολίτες ή ασφαλίτες παραδίδουν μαρτυρίες και στοιχεία για συμβάντα ή άτομα που τους φάνηκαν ύποπτα στη γειτονιά, στο καφενείο, στο χώρο εργασίας, οπουδήποτε. Η πιο συχνή αιτία της κατάδοσης αποτελεί η αρνητική ή απλά χλιαρή άποψη του «υπόπτου» για το δικτατορικό καθεστώς των Συνταγματαρχών που έγινε αντιληπτή από τον καταδότη πάνω σε μια συζήτηση που είχε μαζί του. Δε λείπουν βέβαια και κατηγορίες άλλου τύπου παρέκκλισης, όπως για παράδειγμα υποψίες περί ομοφυλοφιλίας ή και αθεΐας. Αξίζει να τονιστεί πως ενώ αρκετές από τις συγκεκριμένες καταδόσεις πράττονται φαινομενικά για λόγους ιδεολογικούς, συχνά μαρτυρούν στο βάθος τους μια σχέση διαπροσωπική του πληροφοριοδότη με τον καταδιδόμενο, μετατρέποντας την ρουφιανιά του σε μια πράξη αντεκδίκησης, που απορρέει από ένα σύμπλεγμα κατωτερότητας, ένα απωθημένο του, ίσως και από ατόφιο μίσος για το θάρρος της γνώμης του υπόπτου.
Γενικά θα λέγαμε πως μέσω των εγγράφων αυτών εισχωρούμε στο μεδούλι της χούντας καθότι τεκμηριώνουν εγγράφως όχι μόνο τον τρόπο λειτουργίας του παρακράτους αλλά κυρίως το γεγονός πως η πραξικοπηματική ιδεολογία του Ελλάς-Ελλήνων-Χριστιανών δεν είναι απλώς πολιτικά σαθρή και άτιμη αλλά προϋποθέτει την εσωτερικευμένη ταπείνωση του εαυτού.
Για λόγους ακεραιότητας και επειδή αρκετοί εκ των πληροφοριοδοτών όχι μόνο ζουν (φοιτητές τότε) αλλά και βασιλεύουν στην ελληνική κοινωνία (π.χ μεγαλογιατρός, συγγραφέας, διευθυντικό στέλεχος σε ΔΕΚΟ κ.λπ.) επιλέγουμε να αποκρύψουμε τα ονοματεπώνυμά τους, εστιάζοντας αποκλειστικά στο αρρωστημένο κλίμα αναξιοπρέπειας και όχι στον ίδιο τον αναξιοπρεπή.
Εις μνήμην του Αλέξανδρου Παναγούλη και του Λάκη Καραλή
προς κάθε ελεύθερα σκεπτόμενο άνθρωπο.
ΑΣΣΟΔΥΟ
.
