Μάλλον ο Αργύρης Μπακιρτζής δεν χρειάζεται καμία εισαγωγή. Είχαμε ετοιμάσει και μία λίστα με ερωτήσεις, αλλά πήγε στράφι. Χείμαρρος ομορφιάς σαν ανοίγει το στόμα του, μας καθοδήγησε αυτός με τον καλύτερο τρόπο στα μονοπάτια της συνέντευξης.
Κύριε Μπακιρτζή είμαστε οι Νυχτερινοί Kολυμβητές. Φυσικά το όνομά μας είναι κάπως δανεισμένο από τους Xειμερινούς Kολυμβητές.
Σοβαρά, το όνομά σας είναι επηρεασμένο από τους Xειμερινούς Kολυμβητές; Θα μπορούσαμε κι εμείς να λεγόμαστε Nυχτερινοί Kολυμβητές. Εσείς γιατί είστε νυχτερινοί;
Α, η εκπομπή μας είναι μόνο το βράδυ. Eίναι μια εκπομπή με πόνο ψυχής, και ο πόνος ψυχής είναι το βράδυ κυρίως.
Κάνετε μπάνιο το βράδυ το καλοκαίρι;
Εάν υπάρχει καλή παρέα, ναι.
Εμείς έχουμε θάλασσα κοντά στο σπίτι και πολλές φορές όταν έχει ζέστη κατά τις 12 τη νύχτα κατεβαίνουμε κάτω στην παραλία. Έχουμε κάτι βράχια και βουτάμε.
Πού είναι αυτό το σπίτι;
Εγώ είμαι Θεσσαλονικιός, αλλά ζω μόνιμα από το 1980 στην Καβάλα. Πηγαινοέρχομαι βέβαια στη Θεσσαλονίκη, αλλά εργάστηκα στην Αρχαιολογική Υπηρεσία της Καβάλας για πολλά χρόνια. Στην περιοχή από Σέρρες έως Έβρο. Η θάλασσα είναι πολύ κοντά σε αυτό το σπίτι . 100-150 μέτρα.
Είναι και η Καβάλα πολύ ωραία πόλη.
Ναι, ωραία είναι. Θα μπορούσε να είναι πάρα πολύ όμορφη, δηλαδή έως το 1970 κρατούσε μια καταπληκτική εικόνα, αλλά μετά πλάκωσαν πολύ γρήγορα οι πολυκατοικίες και καταστράφηκε ένα μεγάλο κομμάτι της. Παρόλα αυτά, επειδή είναι η θάλασσα, η διαμόρφωση του εδάφους αλλά και η παλιά πόλη, κρατάει μια ωραία εικόνα ακόμη. Πρέπει όμως να σας πω από πού εμπνεύστηκα τον τίτλο του συγκροτήματος, γιατί σας ενδιαφέρει.
Να μας πείτε, ναι!
Λοιπόν, βγαίνουμε στην παλιά πόλη της Θεσσαλονίκης με έναν φίλο μου και δυο κορίτσια, πριν πολλά χρόνια, πιτσιρικάδες, για να πιούμε τσίπουρα, και ενώ κατεβαίναμε με το λεωφορείο εκεί στους Αγίους Ανάργυρους στην εκκλησία, ο φίλος μου ταράχτηκε και κατάλαβα ότι είδε κάποιον. Ήταν ένας τύπος κοντός και λίγο γεμάτος, προς το χοντρός, και εκ των υστέρων έμαθα ότι ο φίλος μου στεναχωρήθηκε γιατί ο φίλος του ο παλιός θα ζήλευε επειδή θα μας έβλεπε με κορίτσια. Εν τέλει αυτός ήρθε στην παρέα μας εκεί που τα πίναμε, και με τα πολλά, αφού ήπιαμε αρκετά, μας απήγγειλε ένα ποιηματάκι του, το οποίο άρχιζε με τον στίχο «η σιωπή των αστεριών / μεγαλώνει την καρδιά μου» και αυτό αποτέλεσε την έμπνευση για το τραγούδι «Χειμερινοί κολυμβητές», διότι έναν χειμώνα είχα πάει βόλτα στην παραλία της Θεσσαλονίκης, και βλέπω κάποιο τύπο να βγαίνει από την θάλασσα. Κολυμπούσε 4-5 ώρες και είχε πάει σε κάτι πολεμικά καράβια που ήταν στα ανοικτά. Μιλάμε τώρα για 12 η ώρα το βράδυ και ήταν αυτός ο τύπος. Τελικά με πήρε και γυρνούσαμε έως το πρωί και εμπνευσμένος από αυτόν έγραψα το τραγούδι «Χειμερινοί κολυμβητές».
Κ. Μπακιρτζή, πηγαίνοντας εδώ και χρόνια στις συναυλίες των Χειμερινών Κολυμβητών παρατηρούμε ότι ενώ εσείς μεγαλώνετε -είστε σχεδόν 40 χρόνια συγκρότημα- το κοινό σας παραμένει νέο.
Το συγκρότημα υπάρχει από το 1965, από τους πιο αρχαίους του πλανήτη. Ο αρχικός πυρήνας, έχουμε μείνει οι δύο. Ο Σιδέρης κι εγώ. Ξεκινήσαμε το `65. Το συγκρότημα στην ουσία δημιουργήθηκε το 1979, όταν ήρθε ο Σιγανίδης, ο Πολυζωίδης, ο Ταμκατζόγλου και εμείς ήμασταν ο Παπαδάμου, ο Σιδέρης κι εγώ. Κάναμε το 1980 τον πρώτο μας δίσκο, αλλά από το `65 είχαμε αρχίσει να παίζουμε και να γράφουμε τραγούδια. Λέγαμε «γιατί να κάνουμε δίσκους;». Αν κάνουμε δίσκους θα σταματήσουμε να γράφουμε τραγούδια, γιατί θα γράφουμε τραγούδια για να τα εκμεταλλευτούμε και να βγάζουμε δίσκους. Τέτοια λέγαμε. Ήμασταν αντιδραστικοί στο να βγάλουμε δίσκους.
Ναι αλλά τα καταφέρατε όλα τελικά.
Όχι, όχι. Είναι γεγονός πως από τότε που βγάλαμε δίσκους, η παραγωγή τραγουδιών μειώθηκε αισθητά. Καλά, όσο περνάνε τα χρόνια κιόλας, αυτοπροστατευόμαστε. Δηλαδή αν αφεθούμε στην συγκίνηση η οποία δημιουργείται και φτάνει στο να γράψεις ένα τραγούδι, μπορεί να μην αντέξεις πια. Ίσως στερεύει και η έμπνευση. Εγώ έχω πολλά χρόνια να γράψω (σ.σ. το σκέφτεται καλύτερα) δηλαδή τώρα έχω γράψει μερικά, ένα για τις αρρώστιες μου, ένα πολύ ωραίο τραγούδι, που όμως το άκουσε ένας συνομήλικος ή και μικρότερος και μου είπε: «Αυτό το έγραψες για μένα! Αναφέρονται γύρω στις 40-50 αρρώστιες που έχω».
Ξέρετε, καθώς περνάνε τα χρόνια, νομίζουμε ότι έχουμε αρρώστιες. Χιλιάδες αρρώστιες. Οπότε τις πήρα όλες και έγραψα ένα τραγούδι. Και χωρίς να βάλω τις ψυχικές αρρώστιες παρακαλώ.
Επίσης έχω γράψει και ένα πολύ ωραίο: «Κατά φεισμπούκ». Τα παιδιά μου διαμαρτύρονται, μου λένε δεν είναι «φεισμπούκ», είναι «φέισμπουκ». Εγώ το λέω «φεισμπούκ». Έτσι μου αρέσει.
Για να επανέλθουμε. Πώς γίνεται εσείς να μεγαλώνετε και το κοινό σας να παραμένει μικρό;
Αυτό πραγματικά είναι πάρα πολύ συγκινητικό. Και ίσως είναι από τις σημαντικότερες αιτίες που εξακολουθούμε και υπάρχουμε. Σου δίνει δύναμη, κουράγιο και ευχαρίστηση. Είναι καταπληκτικό. Μας ακούνε εγγόνια παλιών μας ακροατών. Σε λίγο θα αρχίσουν και δισέγγονα!
Αυτό πού οφείλεται; Σίγουρα δεν είναι μόδα, γιατί είναι πολλά χρόνια που το βλέπουμε να συμβαίνει.
Έχω την εντύπωση πως είναι η ποιότητα των μουσικών. Ο καθένας έχει την δική του μουσική ιστορία. Είναι κορυφαίοι στην ελληνική μουσική. Όλοι αυτοί συμπράττουν στο συγκρότημά μας. Και χωρίς πρόβες. Μη νομίζετε ότι κάνουμε πρόβες. Τις κάνουμε στο πάλκο όταν εμφανιζόμαστε. Πολύ καλοί μουσικοί. Ορισμένες πολύ καλές εκτελέσεις έχουν βγει όταν έχω δείξει το τραγούδι σε έναν από όλους, το ξεκινά αυτός και μπαίνουν οι υπόλοιποι ένας ένας στην διάρκεια της συναυλίας. Βγήκανε καταπληκτικές εκτελέσεις έτσι.
Στους στίχους σας, δεν υπάρχει τίποτα επίκαιρο. Στο σταυρό του Νότου, παλιά, την εποχή που μόλις είχαμε μπει στο ΔΝΤ, και ήσασταν έτοιμοι να πείτε το Ντι-τι-τι, πετάχτηκε ένας από τον εξώστη και φώναξε «όχι το Ντι-τι-τι, πείτε το ΔΝΤ» και τεχνηέντως εσείς του απαντήσατε «αυτά τα αφήνουμε για τον Λαζόπουλο». Τελικά αυτή η έλλειψη επικαιρότητας είναι συνειδητή;
Το «Κατά φεισμπούκ» είναι επίκαιρο. Και οι αρρώστιες είναι επίκαιρες. Οι αρρώστιες είναι πάντα επίκαιρες (γέλια). Κοιτάξτε, τα τραγούδια είναι βιωματικά. Δηλαδή δεν μπορώ να γράψω ένα τραγούδι εάν δεν μου έχουν συμβεί μερικά γεγονότα τα οποία με έχουν ταράξει κάπως και με οδηγούν στο να τα κάνω τραγούδι. Αυτό πιστεύω αγγίζει πιο εύκολα έναν άνθρωπο σε σχέση με ένα τραγούδι που κάποιος έχει γράψει στίχους για να γράψει στίχους. Όσο εμπνευσμένοι και να είναι αυτοί. Είναι δηλαδή τραγούδια βιωματικά. Από μια άποψη «λαϊκά», αλλά ως βιωματικά τραγούδια λαϊκά. Παράλληλα έχω γράψει και τραγούδια ας πούμε επίκαιρα. Το «Τεχνοκράτες, τρομοκράτες» ή το «Μπουζούκι, παλιομπούζουκο». Όταν είχα πρωτοπάει στην Καβάλα ήταν μετά από την χούντα και με σταματούσαν συνέχεια. Μπορεί επειδή είχα ένα ποδήλατο, ήμουν και λίγο παράξενος όπως ντυνόμουν, δεν ξέρω γιατί. Μια φορά μου κάνανε και έρευνα, είχα έναν σάκο, και μου έκανε εντύπωση, αφού με ελέγξαν μία, με ελέγξαν δεύτερη, σκεφτόμουν «τι γίνεται, έχω ταράξει τα νερά;». Και τελικά το «Μπουζούκι, παλιομπούζουκο» το έγραψα επηρεασμένος από αυτό. Αλλά και από την μοναξιά -όταν είχα πρωτοπάει στην Καβάλα δεν γνώριζα κανέναν, για έναν χρόνο δεν είχα άνθρωπο να μιλήσω. Οπότε όλα αυτά με είχανε φτάσει σε μια κατάσταση και καθόμουν στην άκρη ενός μπαλκονιού στο σπίτι που είχα στην παλιά πόλη και καθώς άκουγα τα καΐκια από το λιμάνι έγραψα αυτό το τραγούδι. Το «Τεχνοκράτες, τρομοκράτες» αναρωτιέμαι πότε το έγραψα και γιατί το έγραψα.
Αυτό είναι διαχρονικά επίκαιρο
(γέλια) Είχαν έρθει από πορείες στην Εγνατία και μου έλεγαν «ελάτε, κ. Μπακιρτζή, να μπείτε επικεφαλής της πορείας και να τραγουδάμε αυτό το τραγούδι». Μα λέω εγώ να μπω επικεφαλής της πορείας και να τραγουδάω δικό μου τραγούδι; Δεν είναι λίγο ξεφτίλα; Να το τραγουδάτε είναι τιμητικό.
Μακάρι να το δούμε και αυτό. Να τραγουδάνε σε πορείες «Χειμερινούς Κολυμβητές»
Μπα, δεν νομίζω.
Μιλάτε με πολλή αγάπη για τα τραγούδια και μερικά δεν θυμάστε κιόλας πώς τα γράψατε και ίσως τα αγαπάτε περισσότερο γιατί αν τα θυμάσαι μπορεί να μην τα αγαπάς και τόσο πολύ. Υπάρχει όμως κάποιο δικό σας τραγούδι που δεν θέλετε να το ακούτε;
Ε κοιτάξτε υπάρχει ένα τραγούδι που είναι κάπως αστείο, το «Εκδρομή» από τον πρώτο δίσκο. Και με πιάναν διάφοροι και μου έλεγαν «το καλύτερο τραγούδι» κι εγώ φρίκαρα! Έχει τόσο ωραία τραγούδια ο πρώτος δίσκος και μου λέγανε το «Εκδρομή», σιγά το τραγούδι! Αλλά έχει μια ωραία παρομοίωση για την οποία αισθάνομαι πολύ περήφανος «Πρύμνα μπες εσύ μες στο βαρκάκι / πρώρα βάζω εγώ τον Αργυράκη / τη μυτούλα για πανάκι / κι άιντε φύσα αγεράκι» γιατί το έγραψα για μία κοπέλα που είχε στραβή μύτη.
Μια μέρα έβγαινα από τον σταθμό της Βικτωρίας και συναντήθηκα τυχαία με τον Μανόλη Αναγνωστάκη – τον ήξερα γιατί ήταν ακτινολόγος, και μερικές φορές είχα πάει όταν ήμουν μικρός με τον μπαμπά μου – και μου λέει «κύριε Μπακιρτζή έχετε ένα τραγούδι με μια πολύ ωραία παρομοίωση». Και λέω αυτό το τραγούδι που δεν μου αρέσει καθόλου ο Αναγνωστάκης μου λέει ότι έχει μια πολύ ωραία παρομοίωση, οπότε δεν μου αρέσει αλλά είμαι και περήφανος.
Ακούτε νέα μουσική;
Τα παιδιά μου είναι 21 και 26 χρονών, έχουν ένα συγκρότημα τους «Dreamers». Ο μεγάλος ξέρει πολύ καλά την Αμερικάνικη μουσική. Τζόνυ Κας, σχολή του Σικάγο και άλλα. Από τον μικρό έμαθα πάρα πολλά πράγματα για την πρώιμη τζαζ. Μου άνοιξαν πάρα πολλά πράγματα που δεν τα ήξερα, για να πω την αλήθεια. Πολλές φορές όταν ταξιδεύουμε αυτοί κάνουν επιλογές από διάφορα τραγούδια και μου εξηγούν τι είναι αυτό τι είναι το άλλο. Ο Τζόνυ Κας μου αρέσει και θα ήθελα πολύ να τραγουδήσω τραγούδια του. Είχατε δει το «Ωχ αδελφέ πού είσαι»;
Ναι.
Πολύ ωραίο έργο αυτό των Κοέν. Καταπληκτικός και ο Τζίμμυ Ρότζερς, έχει γράψει ένα ωραίο τραγούδι που ακούγεται στην ταινία αυτή.
Έχουνε βγάλει και μια καινούρια ταινία στο Netflix τώρα οι Κοέν. Το «The Ballad of Buster Scruggs».
Α, δεν έχω Netflix. Έχω Cosmote. Δεν την έχω δει αλλά την κυνηγώ. Θα την δω τώρα που θα κατέβω στον γιο μου στην Αθήνα. Το «Πράσινο βιβλίο» το είδατε; Το «Ρόμα»;
Ναι, τα είδαμε. Ποιο σας άρεσε πιο πολύ;
Και τα δύο. Το «Ρόμα» λίγο περισσότερο.
Κύριε Μπακιρτζή, σας ευχαριστούμε πάρα πολύ
Εγώ σας ευχαριστώ.
Η συνέντευξη δόθηκε στο πλαίσιο της εκπομπής των νυχτερινών κολυμβητών την Δευτέρα 18 Φεβρουαρίου.
Η φωτογραφία είναι του γιώργου δομιανού από το live των Χειμερινών κολυμβητών την Παρασκευή 22 Φεβρουαρίου στο Gagarin 205.
Οι νυχτερινοί κολυμβητές, θέλουν να ευχαριστήσουν την κ. Χρύσα Οικονομόπουλου.
