Ο Περικλής Γιαννόπουλος (1869-1910), ο ηλιοπότης, μεταφράζει μια όμορφη χριστουγεννιάτικη ιστορία | Μεταγραφή: Ηλίας Κολοκούρης
CHARLES DICKENS
Ο ΘΑΝΑΤΟΣ ΤΟΥ ΜΕΘΥΣΟΥ
Ένας άνθρωπος στεκότανε παρά το προσκέφαλο ψυχομαχούσης γυναικός, ενώ γονατισμένα παιδιά κοντά στο κρεββάτι ανεμίγνυον με τους πνιγμένους στεναγμούς των αθώας προσευχάς.
Το δωμάτιον ήτανε επιπλωμένο πτωχά αρκετή δε ήτανε μια ματιά επί του λυγνού και μελανού αθλίου όντος το οποίον δεν είχε πειά, παρά μια αδύνατη λάμψι ζωής, για να καταλάβη κανείς, μέχρι ποίου βαθμού τα βάσανα, αι στερήσεις, αι αγωνίαι είχαν βασανίσει την καρδιά της σε μακρά και βαρειά χρόνια.
Μια άλλη γυναίκα, ήδη γρεια, με βρεμένο το πρόσωπο από δάκρυα, υπεβάσταζε με τον βραχίονα της το κεφάλι της ετοιμοθανάτου, ήτανε η κόρη της.
Το αγωνιών όμως πρόσωπο δεν ήτανε εστραμμένο προς αυτήν, τα παγωμένα και τρέμοντα χέρια δεν έσφιγγαν τα δικά της τον άνδρα της ζητούσε η άμοιρη, επάνω του προσεκολλάντο τα μάτια της, τα έτοιμα να κλεισθούν για πάντα και ο ανήρ έχαμήλονε το κεφάλι υπό το βλέμμα αυτό. Τα ρούχα του εν αταξία βρώμικα, απεριποίητα, το πρόσωπο αναμμένο, τα μάτια βαρειά γεμάτα αίμα.
Τον έσυραν από όργιον για να παρευρεθή εις το λυπηρό τέλος εκείνης που έφερε το όνομά του.
Μια λάμπα σκεπασμένη με χαρτί κοντά στο κρεββάτι έριχνε ξεβαμμένο φώς επί των παρευρισκομένων, αφήνουσα το λοιπόν του δωματίου σε βαρύ και βαθύ σκοτάδι. Εκτός του σπιτιού βασίλευε η σιωπή της νύχτας και η ακινησία του θανάτου εκυρίευε το δωμάτιο. Εις το σκέπασμα της γωνιάς κρεμότανε ένα ρολόγι’ το τικ-τακ ήτανε ο μόνος κρότος που διέκοπτε την απόλυτο γαλήνη, την επίσημη και όλοι όσοι ήσαν εκεί ακούοντες αυτόν τον πένθιμον ήχον εγνώριζαν ότι η ώρα δεν θα περνούσε χωρίς ο δείκτης να σημειώση τη στιγμή που η ψυχή θα φτερούγιζε…
Τέλος τα δάκτυλα της ψυχομαχούσης λύθηκαν και τα μάτια της που ανεπαύοντο απάνου στα παιδιά ανέβηκαν στον πατέρα. Προσεπάθησε ματαίως να μιλήση και ξανάπεσε πίσω στο προυσκέφαλο έπειτα έμεινε τόσο ήσυχη τόσο ήρεμος που φαινότανε βουτηγμένη στον ύπνο. “Έσκυψαν απάνου της, την φώναξαν με τ’ όνομά της, πρώτα σιγά-σιγά, έπειτα δυνατώτερα, με κραυγές, με τον τόνο της απελπισίας. Δεν έλαβαν καμμιά απάντησι.
Ήθέλησαν να μάθουν αν ανάσαινε: δεν άκουσαν καμμιά πνοή. Ήθέλησαν να βεβαιωθούν αν η καρδιά της κτυπούσε κανένας παλμός δεν ετάραξε τα επιτεθέντα δάκτυλα.
Η καρδιά ήτανε σπασμένη, και αυτή πεθαμένη.
Ο σύζυγος έσωριάστηκε σε μια καρέκλα κοντά στο κρεββάτι και εκτύπησε το φλέγον μέτωπό του με τα συσπασμένα χέρια του. Το βλέμμα του επλανήθη κατά σειράν από του ενός εις τον άλλον έκ τών παρ ευρισκομένων, αλλ’ όταν τα δακρυσμένα μάτια του συνήντησαν τα μά τια της κόρης του, ανατρίχιασε. Κανένα λόγο παρηγορίας δεν ήκουσε, κανένα κίνημα ευσπλαγχνίας δεν τον εζήτησε. “Ολοι έφευγαν μακρυά απ’ αυτόν, τον απέφευγαν. Και όταν τέλος εγκατέλειψε το δωμάτιον, τρεκλών, κανείς δεν έσκέφθη να τον συγκρατήση, να τον ακολουθήση, να του απευθύνη λέξιν συλλυπητήριον.
Τα χρόνια παρήλθαν τα τέσσερα παιδιά που αφήκε η γυναίκα του μεγάλωσαν, και μετ’ ολίγον δεν ήσαν πειά παιδιά. Ο πατέρας, αυτός έμεινε ότι ήτανε και πριν, πάντα πειό πτωχός, πειό βρωμερός, πειο απαίσιος, και πάντα ο ίδιος μέθυσος, με ριζωμένο το πάθος, αδιόρθωτος. – Τα παιδιά, του προ πολλού τον είχαν εγκαταλείψει για να τρέχουν σ’ τους δρόμους μόνη η κόρη έμεινε μαζί του, αλλ’ ειργάζετο σκληρά, και δεν έμεινε βρυσια, ή κτύπημα που δεν μετεχειρίσθη για να την αναγκάση να του πάρη πιοτό ή για να του δώση χρήματα που ξόδευε σ’ την ταβέρνα.
Ένα βράδυ κατά τας δέκα – η κόρη ήτανε άρρωστη, και δεν υπήρχον κατά συνέπειαν χρήματα για την ταβέρνα- επήγαινε προς το σπίτι του συλλογιζόμενος ότι, αν είχε αυτή κατορθώση να κερδήση τίποτε, δεν θα είχε ανάγκη να φέρη τον γιατρό της συνοικίας, ή να σκοτισθή να ρωτήσω τι είχε γιατί ώς εκεί ποτέ δεν έφθανε η σκέψι του.
Ήτανε Δεκέμβριος καιρός υγρός. Ο άνεμος έφύσα δυνατά, διαπερών τα ρούχα, παγώνων τα μέλη: η βροχή έπεφτε με το σακκί. ‘Εζήτησε ελεημοσύνη από ένα διαβάτη όστις τού έδωκε όλίγα κερμάτια. μ’ αυτά αγοράσας ένα ψωμάκι– διότι είχε συμφέρον να μη αφήση την κόρη του να πεθάνη – ετάχυνε τα βήματά του όσο του επέτρεπε ο άνεμος και η βροχή.
Πίσω από το Φλιτστρίτ και μεταξύ του δρόμου αυτού και του Τάμεσι, είνε πολλοί δρoμίσκοι στενοί και δυσώνυμοι αποτελούντες τμήμα του διαμερίσματος του Ουάϊτφρίαρ. ‘Επήγαινε προς αυτό το μέρος.
Ο μεγάλος δρόμος εις τον οποίον εισήλθε, υπό την εποψιν της ρυπαρότητος και της δυστυχίας ήδύνατο να συναγωνισθή με την σκοτεινοτέραν γωνίαν της παλαιάς αυτής συνοικίας, σ’ την πειο περίφημη εποχή της για τη ρυπαρά όψι της και τα εγκληματικά της τολμήματα. Τα σπήτια ακανονίστου ύψους, από δύο ώς τέσσαρα πατώματα, είχαν επάνω τους όλα τα χρώματα από την μακροχρόνιον επίδρασιν του ανέμου, της βροχής, της υγρασίας, επί σπιτιών ενοικιαζομένων κατά δωμάτια, σπιτιών παραδόξως οικοδομημένων με τα χονδροειδέστερα υλικά. Τα παράθυρα μπαλωμένα με χαρτιά και με βρωμερώτατα κουρέλια. Ή πόρτες ξεχαρβαλωμένες επί όλων των προσόψεων παλούκια παντός μεγέθους επί των οποίων έκρέμοντο ασπρόρουχα πρός στέγνωμα απλωμένα και οδυρμός από τους καυγάδες ή από τη μέθη έβγαινε από όλα τα δωμάτια.
Ο άνθρωπος τον οποίον ακολουθήσαμε σ’ αυτό το καταγώγιον, εξηκολούθει βαδίζων σ’ το σκοτάδι πότε τρεκλών σ’ τους οχετούς, πό τε πέφτων σ’ τους σωρούς των ακαθαρσιών τους μαζεμένους από τη βροχή, μέχρις ότου τέλος έφθασε σ’ την άκρη του δρόμου προ του τε λευταίου σπιτιού. Η πόρτα ή μάλλον το κομμάτι που έμενε ακόμη ορθό ήτανε διάπλατα ανοικτό για την ευκολία των πολυαρίθμων κα τοικούντων μέσα ήρχισε λοιπόν να προσπαθή για να εύρη πέρασμα επί της χαλασμένης και κλονιζομένης κλίμακος, ν’ ανεβή πασπατευτά μέχρι της σοφίτας.
Απείχε δύο βήματα από το δωμάτιο του, όταν η πόρτα του άνοιξε, και κορίτσι νέο, του οποίου η αχαμνια και η άθλιεστάτη όψις μόνο με το λυχνάρι που κρατούσε μπορούσε να παραβληθή, κύτταξε ανήσυχα σ’ τη σκάλα.
– Συ είσαι πατέρα και είπε.
– Ποιος θέλεις να ‘νε ; απήντησε αυτός με άγρια φωνή. Τι έχεις που τρέμεις ; Δεν είχα σχεδόν τίποτα για να πιώ σήμερα, γιατί τίποτα δεν πίνεται χωρίς λεπτά και λεπτά δεν βρίσκονται χωρίς δουλειά. Τι διάβολο έχεις κορίτσι ;
– Δεν είμαι καλά, πατέρα, είπε αυτή, ξεσπώσασε λυγμούς, διόλου καλά,
-Μπά! απήντησε ο άνθρωπος με ύφος ανθρώπου αναγκασμένου να παραδεχθή γεγονός πολύ δυσάρεστον, προ του οποίου θα ήθελε να σφαλήση τα μάτια του, αν μπορούσε. Χρέος σου ήτανε να κατορθώσης να σε καλλίτερα, γιατί έχουμε ανάγκη από χρήματα. Πήγαινε να βρής το γιατρό της συνοικίας, θα σου δώση γιατρικό. Τι διάβολο ! αυτοί οι άνθρωποι γι’ αυτό πληρώνουνται.
Γιατί στέκεσαι μπροστά στην πόρτα ; Άφησέ με να μπώ.
– Πατέρα, λέει το κορίτσι με χαμηλή φωνή, σύρoυσα την πόρτα επάνω της και ισταμένη στο κεφαλόσκαλο για να του φράττη την δίοδον, ο Βίλλιαμ ξανάλθε.
– Ποιός; ερώτησε ο άνθρωπος ανατινασσόμενος.
– Σουτ, απήντησε αυτό, ο Βίλλιαμ, ο αδελφός μου Βίλλιαμ.
– Και τι θέλει και λέγει ο άνθρωπος προσπαθών να κρατηθη. Χρήματα ; ψωμί ; μπίρα ; Αν είν’ έτσι κακή ώρα διάλεξε. Δός μου το λυχνάρι – δός μου το λυχνάρι, ανόητη. Δεν θα τον πειράξω.
Της απέσπασε απ’ τα χέρια το λυχνάρι και μπήκε στο δωμάτιο.
Σε παληό σεντούκι απάνου, το κεφάλι μέσα ‘ς τα χέρια, τα μάτια στηλομένα σε ‘να κάρβουνο που κάπνιζε στην πυροστιά, καθότανε ένας νέος 22 χρόνων περίπου, ντυμένος με παλιογιακέτα τσόχινη, χονδρο ειδή, και πανταλόνι ξεφτυσμένο. Πετάχτηκε μόλις μπήκε ο πατέρας του.
– Κλείδωσε την πόρτα, Μαρία, λέγει ο νέος ζωηρά. Κλείδωσε την πόρτα. Με κυττάζεις σα να μη με γνώριζες, πατέρα. Είν’ αλήθεια πώς πάει πολύς καιρός, αφ’ ότου με πέταξες όξω, για να με ξεχάσης.
– Και τι έρχεσαι να κάμης εδώ ; ερώτησε ο πατέρας καθίζων σ’ ένα σκαμνί απ’ το άλλο μέρος της γωνιάς. Τι έρχεσαι να ζητήσης εδώ;
– Κρυψώνα ! απήντησε ο υιός. Με κυνηγάνε’ αυτό σώνει. Αν με πιάσουν, θα με κρεμάσουν, χωρίς άλλο. Και θα με πιάσουν βεβαίως, αν δεν μπορώ να μείνω ‘δώ. “Όλα πέρνουν ένα τέλος.
– Θες να πης ότι έκλεψες, σκότωσες ; λέγει ο πατέρας. – Ναι, απήντησε ο υιός, Σου φαίνεται παράξενο, πατέρα;
Εστύλωσε καρφωτά τα μάτια του, σ’ τη ματιά του πατέρα, ο οποίος δια μιας κύτταξε χάμω.
– Πού είναι οι αδελφοί σου ; λέγει αυτός μετά μακράν σιωπής.
– Όπου δε θα σε στενοχωρήσουν. Ο Τζων έφυγε για την Αμερική και ο Ερίκος είναι πεθαμμένος.
– Πεθαμένος, λέγει ο πατέρας, με τίναγμα που δεν μπόρεσε να συγκρατήση.
– Πεθαμένος, επανέλαβε ο νέος. Πέθανε στα χέρια μου. Έσωριάστηκε από μια τουφεκιά, σα σκυλί, από φύλακα του κυνηγιού. Έκαμε ένα δύο βήματα πίσω τρεκλών, τον βοήθησα και το αίμα του έσταζε απ’ τα χέρια μου. Έτρεχε σα νερό απ’ την πληγή που του καμε ή σφαίρα σ’ το πλάγι. Λυποθυμούσε, τα μάτια του θόλωσαν, αλλά έπεσε σ’ τα γόνατα και παρεκάλεσε το Θεό, αν η μητέρα του ήτανε σ’ τον ουρανό, να ακούση τας προσευχές που θα του απηύθυνε δια την συγχώρησιν του νεωτέρου της υιού. «Ήμουν ο αγαπημένος της, Βίλλ, είπε, και είμαι ευτυχής να συλλογίζωμαι τώρα ότι, όταν απέθανε, αν και ήμουν τότε νεώτατο παιδί, η καρδιά μου πήγε να σπάση και γονάτισα σ’ τα πόδια του κρεββατιού και ευχαριστούσα το Θεό που με καμε ν’ αγαπώ τόσο τρυφερά την πτωχή γυναίκα, που δεν της έκαμα ποτέ τίποτα ούτε της είπα για να χύση κ’ ένα δάκρυ μόνο. Ω! Βίλλ! γιατί μας την επήραν και δεν μας έμεινε παρά ο πατέρας μας; » Να τα τελευταία του λόγια όταν πέθαινε, είπε ο νέος. Τον είχες μπατσίσει σ’ τη μανία της μέθης σου, το πρωί που φύγαμε, και να το αποτέλε σμα. Η κόρη εστέναζε κλαίουσα πικρά. Ο πατέρας, αφήνων το κεφάλι του να πέση σ’ τα γόνατά του, έκουνιότανε άφωνος.
– Αν με πιάσουν, λέγει ο νέος, θα με πάνε σ’ την επαρχία, και θα με κρεμάσουν για το φόνο αυτού του ανθρώπου. Εδώ δεν μπορούν να με βρούν αν δεν βοηθήσης την αστυνομία, πατέρα. Ξέρω ότι μπορείς να με παραδώσης σ’ τη δικαιοσύνη, αλλ’ αν δεν το κάμης, μπορώ να κρυφθώ εδώ μέχρις ότου βρώ την ευκαιρία να γλυτώσω.
Τρεις ημέρες έμειναν και οι τρεις σ’ τη στενή και βρώμικη σοφίτα χωρίς να ξεμυτήσουν. Το τρίτο όμως βράδυ, η κόρη εχειροτέρευσε και τα λίγα τρόφιμα που είχαν μείνει φαγώθηκαν. Τότε ήτο απόλυτος ανάγκη να βγη ένας, για να εύρη άλλα, και επειδή η κόρη ήτανε πολύ αδύνατη και πολύ άρρωστη, ανέλαβε ο πατέρας την εκδρομή με το σούρπωμα.
Του έδωκαν γιατρικά για την κόρη του και λίγα λιανά δήθεν χρηματικής βοήθειαν. Γυρίζων εκέρδισε και 6 πένες κρατών ένα άλογο, και ξαναπήγε σ’ το σπίτι με αρκετά χρήματα ώστε να αρκέσουν εις τα πειο επείγοντα για δυο τρεις ημέρες. Πέρασε έμπρός απ’ την ταβέρνα. Σταμάτησε μια στιγμή, προσπέρασε, ξαναγύρισε, στάθηκε ακόμη και τέλος μπήκε. Δυο άνθρωποι που δεν πρόσεξε φύλαγαν καρτέρι. Ησαν έτοιμοι να παραιτήσουν τις αναζητήσεις των όταν ο τρόπος του προσείλκυσε την προσοχήν των, και όταν τον είδαν να μπαίνη σ’ την τα βέρνα τον ακολούθησαν.
– Θα τσουγκρίσης μαζί μου, λέγει ο ένας εκ των δύο, προσφέρων ένα ποτηράκι ρακί.
– Και μαζί μου, λέγει ο άλλος, γεμίζων το ποτήρι μόλις άδιασε.
Ο άνθρωπος συλλογίστηκε τα παιδιά του που πεινούσαν και το παιδί του που διέτρεχε κίνδυνον, αλλά και μέθυσος δε σκοτιζότανε ούτε για το ένα ούτε για το άλλο. Έπιε και μετ’ ολίγον δεν ήτο κύριος του λογικού του.
– Να μια βραδειά πολύ υγρή, του λέγει ο ένας από τους ανθρώπους σ’ το αυτί, καθώς γύριζε για να φύγη, αφ’ ου ξόδευσε για να πιω τα μισά χρήματα, που μπορούσαν ίσως να μακρύνουν λίγες μέρες ακόμη τη ζωή της κόρης του.
– Αλήθεια νυχτιά καλή για κείνους που’χουν ανάγκη να κρυφθούν, Βάρδεν, λέγει ο άλλος με επίσης χαμηλή φωνή.
– Κάθησε κει, λέγει εκείνος που μίλησε πρώτος σπρώχνων αυτών σε μια γωνιά: ζητούσαμε τον νέον, ηθέλαμε να του πούμε ότι δεν έχει να φοβάται τίποτα και δεν μπορέσαμε να τον βρούμε, γιατί δεν ξέραμε ακριβώς πού. Αλλά δε μας φαίνεται παράξενο, γιατί δεν πιστεύω να ‘χε την ιδέα νά ‘λθη σ’ αυτά εδώ τα μέρη φθάνων σ’ την Λόντρα.
– Όχι, δεν είχε τέτοια ιδέα, απήντησε ο πατέρας. Οι δύο άνθρωποι αντήλλαξαν βλέμμα συνεννοήσεως.
– Είνε ένα πλοίο σ’ τον λιμένα που θα σηκώση την άγκυρά του τα μεσάνοιχτα με την παλίρροια, επανέλαβε ο πρώτος εκ των συνομιλούν των, και θα τον βάλουμε μέσα σ’ αυτό το πλοίο. Τον εγράψαμε με άλλο όνομα και το καλλίτερο απ’ όλα επληρώσαμε το ναύλο του. Έχεις τύχη που σε συναντήσαμε.
– Βέβαια, λέγει ο δεύτερος.
– Τύχη απαγχονισμένου, λέγει ο πρώτος κάμνων σημείον εις τον δεύτερον.
–Απαγχονισμένου, απήντησε ο δεύτερος με ειρωνικόν μειδίαμα, – ‘Ακόμη ένα ποτηράκι, λέγει ο πρώτος.
Σε πέντε λεπτά κατόπιν ο πατέρας είχε παραδώσει το παιδί του εις τα χέρια του δημίου.
Αργά πολύ αργά περνούσε η ώρα σ’ την αθλία σοφίτα. Ο αδελφός και η αδελφή, περίμεναν, άκουαν, σε αγωνία, βάζοντας τ’ αυτί σ’ το μικρότερο κρότο. Τέλος άκουσαν βάδισμα βαρύ σ’ τη σκάλα. Επλησίαζε, έφθασε σ’ το κεφαλόσκαλο και ο πατέρας μπήκε τρεκλών σ’ το δωμάτιο.
Η κόρη είδε πώς ήταν μεθυσμένος και προχώρησε με το λυχνάρι στο χέρι, προς αυτόν. Αλλ’ έσταμάτησε άξαφνα, έβγαλε μια φωνή κ’ έπεσε ξερή σ’ το πάτωμα. Είχε δει τη σκιά ενός άλλου ανθρώπου απ’ όξω και έπειτα ενός δευτέρου. Κ’ οι δυο μαζύ χύθηκαν σ’ τη σοφίτα μέσα σ’ ένα δευτερόλεπτο ο νέος ήτανε δεμένος.
– Γλήγορα τα καταφέραμε, λέγει ο ένας εκ των ανθρώπων σ’ το σύντροφό του, χάρις σ’ το γέρω μεθύστακα. ‘Ανασήκωσε το κορίτσι, Τώμ. “Έλα, έλα παιδί μου, τα κλάμματα δεν ωφελούν. Είνε δουλειά τελειωμένη, μή την συλλογίζεσαι πειά.
Ο νέος έσκυψε σ’ την αδελφή του, έπειτα η ματιά του στηλώθηκε αναμένη, θηριώδης, σ’ τον πατέρα του, ο οποίος κολλημένος σ’ τον τοίχο κύτταγε το θέαμα με την ηλιθιότητα της μέθης.
– Άκουσέ με πατέρα, λέγει ο νέος με φωνή που έκαμε τον μέθυ σον ν’ ανατριχιάση, το αίμα μου και το αίμα του αδελφού μου θα ξεσπάσουν σ’ το κεφάλι σου. Ποτέ δε με κύτταξες με φιλικό τρόπο, ποτέ δε μου είπες γλυκό λόγο, και σ’ αυτή τη ζωή και την άλλη δεν θα σε συγχωρήσω ποτέ. Πέθανε όταν και όπως θέλης, θα με βρής κοντά σου. Σου μιλώ σαν πεθαμμένος, και σου προλέγω, πατέρα μου, ότι την ημέρα που θα παρουσιασθής μπροστά στον πλάστη σου, τα δυό σου παιδιά θα ‘νε εκεί, πιασμένα από το χέρι για να σε κατηγορήσουν μπροστά του.
Σήκωσε τα δεμένα χέρια του με κίνημα απειλής, εστήλωσε τα μάτια του σ’ τον μέθυσο και έφυγε σιγά σιγά απ’ τη σοφίτα.
Όταν το φως της ημέρας, αόριστον και ομιχλώδες, διεπέρασε τον στενό δρόμο και βρήκε πέρασμα μέσα απ’ το καταλερωμένο γιαλί της σοφίτας, ο Βάρδεν ξύπνησε από το βαρύ του ύπνο και βρέθηκε μόνος. Σηκώθηκε, κύτταξε γύρω του το παληόστρωμα που βούλωνε το σπα σμένο τζάμι ήτανε απείρακτο, όλα ήτανε στη θέση τους καθώς πρώτα και τίποτα δεν έδειχνε πώς άλλος απ’ αυτόν είχε μείνει στο δωμάτιον την νύκτα. Ερώτησε τους γείτονας: αλλά κανείς δεν είχε δει την κόρη του, ούτε άκουσε να μιλούν γι’ αυτήν. Έγύρισε στους δρόμους, εκκύταζε ψαχτά όλα τα πρόσωπα που περνούσαν πλήθος γύρω του. Αν αι αναζητήσεις του ήσαν ανωφελείς και γύρισε σ’ την τρώγλη του το βράδυ, απελπισμένος και κουρασμένος.
Από κείνη την ημέρα έζησε διακονεύων. Κάθε πεντάρα που ξεκολλούς από την ελεημοσύνη και την ευπιστία εκείνων που παρακαλούσε, έξω δεύετο κατά τον ίδιο τρόπο καθώς και πρίν. Πέρασε ένας χρόνος έτσι. Η φυλακή μόνη θα μπορούσε να τον σκεπάση για μερικούς μήνας. E κοιμότανε από κάτου απ’ τα γεφύρια, σ’ τους φούρνους που μένουν τα τούβλα, παντού όπου μπορούσε να βρή όλίγη ζέστα, ένα καταφύγιο απ’ τη βροχή και το κρύο. Αλλά και σ’ αυτή την ακροτάτη αθλιότητα, μολονότι άρρωστος και πλάνης, έμεινε μέθυσος.
Τέλος μια νύχτα, σωρειάστηκε σ’ το κατώφλι της πόρτας και λιποθύμησε. Το πάθος και η άσωτεία τον εξήντλησαν ώς το κόκαλο. Τα μάγουλά του γουβωμένα και πράσινα, τα μάτια του χωμένα, ή ματιά του θολή. Τα γόνατά του κούφια λύγιζαν από το βάρος του κορμιού του, και παγερό ανατρίχιασμα έτρεχε σ’ όλα του τα μέλη.
Σηκώθηκε, έσυρε το αδυνατισμένο του κορμί λίγο παρα πέρα. Ο δρόμος σωπούσε έρημος. Οι σπάνιοι διαβάται που περνούσαν στην πε ρασμένη αυτή ώρα έχάνοντο διά μιάς και η τρεμουλιαστή φωνή του σύστηκε μέσα σ’ τον κρότο των αργοπορημένων αμαξών. Το ίδιο ανα τρίχιασμα εκλόνησε τα μέλη του και του φάνηκε ότι το αίμα του στεκόταν σ’ της φλέβες του. Εχώθηκε σε γωνιά πόρτας, μαζεύτηκε, και προσπάθησε να κοιμηθή.
Αξαφνα πετάχτηκε, κυριευμένος από φρικτό τρόμο. Άκουσε τη δική του τη φωνή σ’ το σκοτάδι, χωρίς να ξέρω γιατί, και πως είχε φωνάξει. “Ένα μούγκρισμα βαθύ βγήκε από μέσα του, αι αισθήσεις του νεκρώθηκαν, ασυνάρτητα λόγια ξέφυγαν από τα χείλια του χωρίς να θέλη, τα νύχια του εμπύχτηκαν στα κρέατά του και τα ξέσχισαν.
Τον έπιανε η τρέλλα!
Φώναξε ζητώντας βοήθεια ! Έπειτα η φωνή του σβύστηκε σ’ το στηθός του.
Σήκωσε το κεφάλι του και η ματιά του ακολούθησε το μακρύ απαίσιο δρόμο. Θημήθηκε ότι κι’ άλλοι παραπεταμένοι, και ξεγραμμένοι απ’ τη ζωή σαν κ’ αυτόν, καταδικασμένοι να πλανώνται νύχτα-μέρα σ’ τους μαύρους αυτούς δρόμους, έχασαν το μυαλό τους από το βάρος της ε ρημιάς των, Θημήθηκε ότι είχε ακούσει να λένε, πολλά χρόνια πριν, ότι ένας άθλιος πλανόβιος είχε βρεθή, σ’ ένα αγκωνάρι δρόμου τροχίζων σκουριασμένο μαχαίρι που ήθελε να μπήξη σ’ την καρδιά του, προτιμών το θάνατο απ’ αυτή την αιωνία οδοιπορία χωρίς ελπίδα. Διά μιάς, πήρε την απόφασι, και τα μέλη του ξαναβρήκαν νέα ελαστικότητα: αφήκε τρέχων το μέρος όπου ήτο και δεν σταμάτησε παρ’ όταν ευρέθηκε σ’ τα χείλα του Τάμεση.
Κατέβηκε τη σκάλα που πάει από το πλάι της γεφύρας του Βατερλώ έως την επιφάνεια του νερού. Κρύφθηκε σε μια γωνιά, και βάσταξε την αναπνοή του όταν πέρασε η περίπολος.
Ποτέ καρδιά φυλακισμένου που πρόκειται να δραπετεύση δεν τινάχτηκε τόσο τη στιγμή της ελευθερίας και της ελπίδος της επανόδου σ’ τη ζωή, όσο ανατρίχιαζε από χαρά ο άνθρωπος αυτός σ’ την ελπίδα του θανάτου. Η περίπολος πέρασε κοντά του, αλλά χωρίς να τον δή. Περίμενε να απομακρυνθη και να μην ακούγουνται πεια οι κροτοι των βημάτων. Έπειτα κατέβηκε προσεκτικός κ’ ευρέθηκε από κάτου απ’ το τόξον του γεφυριού, μπροστά σ’ το ποτάμι. Το νερό ήτανε χαμηλό και έτρεχε σ’ τα πόδια του. Η βροχή είχε σταθή ο αέρας είχε πέσει, και όλα κείνη τη στιγμή ήτανε βουτημένα σε ακίνητη σιω πή, τόσο ακίνητη ώστε ο μικρότερος κρότος σ’ το αντικρυνό χειλοπόταμο, κι αυτός ακόμη και παφλασμός του νερού σ’ της δεμένες βάρκες, κτυπούσε καθαρά σ’ τα αυτιά του Βάρδεν.
Το ποτάμι κυλούσε με τεμπελιά τα οκνά του κύματα. Σχήματα παράδοξα και φανταστικά εφύτρωναν στην επιφάνειά του κ’ έκαναν νό ημα στον άνθρωπο να πλησιάση. Μάτια μαύρα λαμπερά τον κύτταξαν και εφαίνοντο ότι γελούσαν με τον δισταγμό του, ενώ κρυφές φωνές τον έσπρωχναν από πίσω να προχωρήση. Πισωπόδησε λίγα βήματα πήρε φόρα και βούτηξε στον Τάμεσι.
Πέντε μόλις δευτερόλεπτα είχαν περάσει όταν ξανανέβηκε στην επιφάνεια. Αλλά και τόσο λίγον καιρό τι αλλαγή είχε γείνει στις σκέψεις του και σ’ τα αισθήματά του ! Τη ζωή! Τη ζωή όπως κ’ αν είναι ! Τη φτώχεια, τη δυστυχία, την πείνα, όλα εκτός του θανάτου ! “Αγωνίστηκε εναντίον του νερού που μαζευότανε απάνου σ’ το κεφάλι του, έβγαλε φωνές φρίκης και αγωνίας. Η κατάρα του παιδιού του αντήχησε σ’ τα αυτιά του. Το χείλος του ποταμιού ήτανε κοντά δυό οργυιές μόλις μακρυά απ’ τη σκάλα, σχεδόν άγγιζε το τελευταίο σκαλούνι.
Επάλαισε ακόμη. Ήτανε η υψίστη πάλη για τη ζωή. Μια στιγμή, μια μικρή στιγμή είδε καθαρά τα σπίτια κοντά σ’ τον ποταμό, τα φώτα απάνου σ’ τη γέφυρα, τα σύννεφα σ’ τον ουρανό διωκόμενα από τον αέρα. “Έπειτα βούλιαξε και ξανανέβηκε. Τότε όλαι αι αναμνήσεις της χαμένης ζωής του ξαναγέμισαν το μυαλό του. Συλλογίστηκε τον καιρό που είχε οικογένεια, ευτυχής και χαρούμενος. Συλλογίστηκε την πτωχή του γυναίκα που πέθανε απ’ τη δυστυχία και τη λύπη, το παιδί του που σκότωσε ο φύλακας του κυνηγιού, το χαμένο του κορίτσι, και είδε καρφωμένα απάνου του τα ακίνητα μάτια του κρεμασμένου Βίλλιαμ Του φάνηκε ότι πλατειές δέσμες φωτειάς ανέβαιναν από τη γη σ’ τον ουρανό και έτρεμαν μπροστά σ’ τα μάτια του, ενώ τα νερά βροντούσαν σ’ τα αυτιά του και συνεκλόνουν το μυαλό του με τα λυσ σώδη των μουγκρίσματα.
Περί το τέλος της εβδομάδος, το κορμί του Βάρδεν ευρέθη μερικά μίλια μακρυά από την γέφυρας του Βατερλώ βγαλμένο σ’ την όχθη. Δεν ήτο πειά παρά άμορφος και φρικωδώς φουσκωμένος όγκος. Κανείς δεν ανεγνώρισε τον πνιγμένον, κανείς δεν τον λυπήθηκε ! Τον έχωσαν σένα λάκκο όπου προ πολλού έγεινε σκόνη.
ΛΩΤΟΣ
