Αποστολή Τανάγρα στη «φωλεά των δαιμόνων» στο Μεσολόγγι

Το φαινόμενο Μπαμπίνσκυ, ο ψυχοδυναμισμός και η τραγική ιστορία του 13χρονου καφετζή

 

Δεκέμβριος 1926. Βρισκόμαστε σ’ ένα μικρό καφενέ έξω από τα τείχη του Μεσολογγίου. Έχει ανοίξει πρόσφατα, από δυο άντρες που ζούνε μαζί τέσσερα χρόνια, τον Δημήτρη Μπαλτά και τον Στέφανο Γεωργίου. Δεν είναι πολυσύχναστο μέρος μέχρι που ανεξήγητα φαινόμενα ξεσπούν: πιάτα, ποτήρια, καρέκλες, κουτιά με λουκούμια, πακέτα σιγαρέττων, πήλινα δοχεία με κομπόστα, δίσκοι σερβιρίσματος, κλειδιά και άλλα αντικείμενα μετατοπίζονται από το ένα σημείο στο άλλο σαν να τα μετακινεί ένα αόρατο χέρι. Γίνεται αμέσως σούσουρο. Οι Μεσολογγίτες σπεύδουν να δουν με τα μάτια τους τι συμβαίνει και έτσι το νεόκτιστο καφενεδάκι ξάφνου ασφυκτιά από πιστούς και απίστους που πίνοντας τον καφέ τους περίμεναν να γίνουν μάρτυρες και οι ίδιοι των παράξενων γεγονότων τηλεκίνησης. Μόλις εκδηλώνονταν και κουνιόνταν τίποτε τραπέζια κατατρόμαζαν, σταυροκοπιόντουσαν, και έπειτα το βάζανε στα πόδια περιγράφοντας το μέρος ως «φωλεά δαιμόνων» ή «σπίτι του σατανά».

Μέχρι που κάποιος θυμήθηκε ότι στο μέρος αυτό ζούσε παλαιότερα και πέθανε προ δεκαπενταετίας ένας πρόξενος ονόματι Σωμάκης. Ο τάφος του ήταν στα όρια του οικοπέδου και θα μπορούσε το φάντασμα  να ζητά δικαίωση για κάποια παλιά ιστορία. Τι να έκαμνε λοιπόν ο καφεπώλης ο Μπαλτάς; Πήγε στον Μητροπολίτη Μεσολογγίου για συμβουλή. Έπειτα την ίδια μέρα μαζί με τον Γεωργίου ανέσκαψαν τον τάφο του Σωμάκη, βρήκαν τα οστά του και τα μετέφεραν στο νεκροταφείο. Άραγε θα ησύχαζε το στοιχειό του τόπου;

Φευ…! Μετά από δυο μέρες τα φλιτζάνια πήγαιναν από το ένα τραπέζι στο άλλο από μόνα τους πάλι. Μήπως άλλο φάντασμα είχε αναλάβει δράση; Ο Στέφανος Γεωργίου κάλεσε τον πάπα-Γιώργη Καμινάρη να κάνει αγιασμό. Την ώρα ακριβώς που έψελνε τα φαινόμενα επανελήφθησαν! Τότε ο παπάς είπε πως «αν ήταν δουλειά του Εξαποδώ θα έφευγε ζεματισμένος όπως οι καλλικάντζαροι από τον αγιασμό»

Κάτι άλλο έπρεπε να συμβαίνει που ξεπερνούσε δαιμόνια και βρυκόλακες. Και μόνο ένας άνθρωπος υπήρχε που θα μπορούσε να λύσει το μυστήριο: ο Άγγελος Τανάγρας!

 

Ο ΑΓΓΕΛΟΣ ΤΑΝΑΓΡΑΣ ΕΣΠΕΥΣΜΕΝΑ ΣΤΟ ΜΕΣΟΛΟΓΓΙ

Φυσικά, ο ατρόμητος ερευνητής ψυχικών φαινομένων, αποδέχεται την πρόσκληση αμέσως. Φτάνοντας στο Μεσολόγγι γνωρίζει ενθουσιώδη υποδοχή από τους κατοίκους που τον περίμεναν πώς και πώς! Κι αυτός δεν τους απογοητεύει. Πιάνει αμέσως δουλειά. Και μέσα σε λίγες ώρες αρχίζει να υποψιάζεται κάποιον: τον 13χρονο υπηρέτη, τον Χρήστο Βούρβαχη ή Ραπανάκια. Και ζητά αμέσως εμπιστευτικές πληροφορίες για το ποιόν του.

Τον είχαν προσλάβει πρόσφατα στο καφενείο. Ήταν γιος γνωστής οικογένειας ψαράδων και προκομμένο παιδί. Καθόλου δεν του άρεσε να τεμπελιάζει. Έλεγε ότι ονειρεύεται να γίνει καφετζής και είχε προηγούμενη εμπειρία σε άλλο μαγαζί. Το παιδί κοιμόταν μέσα στο καφενείο.

 

Η φωτογραφία του Χρήστου Βούρβαχη δημοσιεύτηκε στην εφημ. ΕΘΝΟΣ (Ιανουάριος 1927)

 

Ο Τανάγρας εξετάζει τον μικρό Χρηστάκη

Από την προκαταρκτική του έρευνα πρόσεξε αμέσως τον έντονο ψυχισμό του Χρήστου Βούρβαχη. Επίσης, ο μικρός καφετζής έφερε κληρονομικότητα επιβαρυμένη: ένας συγγενής του είχε πεθάνει παράφρων στο ψυχιατρείο στην Κέρκυρα. Εξετάζοντας τον ίδιο τον Χρήστο, με τη συνεργασία γιατρών της περιοχής, διαπίστωσε ότι παρουσίαζε «έντονη ανισοκορία», σημάδι διαφορετικής αντίδρασης των οφθαλμών στο φως, καθώς και το λεγόμενο «φαινόμενο Μπαμπίνσκυ», δηλαδή ελαττωμένα αντανακλαστικά στα κάτω άκρα όπως μη αντίδραση στο γαργάλημα της πατούσας.   

Επειδή κανείς δεν καταλάβαινε καλά πού το πήγαινε ακριβώς ο εξ Αθηνών φωστήρας, ο Τανάγρας έδειξε υπνωτίζοντας μια νοσοκόμα ονόματι Ελισσάβετ στο νοσοκομείο του Μεσολογγίου ότι υπό συγκεκριμένες συνθήκες ο καθένας μπορεί να αποκτήσει δυνάμεις που κανονικά φαίνονται ανεξήγητες. Ωστόσο, υποστήριξε ότι ο Χρήστος  είχε δυνάμεις τέτοιου βαθμού που δεν χρειαζόταν καν να υπνωτιστεί. Αλλά δεν ήταν εκούσιες δυνάμεις που μπορούσε να τις ελέγχει, έφευγαν ασυναίσθητα από πάνω του σαν «ενέργειες» που μπορούσαν να μετακινήσουν αντικείμενα. Σύμφωνα με τον Τανάγρα «καθώς ήταν στην ανάπτυξη της εφηβείας, την εποχή ανάπτυξης της ήβης μπορεί ορισμένα άτομα να προξενήσουν εξωτερίκευση των τεράστιων ιδιοτήτων της υποσυνείδητης ψυχής…». Άραγε με την κατάλληλη εξάσκηση και εκπαίδευση θα μπορούσε να τιθασεύσει αυτές τις δυνάμεις και να τις χρησιμοποιήσει για συγκεκριμένους σκοπούς; Ο Τανάγρας προσέφερε ένα χρηματικό ποσό στην οικογένεια του Χρήστου, προκειμένου να αναλάβει τον μικρό και να τον πάρει στην Αθήνα.

 

Η συνέντευξη

Ενόσω βρίσκεται στο Μεσολόγγι, τον Γενάρη του 1927, ο Άγγελος Τανάγρας μιλάει στους κατοίκους και στον Τύπο. Παραχωρεί μια συνέντευξη στην οποία παρακολουθούμε μέρος των όσων διαμείβονται.

-Ποια ιδέα έχετε για τα φαινόμενα του καφενείου; Ορισμένα μπορεί να προέρχονται από πνεύματα, όπως λένε μερικοί άλλοι πνευματιστές;

-Σας ερωτώ και εγώ: Τι ιδέα θα είχατε για τα υποτιθέμενα πνεύματα αν έρχονταν ανάμεσά μας και έκαναν τέτοιες παιδαριώδεις πράξεις, όπως να αναποδογυρίζουν τραπέζια ή να μετακινούν κουτιά λουκουμιών; Λοιπόν όχι! Αυτά είναι αστεία για παιδιά ή πολύ αγαθούς και αφελείς. Αν υπάρχει κάποια άλλη ζωή πρέπει να είναι ανωτέρα της παρούσης και δεν μπορεί να παίζει ρόλο γελωτοποιού. Και αυτό είναι το σημείο που χωρίζει τους εμπειρικούς πνευματιστές από τον φιλοσοφικό πνευματισμό (τον οποίο υποστηρίζω) που μπορεί να αποδείξει βάσει επιστημονικών ενδείξεων την αθανασία της ψυχής…

-Τα φαινόμενα του καφενείου πού οφείλονται;

-Σε όλα τα λεγόμενα «στοιχειωμένα σπίτια» υπάρχει συνήθως ένα άτομο διαταραγμένης ψυχοδυναμικής ισορροπίας το οποίο ασυναίσθητα προξενεί όμοια φαινόμενα σύμφωνα πάντοτε με τις ασχολίες του. Για παράδειγμα, αν είναι υπηρέτρια μπορεί να μετακινεί τηλεκινητικά είδη της κουζίνας, αν είναι άνθρωπος των γραμμάτων κινεί πέννες, βιβλία κλπ…

-Μας πώς συμβαίνουν τα φαινόμενα;

-Ξέρετε τι σημαίνει ραδιενέργεια; Σε μερικά σώματα τα ηλεκτρόνια δεν είναι σταθερά και εκπέμπονται αδιάκοπτα. Αυτά είναι τα λεγόμενα ραδιενεργά σώματα. Ουράνιον, ράδιον, ακτίνιον, κτλ. Όλα τα σώματα είναι ραδιενεργά, ακόμη και το ανθρώπινο (…) σε όλα τα σώματα η ραδιενέργεια μπορεί να ενταθεί, φθάνει να βρεθεί το κατάλληλο αντιδραστήριο και τότε το σώμα γίνεται είδος ραδίου. Τα μέντιουμ είναι ζωντανά ράδια. Από αυτά τα άτομα εκπέμπεται μέρος του αποτελούντος αυτά ψυχοδυναμισμού, που διενεργεί τα τηλεκινητικά φαινόμενα. Το περίεργο και θαυμαστό είναι ότι η ανθρώπινη ραδιενέργεια αυτή δεν είναι τυφλή. Κάποιο ενσυνείδητο ανάλογο με το ενσυνείδητο του ατόμου που το παράγει υπάρχει και γι’ αυτό οι πράξεις του είναι σχετικές με τη ψυχοσύνθεσή του… Η τηλεκινησία είναι η ζωντανή απόδειξη της υπάρξεως της ψυχής και η ανατροπή περί μηχανικής συστάσεως του ανθρώπου.

 

Το ναυάγιο

Όσο για τον επίλογο, όπως αναφέραμε και παραπάνω, ο Τανάγρας θα έπαιρνε τον Χρήστο Βούρβαχη στην Αθήνα ώστε να συνεχίσει τα πειράματα μαζί του και να τον εκπαιδεύσει ως μέντιουμ, προκειμένου το παιδί να μάθει πώς μπορεί να επωφεληθεί από τις ψυχικές του δυνάμεις. Η συμφωνία φαίνεται να κλείστηκε με την οικογένειά του, μα τα πράγματα δεν εξελίχθηκαν ομαλά: ο Χρηστάκης μπήκε ένα πρωί στο πλοίο για να έρθει στον Πειραιά μα δεν έφτασε ποτέ. Το πλοίο ναυάγησε [1].

 

Ποιος ξέρει τι να απέγινε ο Χρήστος Βούρβαχης που τόσο στοχοποιήθηκε. Άραγε ναυάγησε το όνειρο που είχε να γίνει καφετζής; Το προαίσθημά μας είναι πως με δικές του δυνάμεις προκλήθηκε το ναυάγιο του πλοίου. Έπειτα θα κολύμπησε σε μια άγνωστη ακτή, και θα άνοιξε το δικό του καφενεδάκι, σ’ ένα μικρό νησί, δίπλα στο κύμα, σερβίροντας σε πνιγμένους θαμώνες.

 


[1] Η συγκεκριμένη πληροφορία διασώζεται από μαρτυρία του Γιώργου Θ. Γεωργόπουλου. Η εικόνα εξωφύλλου προέρχεται από την ίδια μαρτυρία.